75 mm armata przeciwlotnicza wz. 36

75 mm armata przeciwlotnicza wz. 36
Ilustracja
Scena z niemieckiego filmu Kampfgeschwader Lützow. Żołnierze słowaccy w polskich mundurach i hełmach wz. 31 jako obsługa 75 mm armaty przeciwlotniczej wz. 36
Dane podstawowe
Państwo II Rzeczpospolita
RodzajArmata przeciwlotnicza
Historia
Prototypy1935
Produkcja seryjna?? – 1939
Wyprodukowano52 sztuki
Dane taktyczno-techniczne
Kaliber75 mm
Długość lufyL/50
Donośność9500–11 300 m (pionowa)
14 500 m (pozioma)
Prędkość pocz. pocisku800–950 m/s
Masa3600–3700 kg
Kąt ostrzałuod –5° do +85° (w pionie)
360° (w poziomie)

Armata przeciwlotnicza 75 mm – polskie działo przeciwlotnicze skonstruowane przez inżyniera Szymańskiego z Instytutu Technicznego Uzbrojenia. W procesie powstawania działa niebagatelny udział mieli inżynier Wacław Stetkiewicz i magister inżynier Leszek Kistelski – kierownik Wydziału Elaboracji fabryki starachowickiej.

Opis działa

Armata przeciwlotnicza 75 mm wz. 36 z obsługą na ćwiczeniach

Projekt armaty został opracowany w 1933. Od 1936 produkowana przez fabrykę Towarzystwa Starachowickich Zakładów Górniczych SA. Do uzbrojenia Wojska Polskiego wprowadzona w 1937. Pierwsze dwa prototypy pokazały, że działo ma donośność 14,5 km oraz maksymalny pułap 9,5 km, przy prędkości początkowej pocisku 800 m/s. Armata została skonstruowana w dwóch typach: 75 mm armata przeciwlotnicza wz. 36 oraz wz. 37. Posiadała lufę z półsamoczynnym zamkiem klinowym, hydropneumatyczny oporopowrotnik, mechanizmy podniesieniowy i kierunkowy oraz łoże górne i dolne, które umieszczone były na opuszczanym w czasie strzelania podwoziu czterokołowym. Amunicję stanowiły pociski odłamkowe wypełnione materiałem kruszącym i wyposażone w zapalnik czasowy.

Armata przeciwlotnicza 75 mm wz. 36 była bronią, która nie ustępowała konstrukcjom zagranicznym. Plan rozbudowy obrony przeciwlotniczej, zatwierdzony w grudniu 1936, przewidywał utworzenie 70 czterodziałowych baterii dla obrony przestrzeni kraju oraz 60 trzydziałowych baterii dla wojska. Potrzeby określono na 460 armat. Trakcją dla tych armat był ciągnik artyleryjski C4P. Jego następcą miał stać się nowy ciągnik artyleryjski PZInż 342 zamówiony w liczbie 96, lecz niedostarczony przed wybuchem II wojny światowej. Do wybuchu wojny Wojsko Polskie otrzymało 52 działa. Koszt armaty wynosił około 220 tysięcy złotych.

Egzemplarze muzealne

Przypisy

Bibliografia

  • Andrzej Ciepliński, Ryszard Woźniak: Encyklopedia współczesnej broni palnej. Warszawa: Wydawnictwo WiS, 1994. ISBN 83-86028-01-7.
  • Wiesław Słupczyński, Piotr Słupczyński, Armata przeciwlotnicza 75 mm wz. 36 i wz. 37, Siedlce: [Wiesław Słupczyński], 2013, ISBN 83-923353-4-1, OCLC 864147660.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Flag of Poland (1928–1980).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Kampfgeschwader Lützow Anti-aircraft gun.jpg
Scena z filmu. 75 mm armata przeciwlotnicza wz. 36 na stanowisku. Żołnierze słowaccy w polskich mundurach i hełmach wz. 31.
Ćwiczenia artylerii przeciwlotniczej Wojska Polskiego (21-157).jpg
Armata przeciwlotnicza 75 mm wz. 36 z obsługą.