Czarnowąsy (gmina)

Czarnowąsy
gmina wiejska
1945-1954 i 1973-74[1]
Państwo

 PRL

Województwo

1945–46: śląskie[1]
1946–50: śląskie
1950–54: opolskie
1973-74: opolskie

Powiat

opolski

Siedziba

Czarnowąsy

Powierzchnia (1974)

49,82[2] km²

Szczegółowy podział administracyjny (1952)
Liczba gromad

5

brak współrzędnych
Portal Polska
Kościół w Czarnowąsach

Czarnowąsy – dawna gmina wiejska istniejąca w latach 1945–1954 i 1973–1974[3] w woj. śląskim i woj. opolskim (dzisiejsze woj. opolskie). Siedzibą władz gminy były Czarnowąsy (obecnie w granicach Opola).

Gmina zbiorowa Czarnowąsy powstała po II wojnie światowej (w grudniu 1945[4]) w powiecie opolskim na terenie tzw. Ziem Odzyskanych (tzw. I okręg administracyjny – Śląsk Opolski[5][6]), powierzonym 18 marca 1945 administracji wojewody śląskiego[6][7], a z dniem 28 czerwca 1946 przyłączonym do woj. śląskiego (śląsko-dąbrowskiego)[8][9].

Według stanu z 1 stycznia 1946 gmina składała się z 5 gromad: Czarnowąsy, Borki, Krzanowice, Świerkle i Wróblin[10]. 6 lipca 1950 zmieniono nazwę woj. śląskiego na katowickie; równocześnie gmina Czarnowąsy wraz z całym powiatem opolskim weszła w skład nowo utworzonego woj. opolskiego[11].

Według stanu z 1 lipca 1952 gmina składała się z 5 gromad: Borki, Czarnowąsy, Krzanowice, Świerkle i Wróblin[12]. Gmina została zniesiona 29 września 1954 wraz z reformą wprowadzającą gromady w miejsce gmin[13].

Jednostkę reaktywowano 1 stycznia 1973 w tymże powiecie i województwie; w skład gminy weszły obszary 8 sołectw: Borki, Czarnowąsy, Gosławice, Kępa, Krzanowice, Luboszyce, Świerkle i Wróblin[14][15].

1 czerwca 1975 gmina weszła w skład nowo utworzonego (mniejszego) woj. opolskiego[16].

1 października 1974 roku z gminy Czarnowąsy wyłączono część obszaru wsi Gosławice, którą przyłączono do Opola[17].

1 stycznia 1975 gmina została zniesiona, a jej obszar przyłączony do gmin Dobrzeń Wielki (Borki, Czarnowąsy, Świerkle, Wróblin i Krzanowice) i Łubniany (Kępa i Luboszyce)[18][19].

Przypisy

  1. ↑ a b Od 1945 pod administracją wojewody śląskiego; od 1946 jednostka administracyjna woj. śląskiego
  2. ↑ Wykaz powierzchni jednostek podziału terytorialnego dla potrzeb statystycznych, stan w dniu 1 I 1974. GUS, 1974
  3. ↑ Od 1 grudnia 1945 do 28 września 1954 oraz od 1 stycznia 1973 do 31 grudnia 1974
  4. ↑ Rozporządzenie Wojewody Śląsko-Dąbrowskiego z dnia 27 listopada 1945 (Śląsko-Dąbrowski Dziennik Wojewódzki, Nr. 34, Kat, dnia 22 grudnia 1945 r.)
  5. ↑ Utworzony 14 marca 1945 decyzją Rady Ministrów
  6. ↑ a b Andrzej Gawryszewski: Ludność Polski w XX wieku (The population of Poland in the 20th century). Warszawa: Polska Akademia Nauk, Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania im. Stanisława Leszczyńskiego, 2005, s. 43-44.
  7. ↑ Dokumentu podstawy prawnej nie odnaleziono
  8. ↑ Dz.U. z 1946 r. nr 28, poz. 177
  9. ↑ Na podstawie ustawy z dnia 11 września 1944 o organizacji i zakresie działania rad narodowych (Dz.U. z 1944 r. nr 5, poz. 22) oraz dekretu z 23 listopada 1944 o organizacji i zakresie działania samorządu terytorialnego (Dz.U. z 1944 r. nr 14, poz. 74)
  10. ↑ Podział administracyjny województwa śląsko-dąbrowskiego wraz ze skorowidzem gmin i gromad (stan z dnia 1 stycznia 1946), Wydawnictwa Instytutu Śląskiego, 1947
  11. ↑ Dz.U. z 1950 r. nr 28, poz. 255
  12. ↑ Wykaz Gromad Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej według stanu z dnia 1.VII 1952 r., PRL, GUS, Warszawa
  13. ↑ Dz.U. z 1954 r. nr 43, poz. 191
  14. ↑ Uchwała Nr XVIII/100/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Opolu z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie opolskim (Dz. Urz. WRN w Opolu z 11 grudnia 1972 r. Nr 14, poz. 167)
  15. ↑ Dz.U. z 1972 r. nr 49, poz. 312
  16. ↑ Dz.U. z 1975 r. nr 17, poz. 92
  17. ↑ Dz.U. z 1974 r. nr 31, poz. 185
  18. ↑ Uchwała Nr IV/19/74 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Opolu z dnia 28 października 1974 r. w sprawie zmiany granic i zniesienia niektórych gmin w powiecie opolskim (Dz. Urz. WRN w Opolu z 9 listopada 1974 r. Nr 10, poz. 108)
  19. ↑ T. Folsztyn: Podziały administracyjne Śląska Opolskiego w latach 1973-2004; Archiwum Państwowe w Opolu
Powiat opolski (1945–1975)
  • Siedziba powiatu – Opole
Przynależność wojewódzka
Miasta (1945–75)
Osiedla (1954–72)
Gminy wiejskie
(1945–54 i 1973–75)
Gromady (1954–72)

Media użyte na tej stronie

Flag of Poland (1928–1980).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Flag of Poland (1927–1980).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Czarnowanz holzkirche.JPG
Autor: Pudelek, Licencja: CC BY-SA 3.0
Zrekonstruaowany kościół pw. św. Anny w Czarnowąsach