Nowa Osada (gmina)

Zamość
Zamość (Nowa Osada)
Nowa Osada
gmina wiejska
1867–1954[1]
Państwo

 PRL

Województwo

1920–39: lubelskie (II RP)
1945–54: lubelskie

Powiat

zamojski

Siedziba

Nowa Osada (Zamość)
Sitno

Szczegółowy podział administracyjny (1952)
Liczba gromad

17

brak współrzędnych
Portal Polska

Zamość, Zamość (Nowa Osada), Nowa Osada (od 1973 Sitno) – dawna gmina wiejska istniejąca do 1954 roku[2][3] w woj. lubelskim. Siedzibą władz gminy była Nowa Osada, która od 1849 roku była dzielnicą Zamościa, co oznacza, że siedziba znajdywała się de facto w Zamościu[4]. Po wojnie siedzibą gminy było Sitno.

Gmina powstała w 1867 roku w związku z reformą wiejską w Królestwie Polskim. W Dziennikach Praw z 1867, 1868 i 1877 oraz według Słownika geograficznego Królestwa Polskiego jednostka występuje pod nazwą gmina Zamość i jest jedną z 14 (15) gmin wiejskich[5] powiatu zamojskiego guberni lubelskiej[6][7][8]. W publikacjach z lat 1921–24 gmina występuje pod nazwą złożoną gmina Zamość (Nowa Osada)[9], a w źródłach z 1933 roku już pod nazwą gmina Nowa Osada[10]. Brak informacji o dacie formalnego zatwierdzenia nowej nazwy urzędowej. W okresie powojennym gmina należała do powiatu zamojskiego w woj. lubelskim.

1 stycznia 1925 z gminy Nowa-Osada wyłączono wieś Topornica i włączono ją do gminy Mokre[11]. 12 stycznia 1934 z gminy wyłączono kolonię Karolówka vel Świnki Nr hip. 1, kolonię Janowice Małe oraz folwark Karolówka vel Świnki, włączając je do Zamościa[12].

Po wojnie gmina zachowała przynależność administracyjną. Według stanu z dnia 1 lipca 1952 roku gmina składała się z 15 gromad[13]. 12 września 1953 roku z gminy Kotlice w powiecie tomaszowskim wyłączono gromadę Bożydar i włączono ją do gminy Nowa Osada[14].

Gmina została zniesiona 29 września 1954 roku wraz z reformą wprowadzającą gromady w miejsce gmin[15]. Jednostki nie przywrócono 1 stycznia 1973 roku po reaktywowaniu gmin, utworzono natomiast jej terytorialny odpowiednik, gminę Sitno[16]. Natomiast obecna gmina Zamość jest kontynuacją dawnej gminy Mokre (wcześniej pod nazwą gminy Lipsko).

Przypisy

  1. ↑ W czasie II wojny światowej przejściowo poza administracją polską.
  2. ↑ Akta Gminy Nowa Osada - Archiwum Państwowe w Zamościu. [dostęp 2008-11-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-05)].
  3. ↑ Do 28 września 1954 roku
  4. ↑ Główny Urząd Statystyczny w Warszawie: Województwa centralne i wschodnie Rzeczypospolitej Polskiej - podział na gminy według stanu z dnia 1.IV 1933 roku, Książnica-Atlas, Lwów 1933
  5. ↑ publikacja podaje liczbę 14 a wylicza 15
  6. ↑ Postanowienie z 17 (29) września 1866, ogłoszone 5 (17) stycznia 1867 (Dziennik Praw, rok 1866, tom 66, nr 219, str. 279)
  7. ↑ Postanowienie z 29 grudnia 1867 (10 stycznia 1868), ogłoszone 8 (20) lutego 1868 (Dziennik Praw, rok 1868, tom 67, nr 228, str. 359)
  8. ↑ Powiat zamojski, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIV: Worowo – Żyżyn, Warszawa 1895, s. 382.
  9. ↑ Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej : opracowany na podstawie wyników pierwszego powszechnego spisu ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych. [Dokument elektroniczny]. T. 5, Województwo białostockie / Główny Urząd Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej.
  10. ↑ Główny Urząd Statystyczny w Warszawie: Województwa centralne i wschodnie Rzeczypospolitej Polskiej - podział na gminy według stanu z dnia 1.IV 1933 roku, Książnica-Atlas, Lwów 1933
  11. ↑ Dz.U. z 1924 r. nr 92, poz. 865
  12. ↑ Dz.U. z 1933 r. nr 3, poz. 14
  13. ↑ Wykaz Gromad Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej według stanu z dnia 1.VII 1952 r., PRL, GUS, Warszawa
  14. ↑ Dz.U. z 1953 r. nr 41, poz. 189
  15. ↑ Dz.U. z 1954 r. nr 43, poz. 191
  16. ↑ Dz.U. z 1972 r. nr 49, poz. 312
Powiat zamojski (1867–1975)
Przynależność wojewódzka
Miasta
Gminy wiejskie
(1867–1954 i 1973–75)
Gromady
(1954–72)
  1. ↑ oprócz gmin Frampol, Goraj i Nielisz, oraz części gmin Mokre, Radecznica, Sułów, Stary Zamość, Tereszpol i Zamość (pozostały w gub. lubelskiej)

Media użyte na tej stronie

Flag of Poland (1928–1980).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Flag of Poland (1927–1980).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).