Granat obronny wz.33

wz.33

Dane podstawowe
Państwo	II Rzeczpospolita
Przeznaczenie	granat obronny
Dane techniczne
Masa	600 g
Typ zapalnika	wz.Gr.31
Promień rażenia	100 m
Użytkownicy
Polska

Granat obronny wz.33 – granat obronny polskiej konstrukcji i produkcji z okresu przed II wojną światową. Wprowadzony do uzbrojenia Wojska Polskiego w 1933 roku, był używany w czasie wojny obronnej w 1939 r.

Konstrukcja

Skorupa granatu wz.33 była odlewana z żeliwa (szara drobnoziarnista surówka o składzie: Si: 2,3 – 3%, Mn: 0,8 – 1%, P: 0,3 – 0,4%, S: 0,02 – 0,05%) i posiadała nacięcia ułatwiające fragmentację (pole rażenia do około 100 m). Granaty uzbrajano w zapalnik samoczynny czasowy wz.GR 31, który posiadał podwójną iglicę i dwie spłonki zapalające. Skorupa granatu wz.33, w odróżnieniu od skorupy wz.24 posiadała otwór z gwintem o większej średnicy, przystosowany do wkręcenia aluminiowej tulei (osłony spłonki pobudzającej zapalnika). Jej zadaniem było szczelne zamknięcie skorupy – ochrona przed wilgocią i zabezpieczenie materiału wybuchowego.

Skorupy granatów wz.24 i wz.33 elaborowano m.in. trotylem, szedytem lub zmielonym prochem nitroglicerynowym^[1].

Produkcja

Na przestrzeni lat okresu międzywojennego organy takie jak: Departament III Artylerii i Uzbrojenia (późn. Departament Uzbrojenia) Ministerstwa Spraw Wojskowych – Wydział IV Amunicji, Wojskowy Zakład Zaopatrzenia Uzbrojenia (od 1.10.1932 r. Kierownictwo Zaopatrzenia Uzbrojenia) zawiązywały umowy z firmami prywatnymi (fabryki maszyn rolniczych, narzędzi i z odlewniami) na wykonywanie żeliwnych skorup granatów obronnych. Skorupy pakowano do transportowych skrzyń drewnianych, które plombowano (plomba z godłem państwowym i cechą rzeczoznawcy) i odsyłano, zgodnie z wytycznymi zawartymi w umowie do odpowiednich wytwórni wojskowych (m.in. Warsztaty Amunicji Specjalnej, fort Piłsudskiego, Warszawa) gdzie zajmowano się finalnym wykonaniem granatów – wypełnieniem skorup materiałami wybuchowymi. Skorupy malowano ostatecznie farbą asfaltową lub farbą ochronną (khaki). Gotowe granaty (bez zapalników) pakowano po 24 szt. do drewnianych skrzyń transportowych.

Nagwintowane otwory: a) dla zapalnika [skorupa wz.1924], b) dla osłony spłonki pobudzającej [skorupa wz.1933]. (MPWP/P.M.)

Poniżej znajduje się zestawienie znaków producentów skorup granatów obronnych wz.1924 i wz.1933, które zostało wykonane na podstawie zachowanych egzemplarzy skorup:^[2]

• 

  1. "J. John" (znak fabryczny) [wz.24]

• 

  2. "Stąporków" (znak fabryczny) [wz.24 i wz.33]

• 

  3. "Starachowice" (znak fabryczny) [wz.24]

• 

  4. "Borek" [wz.24 i wz.33]

• 

  5. "W. Klimek" [wz.33]

• 

  6. "Białogon" [wz.33]

• 

  7. "W", pkt. 7-9, prawdopodobnie "St. Weigt" [wz.24 i wz.33]

• 

  8. "W." (jak w pkt. 7 i 9) [wz.24]

• 

  9. "W" (jak w pkt. 7 i 8)

• 

  10. "W" (czcionka odmienna od sygnatur z pkt. 7-9)

• 

  11. "W." w okręgu. Wysoka częstotliwość występowania na skorupach wz.33 może sugerować firmę "M. Wolski".

• 

  12. W zachowanych archiwaliach występuje tylko jedna firma z literami M i S w nazwie: "Müller i Seidel". [wz.33]

• 

  13. ? [wz.24 i wz.33]

• 

  14. Być może "Dźwignia", trójkąt jako symbol punktu podparcia [?]. [wz.24]

rys. 7. Gros zamówień i wysoka częstotliwość występowania skorup z tą sygnaturą może sugerować firmę "St. Weigt".

rys. 9. Na sąsiedniej kostce dodatkowy znak (rys. wg egzemplarza granatu pochodzącego z partii eksportowej do Hiszpanii).

rys. 10. Prawdopodobnie "St. Weigt" – częste występowanie na skorupach wz.33.

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Granat obronny wz.33 na zabytki-techniki.org.pl