Józef Haller (zm. 1850)

Józef Haller (ur. w 1783 w Krakowie, zm. 3 grudnia 1850 tamże) – prawnik i polityk, w latach 1836–1839 Prezes Senatu Rządzącego Wolnego Miasta Krakowa.

Życiorys

Józef Haller pochodził z jednej z najbogatszych rodzin kupieckich Krakowa XVIII wieku. Jego ojciec Marcin Alojzy Haller w 1795 roku został nobilitowany przez cesarza Franciszka II i osiadł w majątku Polanka.

Józef ukończył studia prawnicze na Uniwersytecie Jagiellońskim, a następnie podjął pracę w administracji – kolejno austriackiej, Księstwa Warszawskiego oraz Wolnego Miasta Krakowa. W 1833 roku wszedł w skład krakowskiego Senatu Rządzącego, a 26 lutego 1836 roku – po wkroczeniu do Krakowa okupacyjnych oddziałów państwa zaborczych – został przez rezydentów mocarstw opiekuńczych mianowany jego prezesem. Pracował w warunkach ograniczania samodzielności władz krakowskich przez zaborców, przez opozycję był krytykowany za zbytnią uległość wobec rezydentów i nie był popularny wśród mieszkańców miasta. Jednocześnie jednak pozostawał w ostrym konflikcie z szefem krakowskiej policji, wszechwładnym i antypolskim Franciszkiem Guthem. Już po roku złożył rezygnację ze stanowiska, ale mógł ustąpić z niego ostatecznie dopiero 27 kwietnia 1839 roku.

Należał do loży wolnomularskiej Przesąd Zwyciężony, był honorowym członkiem Towarzystwa Naukowego Krakowskiego, działał w licznych komitetach mających na celu rozwój Krakowa.

Żonaty z Elżbietą Gorczyńską, miał z nią czterech synów i dwie córki, w tym Henryka i Cezarego Emila.

Został pochowany na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie (pas 10).

Grób Józefa i Henryka Hallerów na Cmentarzu Rakowickim

Bibliografia

• Haller Józef. W: Encyklopedia Krakowa. Warszawa – Kraków: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2000, s. 275. ISBN 978-83-01-13325-2.
• Jan M. Małecki, Janina Bieniarzówna: Dzieje Krakowa. T. 3: Kraków w latach 1796–1918. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1994, s. 84–89, 98–99. ISBN 83-08-00116-5.
• Bogdan Kasprzyk, Michał Kozioł: Józef Haller. W: Poczet sołtysów, wójtów, burmistrzów i prezydentów miasta Krakowa (1228–2010). Bogdan Kasprzyk (red.). Kraków: Urząd Miasta Krakowa, 2010, s. 775. ISBN 978-83-925336-9-6.