Karpaty Południowe

Karpaty Południowe

Megaregion	Region Karpacki
Prowincja	Karpaty Południowe
Zajmowane jednostki administracyjne	Rumunia – okręg Braszów – okręg Prahova – okręg Dîmboviţa – okręg Argeş – okręg Sybin – okręg Vâlcea – okręg Alba – okręg Hunedoara – okręg Timiş – okręg Gorj – okręg Caraş-Severin – okręg Mehedinţi

Karpaty Południowe (53) są częścią Karpat położoną na terenie Rumunii, rozciągają się od przełęczy Predeal na wschodzie, po przełom Żelaznej Bramy na zachodzie. Najwyższym szczytem jest Moldoveanu w Górach Fogaraskich (2543 m n.p.m.); Karpaty Południowe nie są więc najwyższą częścią Karpat, ale za to najbardziej wyniosłą, posiadającą największą wysokość względną. Zbudowane są głównie ze skał krystalicznych i metamorficznych, na zachodzie częściowo przykrytych seriami wapiennymi.

Karpaty Południowe, mapa ukształtowania terenu

Góry Bucegi

Góry zostały sfałdowane w kredzie. W paleogenie nastąpiło zrównanie wypiętrzonych mas skalnych, a następnie w paleogenie i neogenie podnoszenie razem z całym blokiem karpackim. Plejstocen przyniósł zlodowacenie najwyższych partii górskich, co nadało im charakter wysokogórskich. Najsilniej zlodowacone było pasmo Gór Fogaraskich, dobrze wykształcone formy rzeźby polodowcowej znajdują się też w masywach Parâng, Retezat, Godeanu, Lotru i Ţarcu.

W Karpatach Południowych wyróżnia się główne pasmo – Właściwe Karpaty Południowe, złożone z kilku grup górskich (Fogaraskiej, Parângu, Godeanu-Retezat i Poiana Ruscă) rozdzielonych głębokimi przełomami i przełęczami, skrajną zachodnią grupę Gór Banackich oraz luźno związany z głównym pasmem pas Subkarpat Południowych (Getyckich).

• 531 Właściwe Karpaty Południowe
  • 531.1 Grupa Fogaraska
  • 531.2 Grupa Parângu
  • 531.3 Grupa Godeanu-Retezat
  • 531.4 Poiana Ruscă
• 532 Subkarpaty Południowe
• 533 Góry Banackie

Geografia rumuńska zalicza Góry Banackie i Poiana Ruscă nie do Karpat Południowych, lecz do Gór Zachodniorumuńskich (oba te regiony są jednak rozumiane inaczej, niż w geografii polskiej).

Bibliografia

• Krystyna Jawecka (red.) Mapa przeglądowa Europy. Rumunia. Skala 1:1 000 000, PPWK Warszawa–Wrocław 1983/84
• Jerzy Kondracki Fizycznogeograficzna regionalizacja Czech, Słowacji, Węgier i Rumunii w układzie dziesiętnym, „Przegląd Geograficzny”, tom LXVIII, z. 3–4, 1996, s. 457–466
• Jerzy Kondracki Karpaty, wydanie drugie poprawione, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1989, ISBN 83-02-04067-3
• Andrzej Maryański Rumunia, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1973

Linki zewnętrzne

• Opis pasm Karpat Południowych. tpr.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-02-04)].