Lioré et Olivier LeO H.13

Lioré et Olivier LeO H.13
(Dane LeO H.13B)
Ilustracja
Wodnopłatowiec LeO H.13 nad Gdynią
Dane podstawowe
Państwo

 Francja

Producent

Lioré et Olivier w Levallois-Perret

Typ

wodnosamolot rozpoznawczy i bombowy

Konstrukcja

dwupłat o konstrukcji mieszanej

Załoga

2 (pilot, obserwator) lub 3 (pilot, obserwator, strzelec pokładowy)

Historia
Data oblotu

1922

Lata produkcji

19231924

Dane techniczne
Napęd

2 silnik rzędowe, 8-cylindrowy Hispano-Suiza E

Moc

180 KM (132 kW) (każdy)

Wymiary
Rozpiętość

16,00 m

Długość

11,50 m

Wysokość

3,70 m

Powierzchnia nośna

58,00 m²

Masa
Własna

1620 kg

Użyteczna

900 kg

Startowa

2500 kg

Osiągi
Prędkość maks.

150 km/h

Prędkość przelotowa

130 km/h

Prędkość wznoszenia

3,1 m/s

Pułap

3600 m

Zasięg

500 km

Dane operacyjne
Uzbrojenie
1 lub 2 karabiny maszynowe Lewis kal. 7,69 mm (sprzężone, ruchome zamontowane na dwóch stanowiskach w przedniej i środkowej części kadłuba)
4 bomby o masie 12,5 kg lub 25 kg (każda) (podwieszone pod płatem dolnym)
Użytkownicy
Francja, Polska

Lioré et Olivier LeO H.13Bfrancuska rozpoznawczo-bombardująca łódź latająca zbudowana w 1923 roku we francuskiej wytwórni samolotów Lioré et Olivier w Levallois-Perret.

Historia

Prototyp łodzi latającej LeO H.13 został opracowany w 1922 roku przez inż. Andrieu z wytwórni samolotów Lioré et Olivier. Zaprojektowano ją na zamówienie francuskich linii lotniczych Aéronavale. Prototyp zbudowano i oblatano w lipcu 1922 roku.

Samolot LeO H.13 była to dwupłatowa łódź latająca napędzana przez dwa silniki rzędowe chłodzone cieczą, zamocowane pod górnym płatem, w niewielkiej odległości od kadłuba, po obu jego stronach, na wewnętrznych słupkach duraluminiowych mocujących i utrzymujących górny płat nad dolnym. Pod płatem górnym, nad silnikami znajdowały się chłodnice cieczy chłodzącej. Kadłub miał konstrukcję kratownicową, drewnianą, w kształcie łodzi z redanem i pokryty był w całości sklejką. W kadłubie mieściły się dwie odkryte kabiny, każda z dwoma miejscami obok siebie. W przedniej kabinie, pod komorą płatów z lewej strony siedział pilot, a z prawej pasażer, w tylnej kabinie za płatami dwóch pasażerów. Między kabinami do kadłuba przytwierdzony był płat dolny, pod którym znajdowały się dwa pływaki ustateczniające Nad dolnym płatem na słupkach duralowych zamocowany był płat górny. W środkowej części tego płata znajdował się zbiornik paliwa o pojemności 400 litrów. Komora płata była usztywniona cięgami stalowymi. Płaty o kształcie prostokątnym były trójdzielne, dwudźwigarowe, drewniane, kryte płótnem. Lotki usytuowano na obu płatach. Samolot posiadał usterzenie klasyczne umocowane na końcu nieco uniesionego kadłuba, o konstrukcji drewnianej i pokryte płótnem.

Po próbach w locie uruchomiono w połowie 1923 roku produkcję seryjną pasażerskich łodzi latających oznaczonych LeO H.13A. Wtedy też wprowadzono pierwsze samoloty tego typu w liniach lotniczych Aéronavale na Morzu Śródziemnym, a potem na Bliskim Wschodzie. Łącznie wyprodukowano 23 samoloty w wersji LeO H.13A.

Jesienią 1923 roku przystąpiono do opracowania wersji wojskowej tego samolotu oznaczonego jako LeO H.13B, który był rozpoznawczo-bombardującą łodzią latającą. Różnił się on od wersji cywilnej tylko tym, że zamontowano mu uzbrojenie składające się z 1 lub 2 karabinów maszynowych sprzeżonych, ruchomych, mocowanych z przodu kadłuba, przed kabiną pilota siedzącego z lewej strony i obserwatora je obsługującego siedzącego z prawej strony przedniej kabiny. Zamontowano również na obrotnicy karabin maszynowy w tylnej kabinie obsługiwany przez strzelca pokładowego. Dodatkowo samolot miał podwieszane 4 bomby pod dolnym płatem na zamkach po dwie z każdej strony kadłuba.

Użycie w lotnictwie polskim

W listopadzie 1924 roku Morski Dywizjon Lotniczy w Pucku otrzymał 4 łodzie latające LeO H.13B w ramach zamówionych we Francji przez szefa Departamentu IV Żeglugi Powietrznej Ministerstwa Spraw Wojskowych gen. Armanda Levécque. W marcu 1925 roku samoloty te zmontowano w warsztatach dywizjonu, następnie zostały one oblatane przez pilota fabrycznego wytwórni Lioré et Olivier – Lucien Bourdina. On także przeszkolił polskich pilotów.

Samoloty te zostały przydzielone do Eskadry Szkolnej i Bliskiego Wywiadu Morskiego Dywizjonu Lotniczego. Eksploatowano je do 1931 roku, gdy zostały zastąpione przez samoloty – amfibie LeO H.135B3.

Opis techniczny

Samolot LeO H.13B był trzy- lub czteromiejscową rozpoznawczo-bombardującą łodzią latającą. Dwupłatem o konstrukcji mieszanej. Napęd: 2 silniki rzędowe chłodzone cieczą. Śmigło ciągnące, dwułopatowe drewniane o średnicy 2,3 m.

Bibliografia

  • Andrzej Morgała: Samoloty w polskim lotnictwie morskim. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1985, s. 127–129. ISBN 83-206-0478-8.

Media użyte na tej stronie

Roundel of Poland (1918-1921).svg
Roundel of the Polish Air Force (1918–1921).
Roundel of Poland (1918–1921).svg
Roundel of the Polish Air Force (1918–1921).
Roundel of Poland (1921-1993).svg
Roundel of the Polish Air Force (1921–1993).
Roundel of Poland (1921–1993).svg
Roundel of the Polish Air Force (1921–1993).
Gdynia - wodnoplatowiec L. O. H. nad Gdynia. 1918-1939 (69593714).jpg
Tytuł: Gdynia : wodnopłatowiec L. O. H. nad Gdynią.
Adres wydawniczy: Poznań : nakład Sp. Akc. Drukarnia Polska, [1918-1939] (Poznań : rotograwura Sp. Akc. Drukarnia Polska)
Gatunek: pocztówka
Forma i typ: pocztówki
Opis fizyczny: [1] karta : ilustracja ; 9x14 cm
Nazwa wydawcy-drukarza według według nadruku oraz logo graficznego na rewersie. Rok wydania według: Jerzy Morgulec, Słownik nakładców i wydawców pocztówek na Ziemiach Polskich, oraz poloników. Cz. 3, Warszawa 2001. Tytuł według nadruku na awersie.