Macchi MC.200

Macchi MC.200 Saetta
Ilustracja
Dane podstawowe
Państwo

 Włochy

Producent

Aeronautica Macchi

Typ

samolot myśliwski

Konstrukcja

całkowicie metalowa

Załoga

1 pilot

Historia
Data oblotu

24 grudnia 1937

Lata produkcji

1938–1943

Dane techniczne
Napęd

1 × Fiat A.74

Moc

850 KM

Wymiary
Rozpiętość

10,6 m

Długość

8,4 m

Wysokość

3,50 m

Powierzchnia nośna

16,80 m²

Masa
Własna

1770 kg

Startowa

2200 kg

Osiągi
Prędkość maks.

504 km/h

Prędkość wznoszenia

920 m/min

Pułap

10 060 m

Zasięg

570 km

Dane operacyjne
Uzbrojenie
2 × km Breda-SAFAT kal. 12,7 mm,
2 × km Breda-SAFAT kal. 7,7 mm (od 1942)
bomby 2x50, 2x100, 2x150 kg lub 8x15 kg (MC.200 CB)
Liczba miejsc
1
Użytkownicy
Włochy
Rzuty
Rzuty samolotu

Macchi MC.200 Saettawłoski samolot myśliwski II wojny światowej, zbudowany w wytwórni Aeronautica Macchi.

Historia

Po zakończeniu walk we wschodniej Afryce (wojna włosko-etiopska), rząd włoski rozpoczął program unowocześniania lotnictwa. W konkursie na nowoczesny myśliwiec, który miał wykazywać się szeregiem określonych cech (silnik gwiazdowy, jeden karabin maszynowy kalibru 12,7 milimetra, według późniejszych specyfikacji – dwa karabiny maszynowe) wzięło udział kilka kompanii lotniczych, wśród nich także Aeronautica Macchi.

MC.200 z pełną osłoną kabiny, sierpień 1940

Pod kierownictwem Maria Castoldiego powstał projekt całkowicie metalowego dolnopłata z wciąganym podwoziem i zamkniętą kabiną pilota. Przewidziano zastosowanie silnika gwiazdowego Fiat A.74 o mocy 840 KM (626 kW). Pierwszy prototyp MC.200 oblatano 24 grudnia 1937 roku[1]. Na początku 1938 roku został przygotowany drugi prototyp. Podczas lotów próbnych jeden z prototypów osiągnął w locie nurkowym prędkość 800 km/h, aczkolwiek w locie poziomym moc silnika pozwalała osiągnąć maksymalnie 500 km/h. Były to jednak osiągi lepsze od konkurencyjnych projektów (Fiat G.50, Reggiane Re.2000 czy Caproni Vizzola F/5), wobec czego jesienią 1938 r. zamówiono pierwszą partię 99 samolotów. MC.200 wszedł do służby w październiku 1939 roku i w tym właśnie czasie nadano mu nazwę Saetta (Błyskawica). Do 1 listopada 1939 wyprodukowano 29 maszyn.

Doświadczenia z eksploatacji pierwszych egzemplarzy spowodowały konieczność wprowadzenia zmian konstrukcyjnych. Ze względu na uwagi pilotów, przyzwyczajonych do otwartej kabiny, w kolejnych wersjach samolotu zrezygnowano z zamkniętego kokpitu. Samolot miał też tendencję do wpadania w trudny do opanowania korkociąg, wynikający ze skłonności do przeciągnięć przy dużych przeciążeniach. Doprowadziło to do dwóch katastrof, które spowodowały wstrzymanie lotów na Saettach oraz powołanie specjalnej komisji. W wyniku pracy komisji dokonano zmiany profilu płata, co usunęło tendencję do wpadania w korkociąg.


Samolot był lubiany przez pilotów za łatwość pilotażu, dobrą widoczność z kabiny (zwłaszcza na ziemi podczas kołowania), dobrą prędkość nurkowania i wznoszenia oraz odporną na uszkodzenia konstrukcję.

W latach 1937–1942 powstały 1153 egzemplarze samolotu MC.200 w 25 seriach produkcyjnych, jednak niemal wszystkie zakończyły służbę przed upadkiem Benito Mussoliniego.

Użycie bojowe

Gdy Włochy przyłączyły się w czerwcu 1940 roku do wojny, w użytku pozostawały 144 samoloty. Pierwsza misja bojowa MC.200 polegała na eskortowaniu samolotów bombowych Savoia-Marchetti SM.79 lecących na Maltę jesienią 1940 roku. Z baz położonych w Katanii, Palermo i Sardynii Saetty eskortowały SM.79 oraz Ju 87 podczas ataków na flotę brytyjską. Samolot był wykorzystywany także podczas działań przeciwko Grecji i Jugosławii, a od kwietnia 1941 roku w trakcie wojny w Afryce Północnej. W połowie 1942 roku MC.200 brały udział w ofensywie wojsk Osi. Z racji swej odporności na uszkodzenia były używane w roli myśliwca bombardującego - opracowano nową wersję maszyny oznaczoną MC.200 CB wyposażoną w podskrzydłowe zaczepy bombowe. 14 września 1942 roku Saetty z 13 Gr., wspólnie z Ju 87, zatopiły w pobliżu Tobruku niszczyciel HMS Zulu. Liczne awarie oraz brak części zamiennych spowodował ograniczenie użycia bojowego MC.200. Od stycznia 1943 roku do końca działań wojennych w Afryce Saetty wchodziły wyłącznie w skład jednostek szturmowych.

MC.200, na froncie wschodnim, rejon Krzywego Rogu, 1941

Saetty były również używane podczas działań włoskiego korpusu ekspedycyjnego na froncie wschodnim w latach 1941–1943. Pierwsze walki z udziałem MC.200 miały miejsce 27 sierpnia w rejonie Krzywego Rogu. W następnych miesiącach Saetty brały udział w lotach eskortowych oraz zwalczaniu celów naziemnych na obszarze Ukrainy. Zima spowodowała wstrzymanie lotów na MC.200, od maja 1942 loty rozpoczęto w rejonie półwyspu Kercz. W czerwcu 1942 roku samoloty włoskie operowały w rejonie wideł Donu i Dońca. Następne miesiące przynosiły ograniczenie działań bojowych MC.200. Ostatnim lotem bojowym był nalot w dn. 17 stycznia 1943 roku na zgrupowanie Armii Czerwonej w rejonie Millerowa.

W okresie inwazji aliantów na Sycylię włoskie siły powietrzne dysponowały 42 sprawnymi samolotami MC.200. Do 8 września 1943 roku, czyli dnia podpisania zawieszenia broni, maszyny te nie odegrały poważniejszej roli w walkach powietrznych. 23 Saetty eskortowały włoską marynarkę płynącą z La Spezia na Maltę i zostały przejęte przez aliantów. Te samoloty stały się zalążkiem współczesnych włoskich sił powietrznych. Maszyny pozostałe w północnych Włoszech zostały przejęte przez Amerykanów i przekazane do szkoły lotniczej w Leverano, gdzie do 1947 roku służyły do treningu średnio zaawansowanych pilotów.


Prace rozwojowe

Ze względu na nie najlepsze osiągi powstały ulepszone wersje samolotu. W prototypowym MC.201 zastosowano ulepszony silnik A.76 o mocy 1000 KM (750 kW), z którego jednak wkrótce zrezygnowano na korzyść niemieckiego silnika Daimler-Benz DB 601. Samolot z nowym silnikiem oznaczono MC.202. Miał on zastąpić Saettę, jednak kłopoty z nowymi silnikami sprawiały, że MC.200 był wciąż produkowany. Na potrzeby działań bojowych w Afryce opracowano wersję wyposażoną w przeciwpyłowy filtr powietrza, którą oznaczono symbolem MC.200 AS. Od 1942 r. w MC.200 zaczęto stosować płat z MC.202 ze wzmocnioną konstrukcją i dodatkowym karabinem maszynowym Breda-SAFAT kal. 7,7 mm z zapasem 500 pocisków.

W 1942 roku stworzono również wersję myśliwską-bombową oznaczoną symbolem MC.200 CB wyposażoną w dwa zaczepy podskrzydłowe, które pozwalały przenosić bomby o wagomiarze 50, 100, 150 kg lub osiem bomb po 15 kg podwieszonych w "gronach" na 4 pomocniczych zaczepach umocowanych do właściwych uchwytów.

Przypisy

  1. Macchi M.C.200 Saetta (Lightning). [dostęp 2015-04-18].

Bibliografia

  • Przemysław Kajetan Musiałkowski TBiU 126 Samolot myśliwski Macchi MC. 200 Saetta, Warszawa, Wydawnictwo MON, 1988, ISBN 83-11-07629-4

Media użyte na tej stronie

Flag of Italy (1861–1946).svg
Autor: F l a n k e r, Licencja: CC BY-SA 2.5
Łatwo można dodać ramkę naokoło tej grafiki
Italy-Royal-Airforce.svg
wing roundel of the Règia Aeronautica (upper right wing/under left wing)
Macchi C.200-Russian Front.jpg
Macchi C.200 of the 369th Squadron 22nd Autonomous Fighter Group. Krivoj-Rog, Russian Front, September 1941
Macchi MC 200 Saetta.svg
Autor: Kaboldy, Licencja: CC BY-SA 3.0
Macchi MC. 200 Saetta
Macchi C.200-1940.jpg
Macchi C.200 with fully-enclosed cockpit of the 1st Stormo, Trapani, August 1940
Macchi M.C.200.jpg
The Macchi M.C.200 Saetta was an Italian fighter during the Second World War. This model was captured during the Nord African campaing, transferred in Unites States and was restored in 1989. Now it is on display at USAF Museum.