Pogórze Popradzkie

Pogórze Popradzkie

Wzgórza nad wsią Wojkowa
Megaregion	Region karpacki
Prowincja	Karpaty Zachodnie
Podprowincja	Zewnętrzne Karpaty Zachodnie
Makroregion	Beskidy Zachodnie
Mezoregion	Pogórze Popradzkie
Zajmowane jednostki administracyjne	Polska: – woj. małopolskie Słowacja: – kraj preszowski

Pogórze Popradzkie (słow. Popradská pahorkatina) – region geograficzny o krajobrazie pogórskim i niskogórskim położony w Beskidach Zachodnich, obejmujący swoim zasięgiem Pasmo Lubowelskie oraz Pasmo Leluchowskie. Wydzielony jako mezoregion o numerze 513.59 w regionalizacji fizycznogeograficznej Polski z 2018 roku wykonanej przez międzyuczelniany zespół geografów pod kierownictwem Jerzego Solona. Region został wcześniej wyróżniony jako mezoregion beskidzki w podziale Karpat Zachodnich z 2014 roku autorstwa Jarosława Balona i Miłosza Jodłowskiego^[1].

Region graniczy z Beskidem Sądeckim, Beskidem Niskim, Pogórzem Ondawskim, Górami Czerchowskimi, Pieninami i Międzygórzem Spisko-Szaryskim. Położony na terenie Polski i Słowacji rozciąga się obszarem w kształcie szerokiej litery „V”, na południe od miast Piwniczna-Zdrój i Muszyna oraz wsi Muszynka, a na północ od miasta Lubowla oraz wsi Leluchów i Malcov^[2].

Pogórze Popradzkie ma powierzchnię 397 km², w granicach Polski obejmując dwie izolowane części zajmujące 91 km² i wchodzące w skład Popradzkiego Parku Krajobrazowego. Główną rzeką jest tu Poprad, którego przełomowa dolina dzieli region na dwie części – zachodnie Pasmo Lubowelskie z kulminacją Eliaszówki (1023 m) i wschodnie Pasmo Leluchowskie z Kraczonikiem (935 m). Występuje tutaj rzeźba pogórska i niskogórska z deniwelacjami jedynie miejscami przekraczającymi 300 m. Region jest słabo zaludniony, większość terenu pokrywają sztucznie wprowadzone przez człowieka lasy świerkowe, miejscami występują naturalne siedliska buka i jodły^[3].

W regionalizacji fizycznogeograficznej Polski autorstwa Jerzego Kondrackiego omawiany region nie jest wyodrębniony, a obszar go obejmujący jest tam częścią mezoregionu Beskidu Sądeckiego. W regionalizacji Słowacji według Emila Mazúra i Michala Lukniša region jest zdefiniowany jako mezoregion o nazwie Ľubovnianska vrchovina, przy czym regionalizacja słowacka, w przeciwieństwie do polskich regionalizacji, nie jest transgraniczna i w ogóle nie wyróżnia Beskidu Sądeckiego. Autorzy podziału z 2018 roku uzasadniają potrzebę wydzielenia Pogórza Popradzkiego z uwagi na odmienny charakter rzeźby terenu od Beskidu Sądeckiego, który cechuje się rzeźbą średniogórską^[4].

Przypisy

Bibliografia

• Balon J., Jodłowski M., Regionalizacja fizycznogeograficzna Karpat Zachodnich – studium metodologiczne, [w:] Struktura środowiska przyrodniczego a fizjonomia krajobrazu, red. Ziaja W., Jodłowski M., Kraków 2014, s. 85–106.
• Balon J., Jodłowski M., Krąż P., Beskidy Zachodnie (513.4–5), [w:] Regionalna geografia fizyczna Polski, red. Richling A., Solon J., Macias A., Balon J., Borzyszkowski J., Kistowski M., Poznań 2021, s. 481–496.
• Kondracki J., Geografia regionalna Polski, Warszawa 2002, wydanie III.
• Mazúr E., Lukniš M., Regionálne geomorfologické členenie Slovenskej socialistickej republiky, [w:] „Geografický časopis”, nr 30/2, 1978, s. 101–125.
• Solon J., Borzyszkowski J., Bidłasik M., Richling A., Badora K., Balon J., Brzezińska-Wójcik T., Chabudziński Ł., Dobrowolski R., Grzegorczyk I., Jodłowski M., Kistowski M., Kot R., Krąż P., Lechnio J., Macias A., Majchrowska A., Malinowska E., Migoń P., Myga-Piątek U., Nita J., Papińska E., Rodzik J., Strzyż M., Terpiłowski S., Ziaja W., Physico-geographical mesoregions of Poland: Verification and adjustment of boundaries on the basis of contemporary spatial data, [w:] „Geographia Polonica”, nr 91/2, 2018, s. 143–170.
• Čergov. Turistická a cyklistická mapa 1:50 000, red. zespół wydawnictwa VKÚ Harmanec, Bańska Bystrzyca 2018, wydanie V.
• Spišská Magura, Pieniny. Turistická a cyklistická mapa 1:50 000, red. zespół wydawnictwa VKÚ Harmanec, Bańska Bystrzyca 2018, wydanie VII.

Linki zewnętrzne

• Mapa regionalizacji Polski z 2018 r. jako warstwa geoportalu „Geoserwis GDOŚ” w folderze „Inne dane środowiskowe”, warstwa „Mezoregiony fizycznogeograficzne”.