Szabla wz. 1917

Szabla wz. 1917 – pierwsza polska szabla używana w Wojsku Polskim II Rzeczypospolitej.

Po prawej szabla wz. 1917 oficera piechoty
Oficer kawalerii „przy szabli” wz. 1917

Formę szabli wz. 1917 określiły wydane przez Departament Wojskowy Tymczasowej Rady Stanu Przepisy i instrukcje, umundurowanie wojsk polskich. Dotyczyły one, formowanej pod protektoratem Niemiec, Polskiej Siły Zbrojnej. Przepisy przewidywały, że będą noszone szable biało metalowe lub oksydowane z gardami polskimi. Od listopada 1918 weszły do uzbrojenia Wojska Polskiego jako szable regulaminowe[1].

Szabla wz. 1917 oficera piechoty

Szabla tego wzoru przysługiwała oficerom wszystkich broni oprócz artylerii, kawalerii i taborów. Autorem był prawdopodobnie porucznik Kazimierz Młodzianowski lub Wojciech Jastrzębski. Pierwsze egzemplarze wykonały Zakłady Zieleniewskiego w Krakowie[2]. Zachowała się szabla pamiątkowa podpułkownika Władysława Sikorskiego datowana na 27 czerwca 1916[3].

Typowa szabla tego wzoru posiadała drewnianą rękojeść, przeważnie powlekaną czarną skórą, z poprzecznymi karbowaniami wypełnionymi podwójnie splecionym, mosiężnym drutem, krzyżowo-kabłąkowym jelcem z trójkątnymi wąsami. Od kabłąka głównego odchodzą od strony zewnętrznej dwa obłęki boczne. Kapturek z warkoczem z blachy mosiężnej zamocowany na trzpieniu pomiędzy trzonem a zakończeniem kabłąka, na nim wytłaczany polski orzeł w koronie na tarczy Amazonek[4]. Na jelcu grzbietowym od strony głowni znak producenta[5].

Szabla wz. 1917 oficera kawalerii

Szabla tego typu przysługiwała oficerom artylerii, ułanów i taborów.

Typowa szabla tego wzoru posiadała drewnianą rękojeść długości około 12 cm powlekaną czarną skórą z 8-10 poprzecznymi karbowaniami wypełnionymi podwójnie splecionym mosiężnym drutem[6].

Szabla wz. 1917 podoficera kawalerii

Szabla tego typu przysługiwała podoficerom artylerii, ułanów i taborów.

Typowa szabla tego wzoru posiadała drewnianą rękojeść długości około 11 cm lakierowana na czarno[7], z 7-8 ukośnymi karbowaniami bez metalowego oplotu. Jelec nie miał wąsów. Głownia i pochwa – jak w szablach wzoru oficerskiego[8].

Szabla wz. 1917/1919 szeregowego kawalerii

Szabla tego typu przysługiwała szeregowym kawalerii i wprowadzone zostały do uzbrojenia Wojska Polskiego w 1919. Była masywniejsza niż szabla podoficerska, oprawy rękojeści bielone były cynkiem, trzony nie były lakierowane, jelce nie miały wąsów, a głownie były zawsze ciągnione w jedną bruzdę. Blaszane pochwy malowane były na zielono[a]. W latach 1919 – 1921 uzbrojony był w nie Szwadron Naczelnego Wodza. Po wojnie polsko-bolszewickiej szable tego typu przekazano Policji Państwowej[9].

Uwagi

  1. Szable te po 1919 r. otrzymał w darze 12 Pułk Ułanów Podolskich od księżnej Izabeli Radziwiłłowej, dlatego też zwano je „radziwiłłówkami”[9].

Przypisy

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

Antoni Zaremba jako porucznik 12 pułku Ułanów Podolskich; 1920 r.jpg
Antoni Zaremba jako porucznik 12 pułku Ułanów Podolskich; około 1920 r.