Znak zapytania

Znak zapytania (pytajnik) – znak interpunkcyjny, służący do określenia intencji osoby mówiącej, która chce otrzymać dane informacje od osoby pytanej (wyjątkiem jest pytanie retoryczne). Znak zapytania kończy zdania pytające, a ujęty w nawiasy podaje w wątpliwość część zdania, do której się odnosi.

Znak zapytania w polskiej literaturze pojawił się w epoce renesansu w twórczości Jana Kochanowskiego. Dbał on o przestankowanie i oprócz pytajnika używał też dwukropka (oznaczając nim pauzę) oraz nawiasów. Znak zapytania zaś wyglądał u niego graficznie jak odwrócony do góry nogami średnik.

W innych pismach znak zapytania może mieć inny kształt, np. w piśmie greckim i we wczesnych manuskryptach łacińskich znak zapytania wygląda jak średnik (;). W piśmie Braille’a wytłacza się kropki 26: ⠢.

W matematyce oznacza funkcję pytajnika Minkowskiego, zwaną również gładkimi diabelskimi schodami.

W notacji szachowej ? oznacza słaby ruch (błąd strategiczny), a ?? — oczywisty błąd taktyczny.

Użycie w programowaniu

W informatyce stosowany jest w składni niektórych języków komputerowych:

• operator warunkowy wyrażenie ? jeżeli_prawda : jeżeli_fałsz (a<5 ? a : 0), np. w języku C, C++ i pokrewnych;
• znak sterujący wprowadzający znak obcy w języku C (??( oznacza [);
• przeglądanie łańcuchów, z przypisaniem (operator ?:=), w języku Icon;
• znak zastępujący dowolny, pojedynczy znak, w tworzeniu wzorca nazw grupy plików (pli?.jp?), np. w konsoli tekstowej systemu operacyjnego Windows, DOS, CP/M;
• operator kodu znaku w języku Lisp (?A = 0101);
• znak podstawienia parametru w językach Java i SQL;
• znak dowolności oraz znak podglądania w niektórych systemach zapisu wyrażeń regularnych.

W Unikodzie znak zapytania występuje w wersjach:

Znak zapytania w innych językach

Język hiszpański

pytajniki – odwrócony i zwykły

W języku tym, począwszy od XVIII w. używa się otwierającego i zamykającego znaku zapytania, np.: ¿Hablas español? W przypadkach, gdy należy użyć zarówno znaku zapytania i wykrzyknika – można zrobić to na dwa sposoby:

1. użyć po jednym z nich na początku i na końcu zdania^[1] (według zasady, że te same znaki muszą znajdować się na obu końcach):

¡¿Quién te has creído que eres?!

¿¡Quién te has creído que eres!?

2. odwrócony wykrzyknik dać na początek, pytajnik – na koniec: ¡Quién te has creído que eres?

Język francuski

W języku francuskim znak zapytania otoczony jest dwiema spacjami (podobnie wykrzyknik, średnik i dwukropek)^[2], np. Vous venez de le dire ? – Powiedzieliście to przed chwilą?

Przypisy

Klawiatura komputerowa zgodna z PC (Windows, układ QWERTY)
Esc		F1	F2	F3	F4		F5	F6	F7	F8		F9	F10	F11	F12		PrtSc/ SysRq	ScrLk	Pause/ Break
																	Ins	Home	PgUp		Num	/	*	-
																	Del	End	PgDn		7	8	9	+
																					4	5	6
																		↑			1	2	3	Ent
																	←	↓	→		0		.