Śniardwy
 Widok na jezioro od strony wsi Niedźwiedzi Róg | |
| Położenie | |
| Państwo | |
|---|---|
| Lokalizacja | |
| Miejscowości nadbrzeżne | |
| Region | |
| Wysokość lustra | 115,7 m n.p.m. |
| Wyspy | 8 |
| Morfometria | |
| Powierzchnia | 113,4 km²[1] |
| Wymiary • max długość • max szerokość |
|
| Głębokość • średnia • maksymalna | |
| Długość linii brzegowej | 64,5 km[2] |
| Objętość | 660 211 800 m³[1] |
| Hydrologia | |
| Klasa czystości wody | II (2003)[1] |
| Rodzaj jeziora | |
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego  | |
Położenie na mapie Polski  | |
 53°45′N 21°43′E/53,750000 21,716667 | |
Śniardwy (niem. Spirdingsee) – największe jezioro w Polsce, w województwie warmińsko-mazurskim, w powiatach: mrągowskim i piskim, położone w Krainie Wielkich Jezior Mazurskich, w dorzeczu Pisy. Jest to jezioro polodowcowe. Lustro wody jest na wysokości 116 m n.p.m. W wielu miejscach płytkie dno jeziora usiane jest głazami narzutowymi, które kryją się tuż pod powierzchnią wody (20 do 30 cm pod lustrem wody) stwarzając zagrożenie w żegludze.
System wodny jezior Śniardwy, Kaczerajno, Seksty, Warnołty obejmuje obszar o powierzchni 113,4 km²[3].
Położenie
Głębia jeziora wynosi do 23,4 m. Nad jego brzegami leżą wsie: Popielno, Głodowo, Niedźwiedzi Róg, Okartowo, Nowe Guty, Zdęgowo i Łuknajno. Przez Śniardwy prowadzi szlak żeglugi mazurskiej.
Jest to jezioro morenowe (moreny dennej), wytopiskowe, z ośmioma wyspami. Największe z nich to: Szeroki Ostrów, Czarci Ostrów, Wyspa Pajęcza i Kaczor. Z licznych zatok dwie południowe nazywane są jeziorami: Warnołty i Seksty.
Śniardwy są połączone z następującymi jeziorami: Tuchlin, Łuknajno, Mikołajskim, Roś, Białoławki i Tyrkło. Połączone systemem kanałów mazurskich, akwen ten tworzy Wielkie Jeziora Mazurskie.
Śniardwy znajdują się w dwóch powiatach: mrągowskim i piskim. Obszar jeziora należy do gminy Mikołajki (zachodnia część) i gminy Pisz (wschodnia część). Północno-wschodni brzeg jeziora należy do gminy Orzysz, a południowo-zachodni do gminy Ruciane-Nida.
Cały obszar Śniardw znajduje się w Mazurskim Parku Krajobrazowym. Ponadto uzupełniającą formę ochrony stanowi obszar specjalnej ochrony ptaków „Puszcza Piska”, który także obejmuje cały obszar jeziora.
Jakość wód
Jest to jeden z nielicznych zbiorników, który posiada 2 odpływy powierzchniowe: Kanał Jegliński, prowadzący do jeziora Roś i rzekę Wyszkę, wpływającą do jeziora Białoławki. Oba cieki mają przepływ regulowany (śluzą, jazem).
Przyroda
Brzegi jeziora są stosunkowo niskie, zabagnione, oraz porośnięte sitowiem i tatarakiem, co czyni je trudno dostępnymi. Miejscami strefa sitowia osiąga szerokość 200 m[4].
Historia
Na jeziorze występują silne wiatry i przez to jest ono niebezpieczne dla mniej wytrawnych wodniaków. Najtragiczniejszym dniem w dziejach żeglugi na jeziorach Śniardwy oraz Mikołajskim był 21 sierpnia 2007, kiedy to wiejący silny wiatr z prędkością dochodzącą do 130 km/h, czyli 12 w skali Beauforta poprzewracał oraz zatopił kilkadziesiąt łodzi. W wyniku tego śmierć poniosło 12 osób. Kataklizm trwał tylko 10 min.
Hydronimia
Według źródła z 1889 r. polskimi nazwami jeziora były Śniardwy oraz Śniardły, a niemieckimi Spirdingsee oraz Schardewie[5]. Według map z 1932 r. polska nazwa – Śniardwy[6][7]. Nazwę Śniardwy ustalono urzędowo w 1950 r.[8]
Zobacz też
- Jeziora Polski
- Geografia Polski
- Rybi Król
Przypisy
- ↑ a b c d e Adam Choiński: Katalog jezior Polski. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 2006, s. 381. ISBN 83-232-1732-7.
- ↑ Pomiar odległości [1]
- ↑ Ochrona środowiska w województwie warmińsko-mazurskim w latach 2011-2013. Olsztyn: Urząd Statystyczny w Olsztynie, 2014, s. 31. ISBN 978-83-63285-31-9. za: dane Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej
- ↑ J. Szynkowski: Mazury. Przewodnik. Kengraf, Kętrzyn, 2003
- ↑ Śniardwy, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. X: Rukszenice – Sochaczew, Warszawa 1889, s. 928.
- ↑ Arkusz 45 (Łomża). Mapa Operacyjna Polski 1:300 000. Warszawa, Wojskowy Instytut Geograficzny, 1932.
- ↑ Arkusz pas 34 słup 33 Johannisburg (Jansbork). Mapa Taktyczna Polski 1:100 000. Warszawa, Wojskowy Instytut Geograficzny, 1932.
- ↑ Zarządzenie Ministra Administracji Publicznej z dnia 4 kwietnia 1950 r. (M.P. z 1950 r. nr 52, poz. 588, s. 427)
Linki zewnętrzne
- Śniardwy w bazie danych International Lake Environment Committee. ilec.or.jp. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-08-22)]. (ang.)
Media użyte na tej stronie
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Relief location map of Warmian-Masurian Voivodeship. Geographic limits of the map:
- N: 54.52 N
- S: 53.07 N
- W: 19.05 E
- E: 22.95 E
Autor: Tzugaj, Licencja: CC0
znak graficzny do map, ukazujący przykładowe jezioro
Jezioro Śniardwy(największe jezioro w Polsce) - Widok na jezioro Śniardwy z widocznymi dwiema wyspami - Pajęczą oraz Czarcim Ostrowem. Zdjęcie zostało wykonane od strony wsi Niedźwiedzi Róg.