Åkers styckebruk
 Dawna wytwórnia prochu (Åkers Krutbruk) | |
| Państwo |  Szwecja |
|---|---|
| Region |  Södermanland |
| Gmina | Strängnäs |
| Powierzchnia | 2,81[1] km² |
| Populacja (2018) • liczba ludności • gęstość | 3017[1] 1075[1] os./km² |
| Nr kierunkowy | (+46) 159 |
| Kod pocztowy | 647 5x |
Położenie na mapie Södermanlandu  | |
Położenie na mapie Szwecji  | |
 59°15′19″N 17°06′14″E/59,255278 17,103889 | |
| Strona internetowa | |
Portal  Szwecja | |
Åkers styckebruk – miejscowość (tätort) w Szwecji, w regionie administracyjnym (län) Södermanland (gmina Strängnäs).
W 2015 roku Åkers styckebruk liczyło 2980 mieszkańców[2].
Położenie
Miejscowość jest położona w prowincji historycznej (landskap) Södermanland nad jeziorem Visnaren, ok. 30 km na zachód od Södertälje niedaleko autostrady E20.
Historia
Najstarsze ślady osadnictwa w rejonie Åkers styckebruk datowane są na czasy prehistoryczne. Wieś powstała w średniowieczu jako osada w pobliżu wzniesionego w XII w. kościoła parafialnego (Åkers kyrka) w parafii Åkers socken[3].
Pierwszym większym przedsiębiorstwem w okolicy była założona w 1552 roku z polecenia Gustawa Wazy wytwórnia prochu (Åkers Krutbruk). Historia Åkers styckebruk jest jednak ściśle związana z założoną ok. 1580 roku przez księcia Karola Sudermańskiego odlewnią luf armatnich (styckebruk), od której pochodzi drugi człon nazwy miejscowości. Wielki piec zbudowano w 1584 roku. Ruda żelaza była pozyskiwana w pobliskiej kopalni Skottvångs gruva (historyczny obszar Åkers bergslag) oraz na wyspie Utö. Pierwsze działa odlano w 1588 roku[4][5].
W 1840 roku w zakładach wyprodukowano, według projektu Martina von Wahrendorffa, jedne z pierwszych na świecie dział ładowanych odtylcowo[6].
Działa w Åkers styckebruk wytwarzano do 1866 roku. W XIX w. rozpoczęto produkcję na potrzeby cywilne, m.in. odlewanych pługów (wytwarzanych w latach 1840–1940) i walców dla przemysłu hutniczego. Na terenie zakładów działa muzeum[7].
W 1895 roku otwarto linię kolejową łączącą Södertälje z Eskilstuną (Norra Södermanlands Järnväg), zastąpioną otwartą w 1997 roku linią Svealandabanan. Z Åkers styckebruk odchodzi bocznica do Strängnäs (Grundbro), od 1994 roku obsługująca jedynie ruch towarowy[8].
Demografia
Liczba ludności tätortu Åkers styckebruk w latach 1960–2015[9]:
Gospodarka
Współcześnie zakłady metalurgiczne w Åkers styckebruk należą do przedsiębiorstwa Union Electric Åkers, specjalizującego się w produkcji walców[10][11].
Galeria
Przypisy
- ↑ a b c Statistiska tätorter 2018; befolkning, landareal, befolkningstäthet (szw.). Statistikmyndigheten SCB, 2020-03-20. [dostęp 2020-09-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-03-24)].
- ↑ Statistiska centralbyrån: Tätorter 2015; befolkning, landareal, andel som överlappas av fritidshusområden (szw.). [dostęp 2017-05-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-11-07)].
- ↑ Riksantivarieämbetet: STRÄNGNÄS ÅKERS-TUNA 1:2 - husnr 1, ÅKERS KYRKA (szw.). [dostęp 2017-05-29].
- ↑ Åkers Hembygdförening: Åkers styckebruk under 9000 år (szw.). [dostęp 2017-05-29].
- ↑ Sörmlands museum: Kanoner – en svensk exportvara (szw.). [dostęp 2017-05-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-08-24)].
- ↑ Nordisk familjebok (1893), Wahrendorff, Martin von (szw.) [dostęp:2017-05-29]
- ↑ Åkers Hembygdförening: Bruksmuseet (szw.). [dostęp 2017-05-29].
- ↑ Svealandsbanan (szw.). Jarnvag.net. [dostęp 2017-05-29].
- ↑ Statistiska centralbyrån: Landareal per tätort, folkmängd och invånare per kvadratkilometer. Vart femte år 1960 - 2015 (szw.). [dostęp 2017-05-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-01-20)].
- ↑ Union Electric Steel (ang.). [dostęp 2017-05-29].
- ↑ Sörmlands museum: Åkers bergslag (szw.). [dostęp 2017-05-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-04-14)].
- Region administracyjny Södermanland
Media użyte na tej stronie
Autor: Erik Frohne, Licencja: CC BY 3.0
Location map of Södermanland county in Sweden
Equirectangular projection, N/S stretching 195 %. Geographic limits of the map:
- N: 59.60° N
- S: 58.50° N
- W: 15.50° E
- E: 17.80° E
(c) Lokal_Profil, CC BY-SA 2.5
This coat of arms was drawn based on its blazon which – being a written description – is free from copyright. Any illustration conforming with the blazon of the arms is considered to be heraldically correct. Thus several different artistic interpretations of the same coat of arms can exist. The design officially used by the armiger is likely protected by copyright, in which case it cannot be used here.
Individual representations of a coat of arms, drawn from a blazon, may have a copyright belonging to the artist, but are not necessarily derivative works.
Autor: Marmelad and Lokal_Profil
, Licencja: CC BY-SA 2.5
This coat of arms was drawn based on its blazon which – being a written description – is free from copyright. Any illustration conforming with the blazon of the arms is considered to be heraldically correct. Thus several different artistic interpretations of the same coat of arms can exist. The design officially used by the armiger is likely protected by copyright, in which case it cannot be used here.
Individual representations of a coat of arms, drawn from a blazon, may have a copyright belonging to the artist, but are not necessarily derivative works.
Picture of canon in Åkers Styckebruk
Picture at Akers Krutbruk, in Akers styckebruk, marsh 2009.
Autor: Håkan Svensson (Xauxa), Licencja: CC BY 2.5
Åker Church, Diocese of Strängnäs, Sweden.
Autor: Nieznany, Tekniska museet, Licencja: CC BY 2.0
The ironworks Åkers Styckerbruk, Sweden.
Picture of Åkers styckebruk