Åkers styckebruk

Åkers styckebruk
Ilustracja
Dawna wytwórnia prochu (Åkers Krutbruk)
Państwo Szwecja
RegionSödermanland vapen.svg Södermanland
GminaSträngnäs
Powierzchnia2,81[1] km²
Populacja (2018)
• liczba ludności
• gęstość

3017[1]
1075[1] os./km²
Nr kierunkowy(+46) 159
Kod pocztowy647 5x
Położenie na mapie Södermanlandu
Mapa konturowa Södermanlandu, blisko centrum na prawo u góry znajduje się punkt z opisem „Åkers styckebruk”
Położenie na mapie Szwecji
Mapa konturowa Szwecji, na dole znajduje się punkt z opisem „Åkers styckebruk”
Ziemia59°15′19″N 17°06′14″E/59,255278 17,103889
Strona internetowa
Portal Szwecja

Åkers styckebruk – miejscowość (tätort) w Szwecji, w regionie administracyjnym (län) Södermanland (gmina Strängnäs).

W 2015 roku Åkers styckebruk liczyło 2980 mieszkańców[2].

Położenie

Miejscowość jest położona w prowincji historycznej (landskap) Södermanland nad jeziorem Visnaren, ok. 30 km na zachód od Södertälje niedaleko autostrady E20.

Historia

Wielki piec przy zakładach w Åkers styckebruk. Lata 20. XX w.

Najstarsze ślady osadnictwa w rejonie Åkers styckebruk datowane są na czasy prehistoryczne. Wieś powstała w średniowieczu jako osada w pobliżu wzniesionego w XII w. kościoła parafialnego (Åkers kyrka) w parafii Åkers socken[3].

Pierwszym większym przedsiębiorstwem w okolicy była założona w 1552 roku z polecenia Gustawa Wazy wytwórnia prochu (Åkers Krutbruk). Historia Åkers styckebruk jest jednak ściśle związana z założoną ok. 1580 roku przez księcia Karola Sudermańskiego odlewnią luf armatnich (styckebruk), od której pochodzi drugi człon nazwy miejscowości. Wielki piec zbudowano w 1584 roku. Ruda żelaza była pozyskiwana w pobliskiej kopalni Skottvångs gruva (historyczny obszar Åkers bergslag) oraz na wyspie Utö. Pierwsze działa odlano w 1588 roku[4][5].

W 1840 roku w zakładach wyprodukowano, według projektu Martina von Wahrendorffa, jedne z pierwszych na świecie dział ładowanych odtylcowo[6].

Działa w Åkers styckebruk wytwarzano do 1866 roku. W XIX w. rozpoczęto produkcję na potrzeby cywilne, m.in. odlewanych pługów (wytwarzanych w latach 1840–1940) i walców dla przemysłu hutniczego. Na terenie zakładów działa muzeum[7].

W 1895 roku otwarto linię kolejową łączącą Södertälje z Eskilstuną (Norra Södermanlands Järnväg), zastąpioną otwartą w 1997 roku linią Svealandabanan. Z Åkers styckebruk odchodzi bocznica do Strängnäs (Grundbro), od 1994 roku obsługująca jedynie ruch towarowy[8].

Demografia

Liczba ludności tätortu Åkers styckebruk w latach 1960–2015[9]:

Gospodarka

Współcześnie zakłady metalurgiczne w Åkers styckebruk należą do przedsiębiorstwa Union Electric Åkers, specjalizującego się w produkcji walców[10][11].

Galeria

Przypisy

  1. a b c Statistiska tätorter 2018; befolkning, landareal, befolkningstäthet (szw.). Statistikmyndigheten SCB, 2020-03-20. [dostęp 2020-09-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-03-24)].
  2. Statistiska centralbyrån: Tätorter 2015; befolkning, landareal, andel som överlappas av fritidshusområden (szw.). [dostęp 2017-05-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-11-07)].
  3. Riksantivarieämbetet: STRÄNGNÄS ÅKERS-TUNA 1:2 - husnr 1, ÅKERS KYRKA (szw.). [dostęp 2017-05-29].
  4. Åkers Hembygdförening: Åkers styckebruk under 9000 år (szw.). [dostęp 2017-05-29].
  5. Sörmlands museum: Kanoner – en svensk exportvara (szw.). [dostęp 2017-05-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-08-24)].
  6. Nordisk familjebok (1893), Wahrendorff, Martin von (szw.) [dostęp:2017-05-29]
  7. Åkers Hembygdförening: Bruksmuseet (szw.). [dostęp 2017-05-29].
  8. Svealandsbanan (szw.). Jarnvag.net. [dostęp 2017-05-29].
  9. Statistiska centralbyrån: Landareal per tätort, folkmängd och invånare per kvadratkilometer. Vart femte år 1960 - 2015 (szw.). [dostęp 2017-05-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-01-20)].
  10. Union Electric Steel (ang.). [dostęp 2017-05-29].
  11. Sörmlands museum: Åkers bergslag (szw.). [dostęp 2017-05-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-04-14)].

Media użyte na tej stronie

Sweden Södermanland location map.svg
Autor: Erik Frohne, Licencja: CC BY 3.0
Location map of Södermanland county in Sweden

Equirectangular projection, N/S stretching 195 %. Geographic limits of the map:

  • N: 59.60° N
  • S: 58.50° N
  • W: 15.50° E
  • E: 17.80° E
Sweden location map.svg
Autor: NordNordWest, Licencja: CC BY-SA 3.0
Location map of Sweden
Södermanland vapen.svg
(c) Lokal_Profil, CC BY-SA 2.5
This coat of arms was drawn based on its blazon which – being a written description – is free from copyright. Any illustration conforming with the blazon of the arms is considered to be heraldically correct. Thus several different artistic interpretations of the same coat of arms can exist. The design officially used by the armiger is likely protected by copyright, in which case it cannot be used here.
Individual representations of a coat of arms, drawn from a blazon, may have a copyright belonging to the artist, but are not necessarily derivative works.
Strängnäs vapen.svg
Autor: Marmelad and Lokal_Profil
, Licencja: CC BY-SA 2.5
This coat of arms was drawn based on its blazon which – being a written description – is free from copyright. Any illustration conforming with the blazon of the arms is considered to be heraldically correct. Thus several different artistic interpretations of the same coat of arms can exist. The design officially used by the armiger is likely protected by copyright, in which case it cannot be used here.
Individual representations of a coat of arms, drawn from a blazon, may have a copyright belonging to the artist, but are not necessarily derivative works.
Åkers fältkanon.JPG
Picture of canon in Åkers Styckebruk
AkersKrutbruk.jpeg
Picture at Akers Krutbruk, in Akers styckebruk, marsh 2009.
Akers kyrka view1.jpg
Autor: Håkan Svensson (Xauxa), Licencja: CC BY 2.5
Åker Church, Diocese of Strängnäs, Sweden.
Åkers styckebruk, svarvare.jpg
Autor: NieznanyUnknown , Tekniska museet, Licencja: CC BY 2.0
The ironworks Åkers Styckerbruk, Sweden.
Åkers styckebruk.JPG
Picture of Åkers styckebruk