Örnen (1896)

Örnen
Historia
Stocznia	Lindholmens, Göteborg
Położenie stępki	1895
Wodowanie	6 sierpnia 1896
Svenska marinen
Wejście do służby	4 maja 1897
Wycofanie ze służby	16 czerwca 1947
Los okrętu	zatopiony jako okręt-cel w 1950
Dane taktyczno-techniczne
Wyporność	800 t
Długość	69,2 m
Szerokość	8,2 m
Zanurzenie	3,2 m
Napęd
2 maszyny parowe o mocy 4000 KM
Prędkość	19 węzłów
Uzbrojenie
2 działa kal. 120 mm 4 działa kal. 57 mm 1 wyrzutnia torped kal. 381 mm
Załoga	104

Örnen − szwedzki krążownik torpedowy z ostatnich lat XIX wieku, pierwszy okręt typu Örnen, nawiązującego koncepcją do budowanych w tym czasie w innych państwach kanonierek torpedowych. W 1926 roku przeklasyfikowany na okręt szkolny, służył w szwedzkiej flocie jeszcze w czasie II wojny światowej.

Historia

Plany budowy jednostek, mających chronić własną flotę przed atakami torpedowców przeciwnika i prowadzić jednocześnie rozpoznanie na rzecz własnych sił, istniały w dowództwie szwedzkiej marynarki wojennej od 1892 roku. Trzy lata później projekt został zaakceptowany przez Riksdag i budowa pierwszego okrętu, oficjalnie klasyfikowanego jako krążownik torpedowy (pomimo że wielkością i uzbrojeniem odpowiadał budowanym między innymi dla Royal Navy kanonierkom torpedowym i na ich koncepcji był wzorowany), została zlecona koncernowi Motala Verkstad, który zrealizował ją w podległej sobie stoczni Lindholmens Göteborgu.

Wodowanie jednostki odbyło się 6 sierpnia 1896 roku, formalne wcielenie w skład szwedzkiej marynarki wojennej 4 maja, zaś faktyczne wejście do służby 12 maja 1897 roku. W tym samym roku nastąpiła prezentacja okrętu na Powszechnej Wystawie Sztuki i Przemysłu w Sztokholmie. Już w pierwszych latach eksploatacji okazało się, że nowe okręty nie spełniają dobrze przewidywanych dla nich funkcji i znaczną część z nich przejęły wprowadzone w 1902 roku do linii kontrtorpedowce.

W grudniu 1905 roku "Örnen" został wysłany w składzie zespołu floty do Rygi, aby chronić tam interesy szwedzkich obywateli. Podczas I wojny światowej wypełniał funkcje dozorowe. Wobec dużego zużycia został odstawiony do rezerwy w 1922 roku. Cztery lata później stał się jednostką szkolną. Po przezbrojeniu na początku II wojny światowej pozostawał w stanie gotowości na wypadek pogwałcenia szwedzkiej neutralności. Wycofano go ze służby 16 czerwca 1947 roku, zaś w 1950 roku został zatopiony jako okręt-cel.

Opis konstrukcji

Kadłub krążownika "Örnen" miał długość całkowitą 69,2 m, szerokość 8,2 m i zanurzenie 3,2 m. Wyporność konstrukcyjna wynosiła 800 ton. Napęd stanowiły dwie maszyny parowe potrójnego rozprężania o łącznej mocy 4000 KM, napędzające dwie śruby. Prędkość maksymalna wynosiła 19 węzłów.

Uzbrojenie składało się z dwóch pojedynczych dział kal. 120 mm i czterech kal. 57 mm oraz pojedynczej wyrzutni torped kal. 381 mm (usuniętej w 1928 roku). Na początku 1940 roku działa 57 mm zostały zastąpione czterema zdwojonymi podstawami dział przeciwlotniczych kal. 25 mm.

Bibliografia

• Adam Fleks: Szwedzkie krążowniki torpedowe, w: "Okręty Wojenne" nr 19, ISSN 1231-014X.