Ćmińsk
| Artykuł | 50°59′9″N 20°32′58″E |
|---|---|
| - błąd | 39 m |
| WD | 50°57'N, 20°33'E, 50°59'14.78"N, 20°33'27.90"E |
| - błąd | 19818 m |
| Odległość | 5 m |
| wieś | |
 Kościół pw. Świętej Trójcy w Ćmińsku. | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2011) | |
| Strefa numeracyjna | 41 |
| Kod pocztowy | 26-085[3] |
| Tablice rejestracyjne | TKI |
| SIMC | 1003874[4] |
Położenie na mapie gminy Miedziana Góra _location_map.png "Mapa lokalizacyjna gminy Miedziana Góra") | |
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego  | |
Położenie na mapie powiatu kieleckiego  | |
 50°59′09″N 20°32′58″E/50,985833 20,549444 | |
Ćmińsk – wieś w Polsce położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie kieleckim, w gminie Miedziana Góra[5][4].
W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Ćmińsk. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa kieleckiego.
Znajduje tu się kamieniołom piaskowica tumlińskiego.
Wieś posiada swój Gminny Klub Sportowy Gród Ćmińsk. Klub piłkarski został założony w 2003 roku, posiada barwy klubowe żółto-zielone; obecnie (2021) gra w Klasie A[6].
Dojazd z Kielc zapewniają autobusy komunikacji miejskiej linii 9.
Części wsi
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0252227 | Kobylaki | część wsi |
| 0252150 | Podglinie | część wsi |
| 0252167 | Podgród | część wsi |
| 0252173 | Podkościele | część wsi |
| 0252233 | Światełek | część wsi |
| 0252180 | Wykień | część wsi |
| 0252240 | Wyręba | część wsi |
| 0252196 | Wyrowce | część wsi |
Historia
Pierwszy zapis o Ćmińsku pochodzi z roku 1452. Wynika z niego, że biskup krakowski Zbigniew Oleśnicki dokonał lokacji wsi na prawie średzkim. W okresie tym Ćmińsk wchodził w skład biskupiegio klucza kieleckiego. Był wsią biskupstwa krakowskiego w województwie sandomierskim w ostatniej ćwierci XVI wieku[7]. Podobnie jak przyległe doń osady, słynął z lokalizacji dymarek – średniowiecznych pieców hutniczych. Ślady hutnictwa metali w okolicach Ćmińska można odnaleźć do dziś. W sąsiedniej wsi, Bobrza (województwo świętokrzyskie) znajdują się ruiny Zakładów Wielkopiecowych z XIX w., wraz z powstałym w tym samym czasie Murem Oporowym.
W Słowniku Geograficznym Królestwa Polskiego podano, że w roku 1827 w Ćmińsku było 64 domów i 398 mieszkańców, natomiast parafia Ćmińska liczyła 1300 dusz. Wieś należała do gminy Samsonów powiatu kieleckiego. Nie było jeszcze wówczas podziału na Ćmińsk Kościelny i Rządowy. Najprawdopodobniej do podziału doszło około 1880 r.
Kolejny raz Ćmińsk powstał z połączenia miejscowości Ćmińsk Rządowy i Ćmińsk Kościelny w 2007 r., które pozostały jednak osobnymi sołectwami. W skład połączonej miejscowości weszły także okoliczne przysiółki: Podglinie, Podgród, Podkościele, Wykień i Wyrowce z Ćmińska Kościelnego oraz z Ćmińska Rządowego: Kobylaki, Światełek i Wyręba. Decyzję o połączeniu miejscowości oraz włączeniu w skład nowej wsi okolicznych przysiółków podjęła Rada Gminy w Miedzianej Górze 15 marca 2007 r. Jednocześnie włączone przysiółki zostały zmienione w ulice[8][9].
Zabytki
- Kościół parafialny pw. św. Trójcy, wzniesiony w latach 1646–1649, rozbudowany w latach 1914–1922. Wraz z plebanią został wpisany do rejestru zabytków nieruchomych (nr rej.: A.420/1-2 z 15.01.1957, z 15.02.1967 i z 2.01.1986)[10].
- Cmentarz parafialny (nr rej.: A.421 z 2.06.1992)[10].
Przypisy
- ↑ Wieś Ćmińsk w liczbach, Polska w liczbach [dostęp 2022-03-15] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r..
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 202 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b c TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-11-18].
- ↑ a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ Gród Ćmińsk (pol.). KieleckaPiłka.pl. [dostęp 2021-09-23].
- ↑ Województwo sandomierskie w drugiej połowie XVI wieku. ; Cz. 2, Komentarz, indeksy, Warszawa 1993, s. 112.
- ↑ Informację o połączeniu miejscowości zamieszczono 15 marca 2007 na stronie Biura Informacji Publicznej Gminy Miedziana Góra
- ↑ Gazeta.pl w Kielcach z 26 marca 2007: Po co wieś Światełek ulicą została
- ↑ a b Rejestr zabytków nieruchomych – województwo świętokrzyskie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2021, s. 28 [dostęp 2015-11-09].
- Siedziba gminy: Miedziana Góra
| Wsie |
|
|---|---|
| Integralne części wsi |
|
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Świętokrzyskie Voivodeship. Geographic limits of the map:
- N: 51.4 N
- S: 50.1N
- W: 19.6 E
- E: 22 E
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Kielce County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
- N: 51.08 N
- S: 50.52 N
- W: 20.08 E
- E: 21.21 E
Autor: Wojciech Domagała, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Ćmińsk Kościelny, kościół par. pw. Św. Trójcy, lata 1646-1649, 1914-1922