İdil Biret
.jpg) | |
| Data i miejsce urodzenia | 21 listopada 1941 |
|---|---|
| Instrumenty | |
| Gatunki | |
| Zawód | pianistka |
| Wydawnictwo | |
| Odznaczenia | |
   | |
| Strona internetowa | |
İdil Biret (ur. 21 listopada 1941 w Ankarze) – turecka pianistka. W 1995 r. otrzymała nagrodę Grand Prix du Disque Frédéric Chopin za nagrania dzieł wszystkich Chopina.
Życiorys
Naukę gry na fortepianie rozpoczęła w wieku trzech lat[1] u tureckiego pianisty M. Fenmena. W 1948 r. otrzymała stypendium rządu tureckiego na studia w Konserwatorium Paryskim u Nadii Boulanger, które ukończyła w roku 1956[2]. Studiowała także pod kierunkiem Alfreda Cortota i Wilhelma Kempffa.
Po ukończeniu konserwatorium rozpoczęła działalność koncertową. W 1960 r. po raz pierwszy odbyła zagraniczne tournée – po ZSRR (przez lata dała tam ponad 100 koncertów)[1]. W 1963 r. po raz pierwszy dała koncert w Stanach Zjednoczonych występując 22 listopada tego roku z Boston Symphony Orchestra.
W swojej karierze występowała z takimi orkiestrami jak: Londyńska Orkiestra Symfoniczna, Orkiestra Filharmonii Londyńskiej, Orkiestra BBC, Orkiestra Filharmonii w Leningradzie, Gewandhausorchester Leipzig, Staatskapelle Dresden oraz z orkiestrami symfonicznymi Tokio, Sydney, Berlińskiego Radia, Polskiego Radia, Filharmonii Narodowej w Warszawie. Współpracowała między innymi z następującymi dyrygentami: Pierre Monteux, Hermann Scherchen, Giennadij Rożdiestwienski, Erich Leinsdorf, Rudolf Kempe, Adrian Boult, Malcolm Sargent, Rafael Frühbeck de Burgos, Andrew Davis, Antoni Wit i Aaron Copland.
Nagrała ponad 80 płyt w wielu wytwórniach (m.in. Decca, EMI, Atlantic/Finnadar, Naxos Records), zarówno prawykonania, jak i zapisy całości dorobku kompozytorskiego. Zrealizowała nagrania prapremierowe dziewięciu symfonii Beethovena w transkrypcji Liszta dla wytwórni EMI (6LP w 1986 r.). Nagrała również wszystkie utwory fortepianowe i wszystkie koncerty Chopina (15CD w 1992), zdobywając opinię wybitnej interpretatorki jego muzyki[3]. Zarejestrowała komplet utworów fortepianowych Brahmsa (12CD w 1997 r.), Rachmaninowa (10CD w 2000 r.), cykl wszystkich 32 sonat Beethovena, a ponadto trzy sonaty fortepianowe Pierre’a Bouleza (w 1995 r.), etiudy Ligetiego (w 2003 r.) i transkrypcję fortepianową muzyki do baletu Ognisty ptak Strawinskiego (w 2003 r.).
Odznaczenia
- 1974 – Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury” (Polska)[4]
- 1976 – Kawaler Orderu Narodowego Zasługi (Francja)[4]
- 2007 – Krzyż Kawalerski Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej[5]
Przypisy
- ↑ a b Koncert Idil Biret w Filharmonii Lubelskiej. lublin.wyborcza.pl. [dostęp 2018-08-20]. (pol.).
- ↑ Wojciech Bońkowski w: Narodowy Instytut Fryderyka Chopina 2003-2011: Idil Biret. [dostęp 2011-11-013].zły zapis daty dostępu
- ↑ "C comme Chopin", in Improvisation so piano, Jean-Pierre Thiollet, Neva Editions, 2017, p. 28. ISBN 978-2-35055-228-6
- ↑ a b The International Who’s Who of Women 2002. London: Europa Publications, 2002, s. 60. ISBN 1-85743-122-7.
- ↑ Idil Biret was honored by the President of Poland with a “Eminent Service Medal”. idilbiret.eu, 2007-01-24. [dostęp 2020-02-15]. (ang.).
Bibliografia
- Oficjalna strona pianistki. idilbiret.eu. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-04-21)]. (ang.)
Media użyte na tej stronie
Autor: Ὄνειροι, Licencja: CC BY-SA 4.0
Zasłużony Działacz Kultury – odznaka
Autor: KarlHeintz Robert Jacaszek, Licencja: CC BY-SA 4.0
Baretka Krzyża Kawalerskiego Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej
Autor: Küçükçekmece, Licencja: CC BY-SA 2.0
İdil Biret (born 21 November 1941 in Ankara, Turkey), Turkish concert pianist at Küçükçekmece, Turkey in 2012.
Ribbon bar: l'Ordre national du Mérite, Chevalier