Łódkonogi

Łódkonogi
	Scaphopoda
	Bronn, 1862
	Okres istnienia: ordowik–współcześnie
	© Hans Hillewaert, CC BY-SA 4.0; Muszla Antalis vulgaris
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	mięczaki
Podtyp	muszlowce
Gromada	łódkonogi

Łódkonogi, walconogi (Scaphopoda) – nieliczna w gatunki i mało zróżnicowana gromada morskich mięczaków zaliczanych do muszlowców, charakteryzujących się jednoczęściową, obustronnie otwartą, rurkowatą muszlą. Są spokrewnione z małżami. Przykładowym przedstawicielem gromady jest zębik pospolity (Antalis vulgaris).

Występowanie

Mięczaki zaliczane do tej gromady wchodzą w skład bentosu w morzach pełnosłonych. Żyją zagrzebane w piaszczystym podłożu. Większość z nich przebywa w głębinach do 7000 m p.p.m., nieliczne są spotykane blisko wybrzeży^[2].

Budowa

Ciało dwubocznie symetryczne, o długości 20–50 mm. Płaty płaszcza są zrośnięte w linii środkowej po stronie brzusznej, tworzą jednoczęściową, rurkowatą, obustronnie otwartą, zwykle lekko wygiętą muszlę. Zwierzę wystawia z niej jedynie wyrostki chwytne, ryjek i walcowatą nogę, która służy do zagrzebywania się w piasku (szerszym końcem muszli w dół)^[2]^[3].

Walconogi nie mają oczu, czułków ani skrzeli. Do wymiany gazowej służy im jama płaszczowa.

Biologia i ekologia

Są to zwierzęta rozdzielnopłciowe o zapłodnieniu zewnętrznym. W ich rozwoju występuje planktonowa larwa zbliżona budową do trochofory. Żywią się drobnymi organizmami (otwornice, okrzemki) chwytanymi za pomocą nitkowatych wyrostków. Łódkonogi często stanowią pożywienie ryb dorszokształtnych i drapieżnych ślimaków^[3].

Systematyka

(c) I, porshunta, CC-BY-SA-3.0

Muszle plioceńskich Dentalium sp.

Walconogi są spokrewnione z małżami, z którymi mają kilka wspólnych cech, jednak różnice w budowie przyczyniły się do umieszczenia walconogów w odrębnej gromadzie^[4], ale obydwie gromady (oraz wymarłe rostrokonchy) tworzą takson o nazwie Diasoma^[5].

Wśród łódkonogów (walconogów) wyróżniono około 400 współcześnie żyjących gatunków^[4]. Sklasyfikowano je w rzędach^[1]:

Dentaliida – zębikowate
Gadilida

Zobacz też

małże z rodziny okładniczkowatych

Przypisy

↑ ^a ^b Scaphopoda, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
↑ ^a ^b Czesław Jura: Bezkręgowce : podstawy morfologii funkcjonalnej, systematyki i filogenezy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2007. ISBN 978-83-01-14595-8.
↑ ^a ^b Zoologia : bezkręgowce. T. 1. Red. nauk. Czesław Błaszak. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2009, s. 505–508. ISBN 978-83-01-16108-8.
↑ ^a ^b Janet Moore: Wprowadzenie do zoologii bezkręgowców. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2011. ISBN 978-83-235-0503-7.
↑ Luiz Ricardo L. Simone. Comparative morphology among representatives of main taxa of Scaphopoda and basal protobranch Bivalvia (Mollusca). „Papéis Avulsos de Zoologia”. 49 (32), s. 405‑457, 2009 (ang.).

[itis-1] Scaphopoda, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).

[Jura-2] Czesław Jura: Bezkręgowce : podstawy morfologii funkcjonalnej, systematyki i filogenezy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2007. ISBN 978-83-01-14595-8.

[BlaszakT1-3] Zoologia : bezkręgowce. T. 1. Red. nauk. Czesław Błaszak. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2009, s. 505–508. ISBN 978-83-01-16108-8.

[Moore-4] Janet Moore: Wprowadzenie do zoologii bezkręgowców. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2011. ISBN 978-83-235-0503-7.

[Simone-5] Luiz Ricardo L. Simone. Comparative morphology among representatives of main taxa of Scaphopoda and basal protobranch Bivalvia (Mollusca). „Papéis Avulsos de Zoologia”. 49 (32), s. 405‑457, 2009 (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne