Łążek Ordynacki

Łążek Ordynacki

wieś
(c) Kijoslaw, CC BY-SA 3.0 Tablica miejscowości
Państwo	Polska
Województwo	lubelskie
Powiat	janowski
Gmina	Janów Lubelski
Liczba ludności (2011)	508[1]
Strefa numeracyjna	15
Kod pocztowy	23-300[2]
Tablice rejestracyjne	LJA
SIMC	0794566
Położenie na mapie gminy Janów Lubelski Łążek Ordynacki
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Łążek Ordynacki
Położenie na mapie województwa lubelskiego Łążek Ordynacki
Położenie na mapie powiatu janowskiego Łążek Ordynacki
50°38′19″N 22°17′10″E/50,638611 22,286111

Łążek Ordynacki – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie janowskim, w gminie Janów Lubelski.

Krótki opis

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa tarnobrzeskiego. Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) liczyła 508 mieszkańców^[1] i była czwartą co do wielkości miejscowością gminy Janów Lubelski. Przez miejscowość przepływa Białka, niewielka rzeka dorzecza Sanu, dopływ Bukowej.

Ważniejsze obiekty znajdujące się w miejscowości:

• Publiczna Szkoła Podstawowa im. Ignacego Łukasiewicza w Łążku Ordynackim^[3]
• Kaplica Najświętszego Serca Pana Jezusa w Łążku Ordynackim^[4]
• Remiza ochotniczej Straży Pożarnej w Łążku Ordynackim^[5][6][7]

Części wsi

Historia

W roku 1582 Łążek stanowił mały ośrodek przemysłowy. Był tu tartak wodny i dymarka. W XVII w. zbudowano również młyn. W 1595 r. Łążek zakupił Jan Zamoyski i kilka lat później włączył do swojej ordynacji. Przemarsze wojsk podczas wojny północnej zniszczyły tartak i dymarkę. W II połowie XVIII wieku wieś przekształciła się z osady o charakterze przemysłowym w rolniczą (ok. 1770 r.). Osadnicy, karczujący działki w lesie, pochodzili z regionu biłgorajskiego i rzeszowskiego. W XIX w. istniał w Łążku folusz, młyn, huta szkła i 2 wiatraki. Na początku lat czterdziestych XIX wieku, wskutek regulacji gruntów w kluczu janowskim, z luźno rozrzuconych osad w lesie utworzono dwa ciągi zwartej zabudowy, przy czym wzrosła znacznie liczba gospodarstw. W ostatnim ćwierćwieczu XIX wieku osiedliła się w Łążku (w części zwanej początkowo Bąki, a później Łążek Garncarski) grupa kilkunastu garncarzy z Galicji, która dała nową jakość dotychczasowym wyrobom ceramicznym. Rynek zbytu garncarzy był bardzo szeroki i obejmował nawet Rosję. W II połowie XIX w. istniał posterunek straży granicznej. Ze względu na nieurodzajne grunty, na początku XX wieku ordynacja zaproponowała przeniesienie mieszkańców w okolice Kraśnika, ale sprzeciw wyrazili garncarze obawiający się utraty surowca. Od 1911 roku zaczęto wyrabiać kafle. W 1918 r. powstała szkoła powszechna. W 1921 r. Łążek liczył 93 domy i 550 mieszkańców.

W marcu 1943 r. oddział AL Jastrzębia spalił tartak, w lutym 1944 r. powtórzono akcję, w kwietniu 1944 r. oddział BCh zniszczył most na Bukowej. Po wojnie w latach pięćdziesiątych wieś przejściowo należała do województwa rzeszowskiego. W okresie 1942-1984 r. istniała stacja kolejki wąskotorowej, zamieniona później na leśniczówkę. W latach dziewięćdziesiątych zbudowano kościół dojazdowy.

Zobacz też

• Łążek

Przypisy

Bibliografia

• Baranowski Z.:Rys historyczny miejscowości powiatu janowskiego, Stalowa Wola 2001, ISBN 83-87840-53-X.
• Fryś-Pietraszkowa E.: Ośrodek garncarski w Łążku Ordynackim i jego wyroby - na tle ceramiki malowanej w Polsce, Wrocław-Warszawa 1973, str. 12-28.
• Nazarewicz B.: Łążek Ordynacki, Stalowa Wola 1995, str. 5-15.
• Orłowski R.: Położenie i walka klasowa chłopów w Ordynacji Zamojskiej w drugiej połowie XVIII wieku, Lublin 1963.
• Tarnawski A.: Działalność gospodarcza Jana Zamoyskiego (1572-1605), Lwów 1935, str. 92, 187, 232, 242.
• Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej, t. IV, Województwo lubelskie, Warszawa 1924, str. 37.
• Mańkowski Z., Markiewicz J., Naumiuk J.: Kalendarium walk Batalionów Chłopskich na Lubelszczyźnie (1940-1944), Lublin 1964, str. 125.
• Gronczewski E.: Kalendarium walk Gwardii Ludowej i Armii Ludowej na Lubelszczyźnie (1942-1944), Lublin 1964, str. 36, 86.
• Leśny kompleks Promocyjny - LASY JANOWSKIE, Mapa Turystyczno-Przyrodnicza, Lublin 2004, ISBN 83-915707-9-7.
• Ćwik W., Reder J.: Lubelszczyzna. Dzieje rozwoju terytorialnego, podziałów administracyjnych i ustroju władz, Lublin 1977, str. 161.
• Stworzyński M.: Opisanie historyczno-jeograficzne ordynacji zamojskiej z 1834 roku, str. 79.
• Strona internetowa. psp_lazek_ord.republika.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-05)]. Szkoły Podstawowej w Łążku Ordynanckim.