Łężyce (województwo dolnośląskie)

Łężyce

wieś
Kościół św. Marii Magdaleny
Państwo	Polska
Województwo	dolnośląskie
Powiat	kłodzki
Gmina	Szczytna
Wysokość	560-750 m n.p.m.
Liczba ludności (III 2011)	369[1]
Strefa numeracyjna	74
Kod pocztowy	57-340
Tablice rejestracyjne	DKL
SIMC	0855925
Położenie na mapie gminy Szczytna Łężyce
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Łężyce
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego Łężyce
Położenie na mapie powiatu kłodzkiego Łężyce
50°25′46″N 16°21′36″E/50,429444 16,360000

(c) Zp, CC-BY-SA-3.0

Punkt widokowy w Skałach Puchacza

Łężyce (niem. Friedersdorf) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie kłodzkim, w gminie Szczytna^[2].

Położenie

Łężyce to duża wieś łańcuchowa leżąca na południowo-zachodnich zboczach Narożnika, na granicy Gór Stołowych i Wzgórz Lewińskich, na wysokości 560-750 m n.p.m.^[3]

Podział administracyjny

W latach 1954-1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Łężyce. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa wałbrzyskiego.

Historia

Łężyce powstały w XIII lub na początku XIV wieku jako część państwa homolskiego^[4]. Pierwsza wzmianka o wsi pochodzi z 1330 roku, a kolejna z roku 1401 w której figurują one pod nazwą Lussicz^[4]. Po upadku państwa homolskiego Łężyce zostały włączone do królewszczyzny, a w 1650 roku kupił je i przyłączył do klucza dóbr w Szczytnej Isaias von Sachs^[4]. Pod koniec XVIII wieku właścicielami wsi została rodzina Stillfriedów^[4]. W XIX wieku dzięki obfitości ziem uprawnych Łężyce były typową wsią rolniczą^[4]. W drugiej połowie XIX wieku w sąsiedztwie miejscowości powstał kamieniołom, w którym jeszcze po 1945 roku wydobywano piaskowiec^[4]. Na terenie wyrobiska nazwanego Skałami Puchacza znajduje się punkt widokowy^[4].
Do 1945 miejscowość należała do Niemiec i nazywała się Friedersdorf. Stacjonował tutaj batalion pionierów pancernych o tej samej nazwie.

Za część wsi, pod potoczną nazwą Łężyce Górne, uważa się współcześnie zanikłą niemal całkowicie wieś Łężno (niem. Friedrichsberg), położoną na wysokości 780–790 m n.p.m. W początku XX wieku liczyła ona 32 budynki zamieszkałe przez 160 osób^[5]. Inną zanikłą (w latach 60. XX wieku) częścią wsi były Młyny (niem. Mühlhäuser), położone nad brzegami Kamiennego Potoku i Mostowej Wody (niem. Brückenwasser) na wysokości 550–600 m n.p.m. i zamieszkiwane na początku XX wieku przez 117 osób, co było maksymalnym stanem zaludnienia tej osady. Ze wsi pozostał jeden budynek opuszczonego gospodarstwa oraz ruiny młyna, istniejącego w tym miejscu od początków XVIII wieku^[6].

Jako kolonia Łężyc założona została w 1707 inna opuszczona dziś miejscowość o nazwie Góra Anny (niem. Annaberg). Pomimo formalnej przynależności gospodarczo zawsze była ona mocniej związana była z bliżej położonym Batorowem oraz ze Szczytną. W 1840 r. zamieszkiwało ją 31 osób, a w pierwszych latach XX w. wieś liczyła zaledwie 12 budynków (łącznie mieszkalnych i gospodarskich). Pewne ożywienie zaobserwowano w drugiej połowie XVIII w., kiedy na wzniesieniu między Górą Anny a Batorowem wzniesiono kaplicę i wybudowano kalwarię, a trasą tą prowadziła jedna z dróg pielgrzymkowych do sanktuarium w Wambierzycach. Mimo to Góra Anny nie rozwinęła się jako miejscowość turystyczna, a po II wojnie światowej została opuszczona przez mieszkańców^[7].

Zabytki

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisany jest^[8]:

• kościół pomocniczy pw. św. Marii Magdaleny z 1694 roku, z wieżą przebudowaną w 1860 roku^[4]. Jest to skromna barokowa budowla z zachowanym wyposażeniem wnętrza z około 1740 roku takim jak: ołtarz główny, dwa ołtarze boczne i ambona^[4]. Najcenniejszym zabytkiem w kościele jest drewniana polichromowana rzeźba Madonny z XV wieku^[4].

Inne zabytki:

• dawny dwór i folwark położone w dolnej części wsi^[3].

Szlaki turystyczne

• Karłów – Narożnik - Kopa Śmierci – Skały Puchacza - Łężyce - Duszniki-Zdrój – Schronisko PTTK „Pod Muflonem” – Biesiec - Schronisko PTTK „Jagodna” (Przełęcz Spalona)^[3].

Zobacz też

• Łężyce

Przypisy

Bibliografia

• WaldemarW. Brygier WaldemarW., TomaszT. Dudziak TomaszT., IwonaI. Chomiak IwonaI., Ziemia Kłodzka, Pruszków: Oficyna Wydawnicza "Rewasz", 2010, ISBN 978-83-89188-95-3, OCLC 751422625 .
• Słownik geografii turystycznej Sudetów. Marek Staffa (redakcja). T. 13: Góry Stołowe. Warszawa-Kraków: Wydawnictwo PTTK „Kraj”, 1992, ISBN 83-7005-301-7