Łęgonice

Artykuł

51°36′54″N 20°31′37″E

- błąd

38 m

WD

51°37'0.1"N, 20°31'59.9"E, 51°36'56.05"N, 20°31'35.69"E

- błąd

14 m

Odległość

505 m

Łęgonice
wieś
Ilustracja
Zabytkowy kościół św. Jana Chrzciciela
Państwo

 Polska

Województwo

 mazowieckie

Powiat

grójecki

Gmina

Nowe Miasto nad Pilicą

Liczba ludności (2011)

331[1][2]

Strefa numeracyjna

48

Kod pocztowy

26-420[3]

Tablice rejestracyjne

WGR

SIMC

0629689

Położenie na mapie gminy Nowe Miasto nad Pilicą
Mapa konturowa gminy Nowe Miasto nad Pilicą, w centrum znajduje się punkt z opisem „Łęgonice”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, na dole nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Łęgonice”
Położenie na mapie powiatu grójeckiego
Mapa konturowa powiatu grójeckiego, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „Łęgonice”
Ziemia51°36′54″N 20°31′37″E/51,615000 20,526944

Łęgonice (Łęgonice Rawskie) – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie grójeckim, w gminie Nowe Miasto nad Pilicą[4][5].

Leżą po lewej stronie Pilicy na wysokim brzegu naprzeciw wsi Łęgonice Małe.

Wieś kapituły katedralnej gnieźnieńskiej w ziemi rawskiej województwa rawskiego w 1792 roku[6]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa radomskiego.

Historia

Pustelnik Ignacy Piotrowski przed pustelnią, Górka Zgody, 1933

Łęgonice leżały w województwie rawskim. Pierwszy kościół powstał tu w 1521 r., erygowany przez arcybiskupa gnieźnieńskiego Jana Łaskiego. Były własnością biskupów gnieźnieńskich. Doszły do biskupiego klucza łęgonickiego przed rokiem 1512, a w 1540 r. podzielono klucz łęgonicki na klucz konarski oraz Dobra Łęgonice.

Majątek ziemski Łęgonice w 1512 r. miał 39 włók, w roku 1603 – 40 włók, a w roku 1786 już tylko 32 włóki ziemi uprawnej. Prowadzono rybołówstwo na Pilicy i 3 wielkich jeziorach: Wielkim, Za Kowalem, Na Borku.

W odległości 2 km od Łęgonic jest Przeprośna Górka – miejsce gdzie w 1666 r. nastąpiło pojednanie rokoszan pod przywództwem Jerzego Lubomirskiego z królem Janem Kazimierzem. W miejscu tego wydarzenia stoi kościółek św. Rocha.

W XVII w. Dobra Łęgonice pokrywały rozległe lasy, głównie sosnowe około 1000 ha. Las graniczył na wschodzie z Rosochą i Olszową Wolą na południu z Łęgonicami, na zachodzie z Jarochowicami, a na północy z Rokitnicą.

Łegonice należały do kapituły gnieźnieńskiej do końca XVIII w. W końcu XVIII w. dzierżawił je gen. Antoni Józef Madaliński. W dokumentach nie ma informacji o ich sprzedaży. Ale jest uchwała sejmowa z 1775 r. o ich sprzedaży, która być może formalne zatwierdzała wcześniejszą sprzedaż – niewykluczona zamiana za sprzedaż (dalej położonych) Łęgonic na zakupienie wsi położonych bliżej Gniezna.

W II połowie XVIII w. powstaje z gruntów pustych i odebranych gromadzie obok dotychczasowego folwarku w Łęgonicach nowy folwark Zagórze położony 2 km od Łęgonic.

W roku 1911 majątek Łęgonice, kupiony przez Kazimierza Zdziarskiego, przeszedł w ręce rodziny Zdziarskich (zob. też np. Maria Zaleska).

Zabytki

  • Kościół drewniany pw. św. Jana Chrzciciela z XVIII w. – rejestr zabytków nr: 773/A/67 z 27.12.1967 i 84/A z 15.03.1981[7].
  • Drewniana dzwonnica (przy kościele) – rejestr zabytków nr: 774/A/67 z 27.12.1967 i 83/A z 15.03.1981[7].
  • Kościół św. Rocha
  • Zespół dworski – rejestr zabytków nr: 115/A z 7.07.1981, w tym klasycystyczny dwór wzniesiony około 1827 roku dla Franciszka Łabuńskiego[8] (nr rej.: 262/A/67 z 27.12.1967) oraz park (nr rej.: 775 z 27.12.1967)[7].

Zobacz też

Przypisy

  1. Wieś Łęgonice w liczbach, Polska w liczbach [dostęp 2017-04-28] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
  2. GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.. [dostęp 2019-02-28].
  3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 694 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  4. GUS. Wyszukiwarka TERYT
  5. Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  6. Karol de Perthées, Mappa szczegulna woiewodztwa rawskiego, 1792
  7. a b c Wykaz zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków woj. mazowieckiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. [dostęp 2013-02-27].
  8. Piotr Libicki, Marcin Libicki: Dwory i pałace wiejskie na Mazowszu. Poznań: Dom Wydawniczy REBIS, 2009, s. 207. ISBN 978-83-7301-826-6.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Masovian Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Masovian Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 53.55N
  • S: 50.95 N
  • W: 19.15 E
  • E: 23.25 E
Powiat grójecki location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa powiatu grójeckiego, Polska
Łęgonice kościół Jana Chrzciciela 1.jpg
Autor: Mlaud, Licencja: CC BY-SA 3.0
Kościół pw. św. Jana Chrzciciela z dzwonnicą z XVIII w. w Łęgonicach – zabytek nr: 773/A/67 z 27.12.1967 i 84/A z 15.03.1981
Nowe Miasto nad Pilicą (gmina) location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa gminy Nowe Miasto nad Pilicą, Polska
Narcyz Witczak-Witaczyński - Górka Zgody (107-568-1).jpg
Pustelnik Ignacy Piotrowski przed pustelnią.