Łęki Wielkie

Artykuł

52°7′46″N 16°30′27″E

- błąd

38 m

WD

52°7'59.9"N, 16°31'0.1"E, 52°7'42.53"N, 16°30'30.53"E

- błąd

14 m

Odległość

804 m

Łęki Wielkie
wieś
Ilustracja
Kościół
Państwo

 Polska

Województwo

 wielkopolskie

Powiat

grodziski

Gmina

Kamieniec

Liczba ludności (2011)

273[1]

Strefa numeracyjna

61

Kod pocztowy

64-060[2]

Tablice rejestracyjne

PGO

SIMC

0584350

Położenie na mapie gminy Kamieniec
Mapa konturowa gminy Kamieniec, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Łęki Wielkie”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego
Mapa konturowa województwa wielkopolskiego, po lewej znajduje się punkt z opisem „Łęki Wielkie”
Położenie na mapie powiatu grodziskiego
Mapa konturowa powiatu grodziskiego, po prawej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Łęki Wielkie”
Ziemia52°07′46″N 16°30′27″E/52,129444 16,507500

Łęki Wielkie[3][4] (niem. Gross-Lenki) – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie grodziskim, w gminie Kamieniec[5]. Na południe od wsi przepływa Północny Kanał Obry[6].

Historia

Nazwa wsi pochodzi zapewne od łąk znajdujących się w pobliżu, w dolinie Obry. Wcześniejsze nazwy to: Łąka, Lęky major, Lanki, Lanky, Lanczko[7].

Pierwsza wzmianka pochodzi z 1298 roku i dotyczy tutejszej parafii. Używano wtedy nazwy Lanki[8].

W końcu XIV wieku stanowiła własność Łąckich, w II poł. XV w. także Zbąskich, a potem ich spadkobierców, którzy posiadali również Łęki Małe.

W końcu XV w. część Łęk Wielkich i Łęk Małych znajdowała się w rękach Gnińskich, herbu Trach[4]. W 1580 roku wymieniani jako właściciele byli Piotr Opaliński i Stanisław Gniński. Od 1641 roku właścicielem był Samuel Gniński. Od XVI do XIX wieku Łęki Wielkie należały do Opalińskich, Gnińskich i Mielżyńskich.

W okresie Wielkiego Księstwa Poznańskiego (1815-1848) miejscowość wzmiankowana jako Łęki Wielkie należała do wsi większych w ówczesnym pruskim powiecie Kosten rejencji poznańskiej[9]. Łęki Wielkie należały do okręgu wielichowskiego tego powiatu i stanowiły część majątku Karczew (dziś Karczewo), który należał wówczas do Mikołaja Mielżyńskiego[9]. W skład majątku Karczew wchodziły wówczas także: Jaskółki, folwark Plastowo oraz Wołkowo. Według spisu urzędowego z 1837 roku Łęki Wielkie liczyły 278 mieszkańców, którzy zamieszkiwali 23 dymy (domostwa)[9].

Pod koniec XIX wieku Łęki Wielkie (niemiecka nazwa Gross-Lenki) liczyły 39 domostw i 373 mieszkańców[4]. Pod względem wyznaniowym przeważali katolicy (362) nad ewangelikami (6) i żydami (5)[4]. Miejscowa parafia należała do dekanatu grodziskiego[4].

W 1891 urodził się tutaj Jan Chylewski, podpułkownik artylerii Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari, ofiara zbrodni katyńskiej.

W 1936 roku folwark odziedziczył Maksymilian Kęszycki.

W latach 1954-1968 wieś należała i była siedzibą władz gromady Łęki Wielkie, po jej zniesieniu w gromadzie Wolkowo, a po jej zniesieniu w 1971 w gromadzie Kamieniec. W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie poznańskim[6]. W 2011 Łęki Wielkie liczyły 273 mieszkańców[1].

Zabytki

W rejestrze zabytków Narodowego Instytutu Dziedzictwa umieszczono drewniany kościół pw. św. Katarzyny i Niepokalanego Serca Marii, zbudowany w 1776 roku[10][11] z fundacji pisarza wielkiego koronnego Maksymiliana Mielżyńskiego[4]. W 1904 kościół został przebudowany[10].

W odległości 2,5 km od wsi znajduje się pierścieniowate grodzisko, którego wał liczy 5 m wysokości, a obwód 110 m[6][11]. Grodzisko zarosły stare drzewa: wiązy i dęby[6].

Przez wieś przebiega żółty pieszy szlak turystyczny z Wilkowa Polskiego do Konojadu[6].

Przypisy

  1. a b woj. wielkopolskie >> pow. grodziski >> gmina Kamieniec. Wszystkie dane dla miejscowości Łęki Wielkie. [w:] Bank Danych Lokalnych [on-line]. Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-02-07].
  2. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 705 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  3. Łanki, ob. Łęki, wś, w Wielkim Księstwie Poznańskim, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. V: Kutowa Wola – Malczyce, Warszawa 1884, s. 585.
  4. a b c d e f Łęki Wielkie, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. V: Kutowa Wola – Malczyce, Warszawa 1884, s. 664.
  5. Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. „Dziennik Ustaw”. Nr 29, poz. 200, s. 1166, 13 lutego 2013. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. [dostęp 2015-02-07]. 
  6. a b c d e Alicja Dziewulska, Jan Maj: Kościan: mapa topograficzna Polski. Wydanie turystyczne. Warszawa: Państwowe Przedsiębiorstwo Geodezyjno-Kartograficzne, 1997. ISBN 83-7135-149-6.
  7. E. Callier: Powiat Kościański w XVI stuleciu. Szkic geograficzny. Poznań: 1885.
  8. Łęki Wielkie, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 2: Januszpol – Wola Justowska, Warszawa 1902, s. 266.
  9. a b c Leon Plater: Opisanie historyczno-statystyczne Wielkiego Ksie̜ztwa Poznańskiego. Lipsk: Ksie̜garnia Zagraniczna (Librairie Étrangère), 1846, s. 212.
  10. a b Wykaz zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków na terenie województwa wielkopolskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 40. [dostęp 2015-02-07].
  11. a b Włodzimierz Łęcki: Wielkopolska. Warszawa: Sport i Turystyka, 1996, s. 344. ISBN 83-7079-589-7.

Media użyte na tej stronie

Greater Poland Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Greater Poland Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 53.70 N
  • S: 51.05 N
  • W: 15.68 E
  • E: 19.19 E
Wikimedia Community Logo.svg
Logo społeczności Wikimedia. Proszę zauważyć, że w przeciwieństwie do większości logotypów związanych z ruchem Wikimedia, to logo nie jest zarejestrowane jako znak towarowy.
Herb gminy kamieniec.jpg
Coat of Arms of Gmina Kamieniec, Poland
Powiat grodziski (województwo wielkopolskie) location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa powiatu grodziskiego, Polska
Kamieniec (gmina) location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa gminy Kamieniec, Polska
Saint Catherine church in Łęki Wielkie.jpg
Autor: MOs810, Licencja: CC BY-SA 4.0
Saint Catherine and the Immaculate Heart of Mary church in Łęki Wielkie