Łękuk (jezioro w gminie Kruklanki)

Łękuk
Położenie
Państwo Polska
RegionPojezierze Mazurskie
Wysokość lustra127,4 m n.p.m.
Morfometria
Powierzchnia20,7 ha
Wymiary
• max długość
• max szerokość
670 m
500 m
Głębokość
• średnia
• maksymalna
4,6 m
12,5 m
Długość linii brzegowej1 300 m
Objętość957,4 tys. m³
Hydrologia
Klasa czystości wodyII (1993)
Rzeki zasilająceDopływ z jez. Łękuk
Rzeki wypływająceDopływ z jez. Łękuk
Położenie na mapie gminy Kruklanki
Mapa konturowa gminy Kruklanki, blisko centrum u góry znajduje się owalna plamka nieco zaostrzona i wystająca na lewo w swoim dolnym rogu z opisem „Łękuk”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, u góry po prawej znajduje się owalna plamka nieco zaostrzona i wystająca na lewo w swoim dolnym rogu z opisem „Łękuk”
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa konturowa województwa warmińsko-mazurskiego, u góry po prawej znajduje się owalna plamka nieco zaostrzona i wystająca na lewo w swoim dolnym rogu z opisem „Łękuk”
Położenie na mapie powiatu giżyckiego
Mapa konturowa powiatu giżyckiego, u góry po prawej znajduje się owalna plamka nieco zaostrzona i wystająca na lewo w swoim dolnym rogu z opisem „Łękuk”
Ziemia54°07′34″N 22°01′37″E/54,126111 22,026944

Łękuk – jezioro w Polsce w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie giżyckim, w gminie Kruklanki[1].

Położenie

Jezioro leży na Pojezierzu Mazurskim[2], w mezoregionie Puszczy Boreckiej[3], w dorzeczu Sapina–Węgorapa–Pregoła[4]. Znajduje się około 5 km w kierunku wschodnim od jeziora Gołdapiwo. W okolicach brzegów położone są miejscowości Łękuk Wielki, Diabla Góra i Jeleni Róg[5]. Od strony wschodniej wpływa niewielki ciek wodny o nazwie Dopływ z jez. Łękuk, wypływa na północy w kierunku jeziora Żabinki[6]. W sumie jezioro zasilają cztery dopływy[7]. Powierzchnia całkowita zlewni wynosi 13,5 km²[7].

Brzegi są strome i wysokie od północy oraz zachodu. W otoczeniu znajdują się łąki, pola i lasy. Jezioro stanowi skraj Puszczy Boreckiej, a jego typ określa się jako leszczowy[4].

Jezioro leży na terenie obwodu rybackiego jeziora Łękuk w zlewni rzeki Węgorapa – nr 14[8]. Znajduje się na terenie Obszaru Chronionego Krajobrazu Puszczy Boreckiej o łącznej powierzchni 22 860,9 ha[9].

Morfometria

Według danych Instytutu Rybactwa Śródlądowego powierzchnia zwierciadła wody jeziora wynosi 20,7 ha. Średnia głębokość zbiornika wodnego to 4,6 m, a maksymalna – 12,5 m. Lustro wody znajduje się na wysokości 127,4 m n.p.m. Objętość jeziora wynosi 957,4 tys. m³. Maksymalna długość jeziora to 670 m a szerokość 500 m. Długość linii brzegowej wynosi 1 300 m[4].

Inne dane uzyskano natomiast poprzez planimetrię jeziora na mapach w skali 1:50 000 według Państwowego Układu Współrzędnych 1965, zgodnie z poziomem odniesienia Kronsztadt. Otrzymana w ten sposób powierzchnia zbiornika wodnego to 21,0 ha, a wysokość bezwzględna lustra wody – 127,3 m n.p.m.[2]

Jakość wody

Łękuk jest jeziorem eutroficznym o dużej podatności na degradację, ale o stosunkowo mało zaawansowanym stopniu eutrofizacji[7].

Przed przyjęciem ramowej dyrektywy wodnej Łękuk wchodził w skład reperowej sieci monitoringu[10]. Według badań z roku 1983 wartości wskaźników czystości wód zgodnie z ówczesnymi kryteriami klasyfikacji dały ostatecznie drugą klasę czystości. Niektóre parametry dawały klasę niższą, zwłaszcza azot i fosfor, inne wyższą. Woda jeziora ma zauważalne zabarwienie (od 30 mgPt/dm³ przy powierzchni do ponad 30 mgPt/dm³ nad dnem), co wynika głównie z dużej zawartości żelaza. Substancje humusowe też mają na to wpływ, jednak jest ich stosunkowo mało, co przy dość dużej zawartości wapnia (32–45 mg/dm³), sprawia, że woda jeziora jest zasadowa[7]. Zgodnie z badaniem z 1993 roku również przyznano akwenowi II klasę czystości[2].

Przyroda

W skład roślinności zanurzonej wchodzą m.in. jaskier krążkolistny i grzybienie białe. Wokół brzegów dominuje pałka szerokolistna i tatarak[4]. Ze względu na stosunkowo niedużą żyzność, fitoplankton osiąga niedużą biomasę, a dominują w nim bruzdnice, zwłaszcza Ceratium hirindinella oraz zielenice, zwłaszcza Oedogonium. Zarówno fitoplankton, jak i zooplankton jest stosunkowo mało bogaty gatunkowo[7].

Przypisy

  1. ↑ Komisja Nazw Miejscowości i Obiektów Fizjograficznych: Hydronimy. Izabella Krauze-Tomczyk, Jerzy Ostrowski (oprac. red). T. 1. Cz. 2: Wody stojące. Warszawa: Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2006, s. 190. ISBN 83-239-9607-5. OCLC 749337950.
  2. ↑ a b c Adam Choiński: Katalog Jezior Polski. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 2006, s. 349. ISBN 83-232-1732-7. OCLC 169954726.
  3. ↑ Roman Zielony, Alina Kliczkowska: Regionalizacja przyrodniczo-leśna Polski 2010. Warszawa: Centrum Informacyjne Lasów Państwowych, 2012. ISBN 978-83-61633-62-4.
  4. ↑ a b c d Jerzy Waluga, Henryk Chmielewski: Wielkie Jeziora Mazurskie. Północ. Olsztyn: Instytut Rybactwa Śródlądowego, 1999, s. 102–103. ISBN 83-87506-16-8. OCLC 749533945.
  5. ↑ Główny Urząd Geodezji i Kartografii: Geoportal 2 iMap ORTO. geoportal.gov.pl. [dostęp 2017-03-26].
  6. ↑ Dopływ z jez. Łękuk >> Moduł: Obszary Dorzeczy (wynik wyszukiwania). Krajowy Zarząd Gospodarki Wodnej. [dostęp 2017-03-26].
  7. ↑ a b c d e Dorota Cydzik, Hanna Soszka: Atlas stanu czystości jezior Polski badanych w latach 1979-1983. Warszawa: Wydawnictwo Geologiczne, 1988, s. 300-303. ISBN 83-220-0338-2.
  8. ↑ Dyrektor Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Warszawie: Obwieszczenie nr 3/2016 Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Warszawie z dnia 30 września 2016 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia w sprawie ustanowienia obwodów rybackich na publicznych śródlądowych wodach powierzchniowych płynących. edziennik.mazowieckie.pl, 30 września 2016. [dostęp 2020-02-17].
  9. ↑ Dyrektor Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Warszawie: Rozporządzenie Nr 132 Wojewody Warmińsko-Mazurskiego z dnia 12 listopada 2008 r. w sprawie Obszaru Chronionego Krajobrazu Puszczy Boreckiej. Dziennik Urzędowy Województwa Warmińsko-Mazurskiego, 20 listopada 2016. [dostęp 2017-03-26].
  10. ↑ Hanna Soszka: Analiza zmian stanu wód jezior reperowych badanych w latach 1999-2007. Główny Inspektorat Ochrony Środowiska. [dostęp 2017-04-03].

Media użyte na tej stronie

Relief Map of Poland.svg
Autor: TUBSEmail Silk.svg Gallery, Licencja: CC BY-SA 3.0
Location map of Poland
Legenda jezioro.gif
Autor: Tzugaj, Licencja: CC0
znak graficzny do map, ukazujący przykładowe jezioro
Warmian-Masurian Voivodeship Relief location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Relief location map of Warmian-Masurian Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 54.52 N
  • S: 53.07 N
  • W: 19.05 E
  • E: 22.95 E
Giżycko County location map02.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Giżycko County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
  • N: 54.20 N
  • S: 53.83 N
  • W: 21.41 E
  • E: 22.23 E