Ładownica
Ładownica[a] (starop. patrontasz[2][3][b]) – pojemnik służący do przenoszenia i dogodnego dobywania amunicji lub magazynków z amunicją, stanowiący element wyposażenia indywidualnego (np. żołnierza). Ładownica może mieć formę torby noszonej przez ramię, bądź szeregu pojemników (wykonanych ze skóry, tkaniny lub tworzywa sztucznego) troczonych do pasa, szelek bądź innych elementów wyposażenia[4][5].
Historia
Pojawienie się ładownic miało związek z upowszechnieniem się w XVII-XVIII wieku nowego systemu ładowania broni ręcznej opartego na patronach (papierowych tulejach zawierających ładunek prochu i pocisk), do których przenoszenia konieczny stał się chroniący przed wilgocią pojemnik[4][5]. Jednocześnie zastąpiły one używane dawniej bandoliery (skórzane pasy z podwieszanymi drewnianymi tulejami z porcjami samego prochu). Początkowo ten rodzaj wyposażenia nazywano patrontaszem (w piechocie) a ładownicą w kawalerii[2]. Z czasem jednak określenie „patrontasz” zostało całkowicie wyparte na rzecz „ładownicy”.
Pierwotnie ładownice były torbami lub pudełkami (niekiedy bogato zdobionymi) noszonymi na pasku przez ramię, w których umieszczano patrony. Wnętrze ładownicy posiadało wkładkę z drewna (zwykle liściastego), wyposażoną w otwory lub przegródki stanowiące gniazda dla patronów jednocześnie chroniąc je przed uszkodzeniem i wilgocią. Wkładka mogła zawierać również miejsce na dodatkowe akcesoria jak np. skałki, klucze do broni czy grajcar.
Wraz z upowszechnieniem się amunicji zespolonej w połowie XIX w. ładownica przybrała formę niewielkiego pojemnika (bądź zespołu pojemników) troczonych do pasa na biodrach, w których umieszczano zapas naboi (od lat 80 XIX w. spinanych dodatkowo w ładowniki lub łódki). W XX w. w związku z pojawieniem się indywidualnej broni samopowtarzalnej oraz automatycznej zasilanej z magazynków wymiennych, dostosowano do nich również ładownice, tak aby można było w nich przenosić amunicję umieszczoną już w zapasowych magazynkach. Współcześnie wojskowe ładownice wykonuje się najczęściej z tkanin syntetycznych (które zastąpiły ładownice parciane i skórzane).
Wnętrze ładownicy z nabojami spiętymi w łódki
Ładownica na magazynki
Ładownice troczone do pasa
Zobacz też
Uwagi
Przypisy
- ↑ ..”...Między inszemi rzeczami Cynowa Ładownica została na rzęmięnnym Pasie, a w Skórę powleczona....”, [w:] Pamiętnik Paska - hasło ładownica, [w:] SŁOWNIK JĘZYKA POLSKIEGO XVII I 1. POŁOWY XVIII WIEKU. PAN Instytut Języka Polskiego. [dostęp 2010-07-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-06-24)]. (pol.).
- ↑ a b Zygmunt Gloger „Encyklopedia staropolska”: hasło „patrontasz”. [dostęp 2009-02-24]. (pol.).
- ↑ Cyt. „...Gdzie kordelasy, strzelby, flasze, Jelenie rogi, patronasze...”Julian Tuwim Kwiaty polskie Część pierwsza, rozdz. I, VI „Zabawa dzisiaj w Inowłodziu...”.
- ↑ a b Włodzimierz Kwaśniewicz, 1000 słów o dawnej broni palnej, wyd. Wyd. 1, Warszawa: Wydawn. Ministerstwa Obrony Narodowej, 1987, s. 100, ISBN 83-11-07350-3 [dostęp 2022-06-10].
- ↑ a b Mała Encyklopedia Wojskowa Tom 2 ↓, s. 224.
Bibliografia
- Mała Encyklopedia Wojskowa (K-Q). T. 2. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1970.
Linki zewnętrzne
Media użyte na tej stronie
pouch
For more information on CIA history and this artifact please visit www.cia.gov
Autor: Mediatus, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Swiss Army cartridge pocket M1911/Schweizerische Patronentasche M1911
_Coastal_artillery_K%c3%bcstenartillerie_uniform_Tunic_Breast_eagle_Gott_mit_uns_belt_buckle_without_swastika_Ammo_pouches_etc_Arquebus_krigshistorisk_museum_War_History_Tysv%c3%a6r%2c_Norway_2020-06_08816.jpg)
Autor: Wolfmann, Licencja: CC BY-SA 4.0
Uniform items and equipment used by the German military forces (Wehrmacht) during Nazi Germany's occupation of Norway in the Second World War 1940–1945:
- Service uniform field tunic (Feldbluse) of the coastal artillery (Marine Küstenartillerie) of the German navy (Kriegsmarine). See Uniforms and insignia of the Kriegsmarine.
- Yellow Kriegsmarine "breast eagle" (Brustadler). See "Uniform Eagle Identification Guide" at germandaggers.com.
- Belt buckle with "Gott mit uns" slogan and Reichswehr style imperial eagle (without swastika)
- Karabiner 98k (K98) leather ammunition pouches
- Heer Y-straps for carrying field equipment
- etc.
Photo of exhibit in the Arquebus War History Museum (Norwegian: Arquebus krigshistorisk museum) in Tysvær, Norway, a regional museum focusing on the war in Norway. Photo taken on June 3rd, 2020.