Łanięta (województwo łódzkie)

Artykuł

52°21′49.3″N 19°16′56.2″E

- błąd

4 m

WD

52°21'0.0"N, 19°16'0.1"E

- błąd

14 m

Odległość

1960 m

Łanięta
wieś
Ilustracja
Państwo

 Polska

Województwo

 łódzkie

Powiat

kutnowski

Gmina

Łanięta

Liczba ludności (2011)

607[1]

Strefa numeracyjna

24

Kod pocztowy

99-306

Tablice rejestracyjne

EKU

SIMC

0569243

Położenie na mapie gminy Łanięta
Mapa konturowa gminy Łanięta, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Łanięta”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa łódzkiego
Mapa konturowa województwa łódzkiego, blisko górnej krawiędzi znajduje się punkt z opisem „Łanięta”
Położenie na mapie powiatu kutnowskiego
Mapa konturowa powiatu kutnowskiego, u góry nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Łanięta”
Ziemia52°21′49,3″N 19°16′56,2″E/52,363694 19,282278

Łanięta – wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie kutnowskim, w gminie Łanięta.

Miejscowość jest siedzibą gminy Łanięta.

W latach 1954-1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Łanięta. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa płockiego.

Przez wieś przebiega droga wojewódzka nr 581 Gostynin – Krośniewice.

Geografia

Łanięta są sołectwem gminy Łanięta – najbardziej wysuniętej na północ gminy województwa łódzkiego[2].

Zgodnie z podziałem fizycznogeograficznym Polski J. Kondrackiego i A. Richlinga zmodyfikowanym w 2018 roku[3] Łanięta położone są w północno-wschodniej części Wysoczyzny Kłodawskiej – jednym z mezoregionów Niziny Południowowielkopolskiej[4].

Historia

Łanięta stanowiły część ziemi gostynińskiej, która po bezpotomnej śmierci księcia mazowieckiego Władysława II w 1462 roku została przyłączona do Korony i wchodziła w skład województwa rawskiego do II rozbioru polski w 1793 r[5][6].

Prawdopodobnie już w 1416 roku w miejscowości istniał niewielki, drewniany kościółek będący filią parafii w Białotarsku. W 1469 roku wyodrębniono nową parafię z siedzibą w Łaniętach. Nowy drewniany kościół rzymskokatolickiej parafii Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny powstał tego samego roku sumptem ówczesnego właściciela Łaniąt Mikołaja z Kutna i jego żony Barbary. Trzeci, murowany kościół, powstał w 1643 roku, a rozbudowany został w 1866 roku sumptem dziedzica Łaniąt Rudolfa Skarżyńskiego[7].

W marcu 1905 roku, w trakcie rewolucji lat 1905–1907, doszło w Łaniętach do masakry robotników folwarcznych. Żołnierze 192 wawerskiego pułku piechoty pod dowództwem kapitana Griba otworzyli ogień do bezbronnego tłumu strajkujących, zabijając dwanaście i raniąc piętnaście osób[8]. W 1950 odsłonięto we wsi pomnik upamiętniający strajk robotników rolnych. Pomnik-kamień ku czci pomordowanych robotników folwarcznych znajduje się także na cmentarzu parafialnym w Kutnie[9].

Osoby związane z miejscowością

Zabytki

Zameczek w parku dworskim

Według rejestru zabytków Narodowego Instytutu Dziedzictwa[11] na listę zabytków wpisane są obiekty:

  • kościół parafialny pw. Wniebowzięcia NMP, 1643, 1866-68, nr rej.: 456 z 16.09.1978
  • dzwonnica, nr rej.: j.w.
  • cmentarz kościelny
  • zespół dworski, 1 poł. XIX:
    • dwór, nr rej.: 414 z 11.07.1967
    • zameczek romantyczny (oficyna), nr rej.: 413 z 11.07.1967
    • park, nr rej.: 519 z 12.01.1980

Przypisy

  1. ↑ Ludność w miejscowościach statystycznych według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.. Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2017-07-15].
  2. ↑ Położenie, Gmina Łanięta [dostęp 2020-07-15] (pol.).
  3. ↑ Jerzy Solon et al. Physico-geographical mesoregions of Poland: Verification and adjustment of boundaries on the basis of contemporary spatial data. „Geographia Polonica”. 2 (91). s. 143-170.
  4. ↑ Geoserwis GDOŚ, geoserwis.gdos.gov.pl [dostęp 2020-07-15].
  5. ↑ Historia podziałów administracyjnych ziemi gostynińskiej, [w:] Barbara Konarska-Pabiniak, Tradycja Mazowsza. Powiat gostyniński. Przewodnik subiektywny, Warszawa 2013, s. 17-21.
  6. ↑ Corona Regni Poloniae. Mapa w skali 1:250 000, Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk i Pracownia Geoinformacji Historycznej Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego
  7. ↑ Janusz Ziemacki, Łanięta – sześć wieków osady i parafii, „Biblioteka Kuriera Niebieskiego”, 3, Kutno 2001.
  8. ↑ Marian Chudzyński. Strajki robotników fabrycznych i rolnych w latach rewolucji 1905-1907 w regionie kutnowsko-gostynińskim. „Rocznik Towarzystwa Naukowego Płockiego”. 4, s. 76-78, 1983. 
  9. ↑ Foto i video relacja z obchodów 1 Maja w Kutnie. Blog Bartosza W. Serenady, 2015-05-07. [dostęp 2017-07-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-24)].
  10. ↑ Profesor dr hab. Bogdan Michalski (1931–2019), Dziennikarze RP [dostęp 2019-04-28].
  11. ↑ NID: Rejestr zabytków nieruchomych, województwo łódzkie. [dostęp 2008-09-17].
Gmina Łanięta
Siedziba gminy
Wsie
Osada
Integralne
części wsi

Media użyte na tej stronie

Łódź Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Łódź Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 52.45 N
  • S: 50.78 N
  • W: 17.95 E
  • E: 20.75 E
Łanięta 1.jpg
Autor: Semu, Licencja: CC BY-SA 4.0
Łanięta - widok na kościół i dzwonnicę
Distinctive emblem for cultural property.svg Ta fotografia przedstawia zabytek wpisany do rejestru zabytków województwa łódzkiego pod numerem 456 z 16.09.1978.
Zameczek w Łaniętach.jpg
Autor: Przemysław Kryska, Licencja: CC BY-SA 4.0
Romantyczny zameczek w parku w Łaniętach (woj. łódzkie)