Łeonid Kadeniuk
 Łeonid Kadeniuk (1997) | |
| Data i miejsce urodzenia | 28 stycznia 1951 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Narodowość | |
| Funkcja | specjalista ładunku |
| Łączny czas misji kosmicznych | 15 dni 16 godzin 34 minuty |
| Misje | |
| Stopień wojskowy | |
| Wyuczony zawód | pilot wojskowy |
| Odznaczenia | |
     | |
Łeonid Kostiantynowycz Kadeniuk, ukr. Леонід Костянтинович Каденюк (ur. 28 stycznia 1951 we wsi Kliszkiwci w rejonie chocimskim obwodu czerniowieckiego, zm. 31 stycznia 2018 w Kijowie[1]) – ukraiński kosmonauta, pierwszy i jedyny kosmonauta niepodległej Ukrainy, Bohater Ukrainy, poseł Rady Najwyższej Ukrainy IV kadencji.
Życiorys
W 1967 roku, po ukończeniu szkoły średniej z medalem srebrnym rozpoczął studia w Wyższej Szkole Lotnictwa Wojskowego w Czernihowie (CzWWAUL).
Po ukończeniu w 1971 roku CzWWAUL i otrzymaniu dyplomu inżyniera-pilota o specjalności „pilotaż i obsługa statków powietrznych” pracował na stanowisku instruktora pilota CzWWAUL.
W sierpniu 1976 roku trafił do grupy radzieckich kosmonautów wahadłowca kosmicznego Buran.
W 1977 roku ukończył studia w centrum szkoleniowym pilotów doświadczalnych w Achtubinsku. Otrzymał dyplom i kwalifikacje pilota doświadczalnego.
W latach 1977–1979 przeszedł szkolenie i otrzymał kwalifikacje kosmonauty-testera.
Od 1977 do 1983 – kosmonauta-tester grupy wahadłowca kosmicznego Buran.
W latach 1984–1988 – pilot doświadczalny Instytutu Badań i Nauki Sił Powietrznych ZSRR w Achtubinsku.
W latach 1988–1996 – kosmonauta-tester, pilot doświadczalny wahadłowca kosmicznego Buran.
W 1989 ukończył Moskiewski Instytut Lotnictwa – wydział budowy samolotów.
W latach 1988–1990 odbył szkolenie inżynieryjne i lotnicze w ramach programu Buran jako dowódca wahadłowca.
Brał udział w pracach zmniejszenia trajektorii przy podejściu do lądowania promu kosmicznego Buran na samolotach MiG-31 i MiG-25.
W latach 1990–1992 został przeszkolony w pełnym zakresie jako dowódca statku transportowego Sojuz-TM.
Po rozpadzie Związku Radzieckiego Kadeniuk pozostał w rosyjskich siłach kosmicznych i przyjął obywatelstwo rosyjskie. W 1995 roku, podczas przygotowań do pierwszej ukraińskiej misji kosmicznej, zgłosił się na ochotnika do wzięcia udziału i wrócił do ojczyzny. W tymże roku otrzymał obywatelstwo ukraińskie[2].
W ramach przygotowań do lotów kosmicznych i podczas pracy testowych odbył unikatowe szkolenia w dziedzinie inżynierii i lotnictwa. Szkolenie obejmowało statki kosmiczne Sojuz, Sojuz-TM, Buran, stację kosmiczną Salut, częściowo kompleks orbitalny Mir i amerykańskie wahadłowce Space Shuttle.
Uczestniczył w projektowaniu i testowaniu systemów lotniczych i kosmicznych, w projektowaniu ich szkiców i modeli, jak również systemów testowych lotów.
Latał na ponad 50 rodzajach i modyfikacjach statków powietrznych różnego przeznaczenia, głównie myśliwcach, a także na amerykańskich samolotach szkoleniowych Northrop T-38.
W ramach przygotowań do lotu kosmicznego został przeszkolony do prowadzenia eksperymentów naukowych na pokładzie statku kosmicznego w różnych dziedzinach: biologia, medycyna, metrologia, ekologia, badanie zasobów naturalnych Ziemi z kosmosu, geologia, astronomia, geobotanika.
W 1995 roku zakwalifikował się do grupy kosmonautów w Narodowej Agencji Kosmicznej Ukrainy.
W NASA został przeszkolony do lotów kosmicznych na amerykańskich statkach wielokrotnego użytku jako specjalista ładunku.
W dniach 19 listopada – 5 grudnia 1997 roku odbył swój jedyny lot kosmiczny. Wziął udział w misji STS-87 amerykańskiego wahadłowca Columbia.
W 1998 roku Łeonid Kadeniuk otrzymał stopień generała majora Sił Zbrojnych Ukrainy[3]. Został zastępcą Generalnego Inspektora Generalnego Inspektoratu Wojskowego przy Prezydencie Ukrainy ds. Lotnictwa i Kosmonautyki.
W latach 2002–2006 był posłem IV kadencji Rady Najwyższej Ukrainy.
Był autorem pięciu prac naukowych.
Lot wahadłowcem Columbia
W okresie od 19 listopada do 5 grudnia 1997 roku uczestniczył w locie kosmicznym na amerykańskim wahadłowcu Columbia w misji STS-87. Podczas lotu przeprowadził eksperymenty biologiczne w ramach ukraińsko-amerykańskiego programu badawczego dotyczące trzech gatunków roślin: rzepy, soi i mchu. Głównym celem eksperymentu było zbadanie wpływu nieważkości na fotosyntezę roślin, zapłodnienie i rozwój zarodka, ekspresji genów w tkankach nasion soi i rzepy, zawartości fitohormonów w roślinach rzepy, na metabolizm węglowodanów i ultrastruktury komórek siewek soi, procesu zniszczenia siewek soi grzybem chorobotwórczym Phytophthora. Oprócz tego, podczas lotu kosmicznego przeprowadzono eksperymenty Instytutu Badań Systemowych Człowieka na temat „Człowiek i stan nieważkości”.
Wykaz lotów
| Lot kosmiczny, w którym uczestniczył Łeonid K. Kadeniuk | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | F-24 | |||||
| Łączny czas spędzony w kosmosie – 15 dni 16 godzin 34 minuty | ||||||
Odznaczenia
- Order „Złota Gwiazda” Bohatera Ukrainy
- Order Za Zasługi III klasy (Ukraina)
- Order „Za odwagę” I klasy (Ukraina)
- Medal jubileuszowy „50 lat Sił Zbrojnych ZSRR”
- Medal jubileuszowy „60 lat Sił Zbrojnych ZSRR”
- Medal jubileuszowy „70 lat Sił Zbrojnych ZSRR”
- Medal za Lot Kosmiczny (NASA Space Flight Medal, 1997)
Zobacz też
- alfabetyczna lista kosmonautów
- grupy i oddziały kosmonautów
- lista pierwszych kosmonautów według obywatelstwa
Przypisy
Linki zewnętrzne
- Biogram na stronie Spacefacts (ang.)
- Biografia na stronie astronaut.ru (ros.)
- Леонід Каденюк: Україна може втратити статус космічної держави. - bbc.ua (ukr.)
- Biografia na stronie NASA. 1998. [dostęp 2017-04-22]. (ang.).
Media użyte na tej stronie
Ribbon bar of "Order for Bravery"
Планка украинского ордена "Золотая звезда" к званию "Герой Украины"
Леонід Каденюк, перший космонавт незалежної України
The STS-87 patch is shaped like a space helmet symbolizing the Extravehicular Activity (EVA) on the mission in support of testing of tools for the assembly of the International Space Station (ISS). Earth is shown reflected on the backside of the helmet. The Space Shuttle Columbia forms the interface between the Earth and the heavens, the back and front sides of the helmet in profile. The three red lines emerging from Columbia represent the astronaut symbol as well as the robot arm, which was used to deploy and retrieve the Spartan satellite.
The text 'µg' represents the payloads studying microgravity science in space on this United States Microgravity Payload (USMP-4) mission. Gold flames outlining the helmet visor represent the corona of the Sun, which will be studied by Spartan. The flag of Ukraine is next to the name of the payload specialist who is the first person from that nation to fly on the Space Shuttle.
Ribbon bar for Soviet medal "50th Anniversary of the Soviet Armed Forces"
Source: Drawn by User:Zscout370
Планка украинского ордена "За заслуги" 3 степени
NASA Space Flight Ribbon
Ribbon bar of the Jubilee Medal "70 Years of the Armed Forces of the USSR".