Łopatka
Łopatka (łac. scapula) – kość płaska, w przybliżeniu trójkątna. Wyróżnia się na niej powierzchnię przednią – żebrową i tylną – grzbietową.
Funkcja
Wraz z obojczykiem tworzy obręcz kończyny górnej. Ponadto stanowi miejsce przyczepu mięśni, np. czworobocznego[1]. U ssaków, u których kończyny przednie pełnią rolę podporowonośną (np. u konia) łopatka jest jedyną kością obręczy kończyny górnej. Dzieje się tak również u ssaków o kończynach pływnych. W wymienionych przypadkach łopatka jest znacznie rozrośnięta[2].
Łopatka za pomocą stawu ramiennego łączy się z kością ramienną, a z pomocą stawu barkowo-obojczykowego z obojczykiem[1].
Budowa
Na łopatce wyróżnia się brzeg przyśrodkowy. Drugim z wyróżnianych brzegów jest brzeg boczny, który wraz z przyśrodkowym tworzy kąt dolny. Przednia, lekko wklęsła powierzchnia łopatki, pokrywa żebra od II do VII[3].
Na powierzchni grzbietowej znajduje się grzebień łopatki, który zaczynając się na brzegu przyśrodkowym, ciągnie się skośnie ku kątowi bocznemu, jako coraz bardziej wystająca listewka kostna[4]. Grzebień łopatki, nie dochodząc do samego kąta kończy się spłaszczonym od góry ku dołowi wyrostkiem barkowym[1]. W części żebrowej łopatki, poniżej wyrostka barkowego, znajduje się wyrostek kruczy[4]. Jest to pozostałość po kości kruczej, bardzo dobrze rozwiniętej u ptaków[5].
U koni i świni pośrodku grzebienia łopatki występuje guz grzebienia łopatki. Przeżuwacze i mięsożerne mają grzebień łopatki zakończony wyrostkiem barkowym[5].
Aspekt kliniczny u człowieka
U człowieka łopatka bardzo rzadko ulega złamaniu, chociaż jest to możliwe. Zazwyczaj dochodzi do tego podczas bezpośredniej przemocy lub podczas upadku z dużej wysokości. Złamania te są bardzo trudne do zdiagnozowania przez radiologów.[6]
Łopatka skrzydlata - jest to sytuacja, gdy łopatka nie znajduje się w prawidłowej pozycji, co może być spowodowane uszkodzeniem nerwów - piersiowego długiego lub dodatkowego, ewentualnie osłabieniem mięśni ustalających łopatkę[7].
Więzadło poprzeczne górne łopatki może kostnieć. Konsekwencją tego będzie zmiana wcięcia łopatki w kanał kostny, co powoduje z kolei ucisk na nerw nadłopatkowy. Do najczęstszych objawów tego stanu należy osłabienie siły mięśniowej mięśni nadgrzebieniowego i podgrzebieniowego[8].
Przypisy
- ↑ a b c praca zbiorowa: Mała Encyklopedia Medycyny. T. II H-O. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1988, s. 618.
- ↑ praca zbiorowa: Encyklopedia Powszechna PWN. T. 2. G-M. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1974, s. 790.
- ↑ Liczenie żeber. Zakład Anatomii Prawidłowej. Centrum Biostruktury AM w Warszawie. [dostęp 2014-04-13].
- ↑ a b Kościec kończyn (skeleton appendiculare). Kości kończyny górnej (ossa membri superioris). Zakład Anatomii Prawidłowej. Centrum Biostruktury AM w Warszawie. [dostęp 2014-04-13].
- ↑ a b Helena Przespolewska, Henryk Kobryń, Tomasz Szara & Bartłomiej J. Bartyzel: Podstawy anatomii zwierząt domowych. Warszawa: PWN, 2014, s. 28. ISBN 978-83-62815-22-7.
- ↑ Ramponi D., White T., Fractures of the Scapula Adv Emerg Nurs J. 2015 Jul-Sep;37(3):157-61 PubMed
- ↑ Radovan Hudak: Memorix Anatomia. Wrocław: Edra Urban&Partner, 2017, s. 42. ISBN 978-83-65373-64-9.
- ↑ Michael Schunke: Prometeusz Atlas anatomii człowieka Tom 3. Wrocław: Med-Pharm Polska, 2017, s. 243. ISBN 978-83-7846-041-1.
Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.
Media użyte na tej stronie
The Star of Life, medical symbol used on some ambulances.
Star of Life was designed/created by a National Highway Traffic Safety Administration (US Gov) employee and is thus in the public domain.
Star of life, blue version. Represents the Rod of Asclepius, with a snake around it, on a 6-branch star shaped as the cross of 3 thick 3:1 rectangles.
Design:
The logo is basically unicolor, most often a slate or medium blue, but this design uses a slightly lighter shade of blue for the outer outline of the cross, and the outlines of the rod and of the snake. The background is transparent (but the star includes a small inner plain white outline). This makes this image usable and visible on any background, including blue. The light shade of color for the outlines makes the form more visible at smaller resolutions, so that the image can easily be used as an icon.
This SVG file was manually created to specify alignments, to use only integers at the core 192x192 size, to get smooth curves on connection points (without any angle), to make a perfect logo centered in a exact square, to use a more precise geometry for the star and to use slate blue color with slightly lighter outlines on the cross, the rod and snake.
Finally, the SVG file is clean and contains no unnecessary XML elements or attributes, CSS styles or transforms that are usually added silently by common SVG editors (like Sodipodi or Inkscape) and that just pollute the final document, so it just needs the core SVG elements for the rendering. This is why its file size is so small.Autor: unknown, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Scapula: Facies dorsalis
1 Fossa supraspinata, 2 Spina scapulae, 3 Fossa infraspinata, 4 Margo superior, 5 Angulus superior, 6 Margo medialis, 7 Angulus inferior, 8 Margo lateralis, 9 Angulus lateralis, 10 Acromion, 11 Processus coracoideus, 12 orgin of Musculus teres major, 13 origin of Musculus teres minor