Łopusze (pasmo)

Łopusze, Kobyła, Jastrząbka i leżąca na ich stokach miejscowość Rozdziele
Łopusze, Kobyła, Jastrząbka i leżąca na ich stokach miejscowość Rozdziele
Łopusze
Ilustracja
Łopusze. Widok z góry Kamionna.
Państwo

 Polska

Pasmo

Beskid Wyspowy, Karpaty

Wysokość

661 m n.p.m.

Wybitność

176 m

Położenie na mapie Beskidu Wyspowego
Mapa konturowa Beskidu Wyspowego, u góry nieco na prawo znajduje się czarny trójkącik z opisem „Łopusze”
Położenie na mapie Karpat
Mapa konturowa Karpat, blisko górnej krawiędzi nieco na lewo znajduje się czarny trójkącik z opisem „Łopusze”
Ziemia49°48′04,2″N 20°26′20,4″E/49,801167 20,439000

Łopusze – nazwa obejmująca trzy szczyty w najdalej na wschód wysuniętej części Beskidu Wyspowego[1], który traci już tutaj swój „wyspowy” charakter i tworzy pasmo o równoleżnikowym przebiegu[2]. Łopusze dzieli się na Zachodnie, Środkowe i Wschodnie[3].

Topografia

Kolejno od zachodu na wschód znajdują się w nim mało wybitne wzniesienia: Górczyna (522 m), Łopusze Zachodnie (661 m), Łopusze Środkowe (596 m), Łopusze Wschodnie (612 m), Kobyła (603 m), Kopiec (585 m) i Szczełba (511 m). Pasmo to tworzy północne zbocza doliny potoku Rozdzielec[1].

Najwyższym szczytem tego pasma jest Łopusze Zachodnie, które mierzy 661 m. Wznosi się ponad miejscowościami: Żegocina, Bytomsko, Rajbrot, Rozdziele. Kilkanaście potoków spływających z północnych zboczy Łopusza wpada do Potoku Saneckiego lub Uszwicy. Na południowych zboczach mają swoje źródła dopływy Rozdzielca: Mulówka, Rosochatka i Rzycki oraz kilka mniejszych strumieni bez nazwy. Od sąsiedniego na południe grzbietu KamionnaCuba oddziela go Przełęcz Rozdziele (ok. 480 m). Po północnej stronie Łopusza znajduje się mniejsze i należące już do Pogórza Wiśnickiego wzniesienie Żarnówki[1].

Opis szczytu

Nazwa góry pochodzi od łopuchów (ludowa nazwa lepiężnika), które niegdyś tak masowo porastały jej zbocza, że przez miejscową ludność były wykorzystywane jako podściółka dla bydła. Ludowa nazwa góry to „Łopuse”, na austriackich mapach figuruje ona pod błędną nazwą Opuszcza[4]. Miejscowa ludność używała także nazwy Patryja, dawniej bowiem na szczycie Łopusza Zachodniego stała drewniana wieża triangulacyjna przez ludność nazywana patryją. Kazimierz Ignacy Sosnowski w wydanym w 1948 przewodniku Ziemia Krakowska używał nazwy Opuszcze[5].

Obecnie zbocza góry, z wyjątkiem południowych są całkowicie zalesione. Zbocza południowe są częściowo zalesione, w niektórych jednak miejscach pola uprawne wsi Rozdziele podchodzą pod sam szczyt góry (przysiółek Na Górach)[6].

Z odsłoniętych terenów pod szczytem Łopusza rozległa panorama widokowa na południową i południowo-zachodnią stronę obejmująca takie szczyty Beskidu Wyspowego i Gorców, jak (od lewej): Chełm, Pasmo Łososińskie (nakładające się na szczyty Cichonia, Modyni i Ostrej), w głębi Gorc, Mogielica i Łopień (poniżej niego Paproć). Znaczną część horyzontu przesłania pobliski grzbiet Kamionnej[4].

Piesze szlaki turystyczne

szlak turystyczny niebieski – niebieski: BochniaNowy WiśniczKamień GrzybPaprotna (obok Kamieni Brodzińskiego) – Rajbrot – Łopusze – Przełęcz Rozdziele – Widoma – góra KamionnaPasierbiecka GóraTymbark.
szlak turystyczny zielony – z Żegociny na szczyt Łopusza Zachodniego, do skrzyżowania ze szlakiem niebieskim. Czas przejścia 1 h (↓ 45 min), różnica wzniesień 290 m.

Przypisy

  1. a b c Beskid Wyspowy 1: 50000. Mapa turystyczna, Kraków: Compass, 2006, ISBN 83-89165-86-4.
  2. Jerzy Kondracki, Geografia regionalna Polski, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1998, ISBN 83-01-12479-2.
  3. Skibicki.pl • Zobacz wątek – Szkic „przewodnika” po Karpatach, skibicki.pl [dostęp 2017-11-28].
  4. a b Andrzej Matuszczyk, Beskid Wyspowy. Część wschodnia, Warszawa-Kraków: Wyd. PTTK „Kraj”, 1986, ISBN 83-7005-125-1.
  5. Gacek Dariusz, Beskid Wyspowy, Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, 2012, ISBN 978-83-62460-25-0.
  6. Geoportal. Mapa topograficzna i satelitarna [dostęp 2021-12-02].


Media użyte na tej stronie

U+25B2.svg
Black up-pointing triangle , U+25B2 from Unicode-Block Geometric Shapes (25A0–25FF)
POL Szlak niebieski.svg
Niebieski szlak turystyczny.
POL Szlak zielony.svg
Zielony szlak turystyczny.
Paprotna, Łopusze.jpg
Autor: Jerzy Opioła, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Łopusze (Beskid Wyspowy)
Łopusze panorama 2.JPG
Autor: Jerzy Opioła, Licencja: CC BY-SA 4.0
Panorama widokowa z Łopusza (na południe)
Panorama z Łopusza a1.JPG
Autor: Paweł Opioła, Licencja: CC BY-SA 4.0
Panorama widokowa z Łopusza na południową stronę
Łopusze panorama.JPG
Autor: Jerzy Opioła, Licencja: CC BY-SA 4.0
Łopusze, Kobyła, Jastrząbka oraz wieś Rozdziele. Widok ze stoków Kamionnej
Łopusze Zachodnie A3.jpg
Autor: Jerzy Opioła, Licencja: CC BY-SA 4.0
Miejsce upamiętniające katastrofę lotniczą
Jastrząbka i wieś Rozdziele - widok z Łopusza Środkowego.jpg
Autor: Stachu987, Licencja: CC BY-SA 4.0
Widok na część zabudowań wsi Rozdziele (osiedle "We dworze"), górę Jastrząbka oraz część Pasma Łososińskiego.
Łopusze M1.jpg
Autor: Jerzy Opioła, Licencja: CC BY-SA 3.0
Łopusze, widok z Muchówki
Mapa Beskidu Wyspowego.png
Mapa lokalizacyjna (topograficzna) Beskidu Wyspowego
Carpathians relief location map.jpg
Autor: Uwe Dedering, Licencja: CC BY-SA 3.0
Location map of Carpathians.
  • Projection: Equirectangular projection, strechted by 148.0%.
  • Geographic limits of the map:
  • N: 50.0° N
  • S: 44.25° N
  • W: 16.0° E
  • E: 27.5° E
  • GMT projection: -JX19.473333333333333cd/14.410266666666665cd
  • GMT region: -R16.0/44.25/27.5/50.0r
  • GMT region for grdcut: -R16.0/44.25/27.5/50.0r
  • Relief: SRTM30plus.
  • Made with Natural Earth. Free vector and raster map data @ naturalearthdata.com.
Pasmo Łososińskie - widok z Łopusza Środkowego.jpg
Autor: Stachu987, Licencja: CC BY-SA 4.0
Widok na Pasmo Łososińskie z Łopusza w miejscowości Rozdziele, powiat bocheński.