Łopuszno

Artykuł

50°56′55″N 20°15′3″E

- błąd

39 m

WD

50°55'59.9"N, 20°15'0.0"E

- błąd

14 m

Odległość

1796 m

Łopuszno
wieś
Ilustracja
Kościół parafii rzymskokatolickiej w Łopusznie
Państwo

 Polska

Województwo

 świętokrzyskie

Powiat

kielecki

Gmina

Łopuszno

Liczba ludności (2011)

1454[1][2]

Strefa numeracyjna

41

Kod pocztowy

26-070[3]

Tablice rejestracyjne

TKI

SIMC

0248622[4]

Położenie na mapie gminy Łopuszno
Mapa konturowa gminy Łopuszno, w centrum znajduje się punkt z opisem „Łopuszno”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego
Mapa konturowa województwa świętokrzyskiego, po lewej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Łopuszno”
Położenie na mapie powiatu kieleckiego
Mapa konturowa powiatu kieleckiego, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „Łopuszno”
Ziemia50°56′55″N 20°15′03″E/50,948611 20,250833
Strona internetowa

Łopusznowieś w Polsce, położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie kieleckim, w gminie Łopuszno[5][4].

W latach 1975–1998 wieś administracyjnie należała do województwa kieleckiego.

Wieś jest siedzibą gminy Łopuszno.

W Łopusznie znajduje się miejsce stacjonowania Zespołu Ratownictwa Medycznego Świętokrzyskiego Centrum Ratownictwa Medycznego i Transportu Sanitarnego o symbolu W-5.

Przez Łopuszno przebiegają drogi wojewódzkie: 728 i 786.

Położenie

Miejscowość znajduje się w północno-zachodniej części województwa świętokrzyskiego, 31 km od Kielc. Łopuszno położone jest na Wzgórzach Łopuszańskich, wchodzących w skład Wyżyny Przedborskiej. Znajdują się tu liczne wzniesienia zbudowane ze skał jurajskich i górnotriasowych. Na północny wschód od miejscowości rozciąga się Pasmo Dobrzeszowskie Gór Świętokrzyskich.

Integralne części wsi

Integralne części wsi Łopuszno[5][4]
SIMCNazwaRodzaj
0992757Górkiczęść wsi
0992763Ludwikówczęść wsi
0992770Roszkaczęść wsi
0992786Sadówczęść wsi

Historia

Nazwa miejscowości pochodzi prawdopodobnie od łopianu (łopucha) – rośliny, która licznie występowała w tych okolicach. Pierwsze wzmianki o miejscowości pochodzą z XIV w. W dokumencie z 1355 wieś zapisana została pod nazwą Łopuszna, w 1367 już jako Łopuszno. W XV w. wieś była własnością rodziny Łopuszańskich. Pod koniec XIV, lub na początku XV w. powstał tu pierwszy drewniany kościół. W XVII w. Łopuszno nabył Zygmunt Łącki. Kolejnymi właścicielami miejscowości byli Derszniakowie herbu Korczak.

W 1732 po ślubie Anny Derszniakównej z Janem Dobieckim herbu Ostoja dobra Łopuszna stały się własnością rodu Dobieckich. Majątek składał się z zabudowań dworskich otoczonych parkiem i czterech folwarków: Łopuszno, Jasień, Sady (bądź Chucisko) i Zarębieńce.

Pod koniec XIX w. w Łopusznie znajdowały się 62 domy. Wśród mieszkańców przeważała ludność żydowska. Na 828 osób zamieszkujących Łopuszno – 587 było narodowości żydowskiej. We wsi koncentrował się okoliczny handel, Łopuszno było zamieszkiwane przez dużą liczbę rzemieślników. Znajdował się tu kościół parafialny, sąd gminny, kancelaria gminna oraz bożnica. Jurysdykcji miejscowego sądu gminnego podlegały gminy: Łopuszno, Snochowice, Piekoszów i Zajączków.

Zabytki

Dawna rezydencja Dobieckich w Łopusznie. Obecnie w budynku mieści się Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych.
  • Pałac Dobieckich z 1897 r. z bramą murowaną z I poł. XVIII w. wzniesiony według projektu Władysława Marconiego. Znajduje się przy ulicy Koneckiej 2. Przed wybudowaniem pałacu siedzibą Dobieckich był stary drewniany dwór. Drewniany dwór najprawdopodobniej spłonął i w jego pobliżu Eustachy Dobiecki zbudował nową siedzibę rodu. Po śmierci Eustachego Dobieckiego, cały majątek odziedziczył Artur Dobiecki (bratanek Eustachego). Podczas działań wojennych w czasie I wojny światowej pałac spłonął i popadł w ruinę. W roku 1936 przeprowadzono odbudowę zniszczonego obiektu. Po II wojnie światowej majątek ziemski przeszedł na rzecz Spółdzielni Produkcyjnej w Łopusznie. W latach 1947-1948 przeprowadzono remont i adaptację budynku na szkołę. W budynku funkcjonował Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych Nr 5 w Łopusznie, w tym Liceum Ogólnokształcące im. kardynała Karola Wojtyły[6], obecnie działający w nowej siedzibie przy ul. Kasztanowej[7]. Pałac odzyskali spadkobiercy – rodzina Chrzanowskich[8]
Do rejestru zabytków nieruchomych został wpisany zespół dworski z bramą wjazdową (nr rej.: A.415/1-3 z 30.05.1972) oraz park (nr rej.: 641 z 17.12.1957)[9].
  • Kościół parafialny przebudowany pod koniec XIX w.

Zobacz też

  • Parafia Podwyższenia Krzyża Świętego w Łopusznie
  • Cmentarz żydowski w Łopusznie

Przypisy

  1. Wieś Łopuszno w liczbach, Polska w liczbach [dostęp 2022-03-14] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
  2. GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r..
  3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 698 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  4. a b c GUS. Rejestr TERYT
  5. a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  6. A. Deneka, Adaptacja zabytkowego pałacu w Łopusznie na cele kulturalno-oświatowe, Indeks, nr 41, 1998 r.
  7. https://zsp5lopuszno.pl/historia-szkoly/
  8. Chrzanowscy odzyskali pałac w Łopusznie – wyrok NSA, www.rp.pl [dostęp 2020-10-18] (pol.).
  9. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo świętokrzyskie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2021, s. 27 [dostęp 2015-11-09].

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Świętokrzyskie Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Świętokrzyskie Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 51.4 N
  • S: 50.1N
  • W: 19.6 E
  • E: 22 E
Kielce County location map02.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Kielce County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
  • N: 51.08 N
  • S: 50.52 N
  • W: 20.08 E
  • E: 21.21 E
Kosciol Lopuszno 2004 07.jpg
Autor: Marcinus, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Kościół parafialny w Łopusznie pod wezwaniem Podwyższenia Krzyża Świętego budowany w latach 1926 - 1933. Autorem projektu był architekt Wacław Borowiecki. Polska, woj. świętokrzyskie, powiat kielecki, gmina Łopuszno.
Rezydencja Dobieckich w Łopusznie.JPG
Autor: Pesell, Licencja: CC BY-SA 4.0
Rezydencja Dobieckich w Łopusznie