Łosień (Dąbrowa Górnicza)

Łosień
Dzielnica Dąbrowy Górniczej
Ilustracja
Kościół pw. Podwyższenia Krzyża Świętego
W Dąbrowie Górniczej-Łośniu
Państwo

 Polska

Województwo

 śląskie

Miasto

Dąbrowa Górnicza

W granicach Dąbrowy Górniczej

1977

Powierzchnia

11,4 km²

Strefa numeracyjna

32

Położenie na mapie Dąbrowy Górniczej
Mapa konturowa Dąbrowy Górniczej, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Łosień”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Łosień”
Ziemia50°21′09″N 19°19′18″E/50,352500 19,321667
Portal Polska

Łosień – dzielnica Dąbrowy Górniczej.

Zajmuje obszar 1139 ha. Znajduje się około 13,9 km od centrum miasta[1].

Łosień był wsią biskupstwa krakowskiego w powiecie proszowickim w województwie krakowskim w końcu XVI wieku[2].

W latach 1954-1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Łosień, po reformie administracji w reaktywowanej gminie Łosień.

Dzielnica jest siedzibą parafii Podwyższenia Krzyża Świętego.

Pochodzenie nazw

Nazwa pochodzi od rzeczownika pospolitego "łoś"[3].

Historia

Wioska książęca Łosień powstała na wzgórzach olkusko-siewierskich, sięgających ponad 390 m n.p.m., co stanowi najwyższe wzniesienie Dąbrowy Górniczej. Wykopaliska archeologiczne przeprowadzone w latach 1998-1999 dowodzą istnienia osady już w XI w. Związana ona była z przetopem miejscowych rud ołowiu i srebra[4]. Od średniowiecza do końca epoki przedrozbiorowej Łosień był własnością biskupów krakowskich i wchodził w skład klucza sławkowskiego. Łosień został zniszczony przez najazdy tatarskie i odbudowany następnie w XIV wieku na tzw. prawach magdeburskich. Sołectwo posiadali dziedzicznie Strychnowscy, a później Kmitowie z Grabowej. Od samego początku osady istniało tutaj górnictwo kruszcowe. Około 1550 roku znana była nazwa tutejszej kopalni - "Kraków", eksploatowanej przez sołtysa Joesa Strychnowskiego. Od nazwy kopalni wziął nazwę przysiółek Kraków Łosieński, znany jeszcze do 1939 r.

Łosień wchodził w skład obwodu olkuskiego (1816 - 1842), następnie po zastąpieniu obwodów powiatami w skład powiatu olkuskiego (1842 - 1866). Od 1867 r. do 1915 r. był gminą powiatu będzińskiego, w latach 1916 - 1919 - dąbrowskiego, na terenie okupacji austro-węgierskiej. W czasie okupacji otrzymał nieoficjalną nazwę niemiecką Lossenwald. W latach 1939-75 należał ponownie do powiatu będzińskiego, gdzie uzyskał status gminy. W skład tejże wchodziły: Łosień wraz z przysiółkiem Kraków Łosieński, Kuźnica Błędowska i Błędów, Łęka, Kuźniczka Nowa, Łazy z przysiółkami Wypaleniska i Zagórki, Okradzionów z Rudami, Trzebyczka oraz Tuczna Baba z przysiółkami Smorz i Przymiarki.

W okresie powojennym wybudowano wodociąg z Łaz i Niegowonic oraz zbiornik wodny dla Huty Katowice. W 1958 erygowana została w Łośniu parafia pw. Krzyża Świętego. W latach 70. XX wieku powstała tu szkoła policyjna, gdzie obecnie mieści się Ochotniczy Hufiec Pracy. Między Łośniem a Kazdębiem utworzono leśny pas zadrzewień ochronnych Huty Katowice. 27 maja 1975 r. Łosień przyłączono do Ząbkowic, a dwa lata później do Dąbrowy Górniczej.

Skarb archeologiczny

13 lipca 2006 r. archeolodzy odkryli w Łośniu tzw. "skarb hutnika"[5], w postaci srebrnych monet z XI i zwłaszcza z XII w. oraz spłaszczonych bryłek srebra ukrytych w ceramicznym naczyniu. W następnych latach w otoczeniu znaleziska prowadzono uzupełniające poszukiwania, które przyniosły dodatkowe monety i bryłki ze skarbu. W sumie znaleziono 1124 monet, z których 1122 to były denary Władysława Wygnańca i Bolesława Kędzierzawego. Ponadto znaleziono 180 bryłek srebra, przeważnie wagi 2-8 g, ale były też przekraczające 30 g[6]. Łączna waga bryłek srebra wynosi ok. 1,7 kg[7]. Skarb ten przechowywany jest w Muzeum Miejskim „Sztygarka” w Dąbrowie Górniczej[6].

Przypisy

  1. ↑ Mapa w serwisie maps.google.com. s. maps.google.com. [dostęp 2009-01-08]. (pol.).
  2. ↑ Województwo krakowskie w drugiej połowie XVI wieku ; Cz. 2, Komentarz, indeksy, Warszawa 2008, s. 100.
  3. ↑ S. Rospond: Słownik etymologiczny miast i gmin PRL, Ossolineum 1984, s. 287.
  4. ↑ Informator turystyczny it-jura.pl. it-jura.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-02-08)].
  5. ↑ Rozmus, Tokaj
  6. ↑ a b Garbacz-Klempka i in.
  7. ↑ Rozmus i in.

Bibliografia

  • Garbacz-Klempka A., Łukaszczyk A., Rozmus D., Tokaj J., 2013: „Skarb hutnika” w świetle badań metaloznawczych. W: Argenti fossores et alii. Wyd. Chromcon, Wrocław.
  • Rozmus D., Tokaj J., 2012: Motywy ikonograficzne na monetach ze „Skarbu hutnika” - wybór. Ilcusiana, nr 7: 154-173.
  • Rozmus D., Suchodolski S. Tokaj J., 2014: Wczesnośredniowieczny "Skarb hutnika" z Dąbrowy Górniczej. Wyd. Muzeum „Sztygarka.
Dzielnice i osiedla Dąbrowy Górniczej

Herb Dąbrowy Górniczej

Media użyte na tej stronie

Silesian Voivodeship location map2.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of en:Silesian Voivodeship with counties (powiats) and municipalities (gminas). Geographic limits of the map:
  • N: 51.1617 N
  • S: 49.2956 N
  • W: 17.8872 E
  • E: 20.0559 E
Dąbrowa Górnicza location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Location map of Dąbrowa Górnicza, Poland
Ta mapa of Dąbrowa Górnicza została utworzona dzięki danym z projektu OpenStreetMap, zbieranym przez społeczność. Mapa ta może być niekompletna i zawierać błędy. Niewskazane jest poleganie wyłącznie na niej w nawigacji.
Losien kosciol1.jpg
Autor: Manfred Rackelhuhn, Licencja: CC BY-SA 3.0
Kościół w Dąbrowie Górniczej-Łośniu