Łużnikowate
| |||
Nitraria schoberi | |||
Systematyka[1][2] | |||
Domena | eukarionty | ||
---|---|---|---|
Królestwo | rośliny | ||
Podkrólestwo | rośliny zielone | ||
Nadgromada | rośliny telomowe | ||
Gromada | rośliny naczyniowe | ||
Podgromada | rośliny nasienne | ||
Nadklasa | okrytonasienne | ||
Klasa | Magnoliopsida | ||
Nadrząd | różopodobne | ||
Rząd | mydleńcowce | ||
Rodzina | łużnikowate | ||
Nazwa systematyczna | |||
Nitrariaceae Lindley Intr. Nat. Syst. Bot.: 149. 27 Sep 1830[3] | |||
Typ nomenklatoryczny | |||
Nitraria L.[3] | |||
Synonimy | |||
|

Łużnikowate (Nitrariaceae Lindl.) – rodzina roślin należąca do rzędu mydleńcowców. Do rodziny należą 3 rodzaje z 16 gatunkami występującymi zwykle na obszarach suchych, pustynnych w basenie Morza Śródziemnego, w północnej Afryce, na Bliskim Wschodzie i w Azji Środkowej, poza tym w Meksyku i Australii południowo-zachodniej. Należą tu rośliny jednoroczne, byliny i krzewy[2]. Niektóre gatunki łużnika (Nitraria) są lokalnie spożywane (np. na Syberii i w Australii). Ponieważ gromadzą w komórkach chlorek sodu, po spaleniu, z ich popiołu pozyskuje się sól. Rośliny te sadzi się także w celu zapobiegania erozji, a drewniejące pędy używane są jako opał. Poganek rutowaty zawiera harminę będącą substancją psychoaktywną. Gatunek stosowany jest w ziołolecznictwie, jako afrodyzjak i halucynogen. Z nasion wytwarza się barwnik zwany czerwienią turecką[4].
Morfologia
- Pokrój
- Rośliny jednoroczne, byliny i krzewy osiągające do 2 m wysokości. Pędy prosto wzniesione, płożące, często gruboszowate, na końcach kolczasto zaostrzone[4].
- Liście
- Ulistnienie skrętoległe (tylko u Tetradiclis naprzeciwległe), nierzadko skupione w pęczkach. Liście ogonkowe lub niemal siedzące. Przylistki pojedyncze lub pierzasto podzielone, czasem zredukowane. Blaszki zwykle gruboszowate i opadające, całobrzegie lub pierzasto podzielone, czasem tylko z kilkoma ząbkami na szczycie[4].
- Kwiaty
- Promieniste i obupłciowe, wyrastają pojedynczo lub w kłosowato skupionych wierzchotkach. Działki kielicha w liczbie 4 lub 5, są trwałe. W takiej samej liczbie występują wolne, białe lub żółtawe płatki korony. Pręciki występują w liczbie 4 lub od 10 do 15 (jeden do trzech okółków). Zalążnia górna, powstaje z 2 do 6 owocolistków, z których każdy tworzy własną komorę. Pojedynczy słupek zwieńczony jest jajowatym lub podzielonym znamieniem[4].
- Owoce
- Wielonasienna torebka (Peganum, Tetradiclis) lub mięsisty pestkowiec w kolorze czerwonym lub żółtym (Nitraria)[4].
Systematyka
- Pozycja systematyczna według Angiosperm Phylogeny Website (aktualizowany system APG IV z 2016)
Rodzina siostrzana dla większości rodzin w rzędzie mydleńcowców Sapindales reprezentującym klad różowych w obrębie okrytonasiennych[2].
mydleńcowce |
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Przypisy
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS ONE”, 10 (4), 2015, e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-04] (ang.).
- ↑ a b c d e Peter F. Stevens , Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-03-04] (ang.).
- ↑ a b James L. Reveal: Indices Nominum Supragenericorum Plantarum Vascularium – N (ang.). [dostęp 2013-03-11].
- ↑ a b c d e Maarten J.M. Christenhusz, Michael F. Fay, Mark W. Chase: Plants of the World. Richmond UK, Chicago USA: Kew Publishing, Royal Botanic Gardens, The University of Chicago Press, 2017, s. 365-366. ISBN 978-1-842466346.
Media użyte na tej stronie
Autor: (of code) -xfi-, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikispecies logo created by Zephram Stark based on a concept design by Jeremykemp.
Autor: Radu Ana Maria, Licencja: CC BY-SA 3.0
Nitraria schoberi fruits, photo taken in the Mud Volcanoes reservation in Buzău County, Romania
Autor: Yuriy75, Licencja: CC BY-SA 3.0
Гармала (Peganum harmala). Окрестости города Байконур, Казахстан