Łużycki Oddział Straży Granicznej

Łużycki Oddział
Straży Granicznej

Państwo	Polska
Data utworzenia	16 maja 1991
Data likwidacji	1 stycznia 2010
Siedziba	Lubań
Ostatni Komendant Oddziału	płk SG Grzegorz Budny
Adres
ul. Wojska Polskiego 2 59-800 Lubań
Położenie na mapie Lubania Łużycki Oddział Straży Granicznej
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Łużycki Oddział Straży Granicznej
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego Łużycki Oddział Straży Granicznej
Położenie na mapie powiatu lubańskiego Łużycki Oddział Straży Granicznej
51°07′18,0″N 15°16′55,9″E/51,121667 15,282194

Łużycki Oddział Straży Granicznej – nieistniejący już oddział Straży Granicznej. Swoją siedzibę miał w Lubaniu. Od północy Łużycki Oddział Straży Granicznej sąsiadował z Nadodrzańskim Oddziałem Straży Granicznej z siedzibą w Krośnie Odrzańskim, natomiast od wschodu z Sudeckim Oddziałem Straży Granicznej z siedzibą w Kłodzku.

Formowanie i zmiany organizacyjne

W dniu 7 maja 1991 roku Komendant Główny Straży Granicznej płk prof. dr hab. Marek Lisiecki wydał zarządzenie nr 021 na mocy którego z dniem 16 maja 1991 roku rozwiązano Łużycką Brygadę Wojsk Ochrony Pogranicza w Lubaniu. Jednocześnie na mocy tego zarządzenia został utworzony Łużycki Oddział Straży Granicznej w Lubaniu.

Decyzją nr 61 Komendanta Głównego Straży Granicznej z dnia 1 października 1993 roku nadano Łużyckiemu Oddziałowi Straży Granicznej w Lubaniu Śląskim sztandar^[1]. Ceremonia wręczenia sztandaru miała miejsce 6 listopada 1993 roku.

Siedziba komendy Oddziału mieściła się w zabytkowych koszarach, które powstały pod koniec XIX wieku. Ich budowę prowadzono w latach 1897-1898. Do II wojny światowej, z przerwą w latach 1924-1935, stacjonowały tu oddziały piechoty. Po wojnie stacjonowali tu żołnierze Wojska Polskiego oraz Wojsk Ochrony Pogranicza.

Ochrona granicy

Opis ochrony granicy przez Łużycki Oddział Straży Granicznej płk. SG Zbigniewa Wieczorka z lat 90. XX w.^[2]"

[...] Ukończyłem Akademię Sztabu Generalnego, przemianowaną w trakcie moich studiów na Akademię Obrony Narodowej, zostałem oficerem kierunkowym, potem naczelnikiem Wydziału Granicznego i Wydziału Operacyno-Śledczego w Łużyckim Oddziale Straży Granicznej. Na początku lat 90. poprzedniego stulecia zaczęło się... Granica przestała być spokojna. Przemyt towarów i ludzi, wojny gangów, siłowe przełamania granicy... Więcej czasu spędziłem na służbie, w terenie, niż z żoną w domu! Ale nie narzekałem i nie narzekam – czułem, że moje miejsce jest właśnie tam... Robiłem to, co kochałem! Służba trwała praktycznie bez przerwy. Działo się tak wiele, że w każdej chwili musiałem być gotowy do reakcji. Pościgi, zasadzki, kontrole, walka z gangami narkotykowymi i samochodowymi... Wtedy na naszym odcinku granicy południowej i zachodniej działo się naprawdę bardzo wiele, także w Szklarskiej Porębie, choć nie stanowiła ona centrum przestępczości zorganizowanej. Rocznie zatrzymywaliśmy na całej naszej granicy nawet 11 tysięcy ludzi,... Z czasem sytuacja zaczęła się uspokajać, a Straż Graniczna otrzymała uprawnienia do działań także w głębi kraju. Służbę zakończyłem na stanowisku zastępcy komendanta Łużyckiego Oddziału Straży Granicznej.

Zasięg terytorialny

W terytorialnym zasięgu działania oddziału, terenowymi organami Straży Granicznej byli komendant oddziału, komendanci strażnic i granicznych placówek kontrolnych^[3], a po reorganizacji w 2004 roku komendant oddziału i komendanci placówek^[4].

Łużycki Oddział Straży Granicznej ochraniał odcinek granicy państwowej na południu i zachodzie Polski, od rejonu Chełmska Śląskiego, przez Trójstyk na styku granic Polski, Czech i Niemiec, do rejonu Bielawy Dolnej. Część zachodnia przebiegała od znaku granicznego nr 1 do znaku granicznego nr 185 – styk z Lubuskim OSG. Część południowa, od znaku granicznego nr IV/121 do znaku granicznego nr III/238 – styk z Sudeckim OSG.

Na dzień 12 stycznia 2002 roku zasięg terytorialny oddziału obejmował wchodzące w skład województwa dolnośląskiego powiaty: bolesławiecki, górowski, głogowski, jaworski, karkonoski, kamiennogórski, legnicki, lubański, lubiński, lwówecki, polkowicki, wołowski, zgorzelecki, złotoryjski oraz miasta na prawach powiatu: Jelenia Góra i Legnica^[5].

1 czerwca 2009 roku terytorialny zasięg działania Łużyckiego Oddziału Straży Granicznej został zmniejszony. Południowa część zasięgu działania (z wyjątkiem powiatu lubańskiego i powiatu lwóweckiego) została przekazana dla Sudeckiego Oddziału Straży Granicznej, natomiast część zachodnia – dla Nadodrzańskiego Oddziału Straży Granicznej.

Z dniem 31 grudnia 2009 roku Łużycki Oddział Straży Granicznej został zlikwidowany, a pozostały rejon działania został przekazany dla Sudeckiego Oddziału Straży Granicznej^[6].

Struktura organizacyjna

w 1991 roku Łużyckiemu Oddziałowi Straży Granicznej podlegały^[7]:

• Strażnica SG Chełmsko Śląskie
• Strażnica SG Lubawka
• Strażnica SG Niedamirów
• Strażnica SG Graniczne Budy
• Strażnica SG Śnieżka
• Strażnica SG Przesieka
• Strażnica SG Szklarska Poręba
• Strażnica SG Jakuszcye
• Strażnica SG Świeradów Zdrój
• Strażnica SG Pobiedna
• Strażnica SG Miłoszów
• Strażnica SG Zawidów
• Strażnica SG Lutogniewice
• Strażnica SG Bogatynia
• Strażnica SG Porajów
• Strażnica SG Bratków
• Strażnica SG Radomierzyce
• Strażnica SG Zgorzelec
• Strażnica SG Pieńsk
• Strażnica SG Bielawa Dolna
• Graniczna Placówka Kontrolna w Lubawce
• Graniczna Placówka Kontrolna w Jakuszycach
• Graniczna Placówka Kontrolna w Zawidowie
• Graniczna Placówka Kontrolna w Sieniawce
• Graniczna Placówka Kontrolna w Zgorzelcu.

Od 2003 roku funkcjonowanie Łużyckiego Oddziału Straży Granicznej regulowało Zarządzenie nr 45 Komendanta Głównego Straży Granicznej z dnia 21 października 2003 roku w sprawie nadania regulaminu organizacyjnego Komendzie Łużyckiego Oddziału Straży Granicznej w Lubaniu (Dz. Urz. KG SG Nr 8, poz. 51, z 2005 roku Nr 5, poz. 28, z 2007 roku Nr 1, poz. 2 i Nr 2, poz. 21) zmienione zarządzeniem nr 70 z dnia 30 września 2009 roku.

Od 24 sierpnia 2005 roku w miejsce dotychczas funkcjonujących strażnic oraz granicznych placówek kontrolnych utworzono placówki Straży Granicznej. Funkcjonariusze i pracownicy pełniący służbę i zatrudnieni w strażnicach oraz granicznych placówkach kontrolnych Straży Granicznej stali się odpowiednio funkcjonariuszami i pracownikami placówek Straży Granicznej^[8].

Placówki Łużyckiego Oddziału Straży Granicznej:

• Placówka Straży Granicznej w Zgorzelcu;
• Placówka Straży Granicznej w Bogatyni do 30 czerwca 2009 roku^[a];
• Placówka Straży Granicznej w Czerniawie-Zdroju do 30 listopada 2008 roku;
• Placówka Straży Granicznej w Zawidowie do 30 listopada 2008 roku;
• Placówka Straży Granicznej w Lubaniu od 1 grudnia 2008 roku^[b];
• Placówka Straży Granicznej w Kowarach do 14 kwietnia 2008 roku^[c];
• Placówka Straży Granicznej w Szklarskiej Porębie do 30 czerwca 2009 roku;
• Placówka Straży Granicznej w Lubawce do 30 czerwca 2009 roku;
• Placówka Straży Granicznej w Jeleniej Górze od 1 lipca 2009 roku^[d].

Wydarzenia

• 1992 – otrzymano na wyposażenie samochody Land Rover Defender I, skutery śnieżne, z czasem czterokołowce. To była nowa, wyższa jakość po UAZ 469 oraz skuterach śnieżnych Buran, które spalały dużą ilość paliwa i były awaryjne. Nowe skutery Scandic były szybkie, zwrotne i wygodniejsze. Samochody UAZ 469 stopniowo były sprzedawane, tylko Stary 266 eksploatowane były do końca 2006^[9].

Komendanci Łużyckiego OSG

• płk SG Lechosław Durowicz (1991–1992)
• płk SG Bronisław Iwanowski (1992–1998)
• płk SG Lech Jewtuszko (1998–2004)
• płk SG Jan Toma (2004–2006)
• płk SG Grzegorz Budny^[10] (2006–2009).

Zobacz też

• Ośrodek Szkoleń Specjalistycznych Straży Granicznej w Lubaniu.

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

• HalinaH. Łach HalinaH., System ochrony polskiej granicy państwowej, Olsztyn: Instytut Historii i Stosunków Międzynarodowych. Wydział Humanistyczny UWM, 2013, ISBN 978-83-935593-8-1 .
• W Bena: Lubań wczoraj i dziś. Lubań: Urząd Miasta w Lubaniu, 2005.
• Zbigniew Wieczorek: Robiłem to co chciałem. W: Leszek Kosiorowski (informacje zebrał): Tam za górą jest granica... 70 lat WOP, Wspomnienia o Wojskach Ochrony Pogranicza z okazji 70-lecia powstania. Szklarska Poręba: Wydawnictwo AD REM ul. Okrzei 12, 58-500 Jelenia Góra, 2015, s. 118–119. ISBN 978-83-64313-90-5.
• Daniel Kurowski: Starem z węglem w Karkonosze. W: Leszek Kosiorowski (informacje zebrał): Tam za górą jest granica... 70 lat WOP, Wspomnienia o Wojskach Ochrony Pogranicza z okazji 70-lecia powstania. Szklarska Poręba: Wydawnictwo AD REM ul. Okrzei 12, 58-500 Jelenia Góra, 2015, s. 41–42. ISBN 978-83-64313-90-5.
• Łużycki Oddział Straży Granicznej – Muzeum Polskich Formacji Granicznych. muzeumsg.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-06-20)].