Łubnie

Łubnie

Лубни

Herb Flaga
Państwo	Ukraina
Obwód	połtawski
Powierzchnia	29,93 km²
Populacja (2019) • liczba ludności	45 143[1]
Kod pocztowy	37500
Położenie na mapie obwodu połtawskiego Łubnie
Położenie na mapie Ukrainy (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Łubnie
50°01′N 33°00′E/50,016667 33,000000
Strona internetowa
Portal Ukraina

Cerkiew Narodzenia NMP z 1899 (UKP PM)

Łubnie (ukr. Лубни, trb. Łubny, trl. Lubni) – miasto na Ukrainie, nad Sułą, w obwodzie połtawskim, siedziba rejonu łubieńskiego.

Dawna polska rezydencja magnacka, siedziba książąt Wiśniowieckich, w tym sławnego księcia Jeremiego, ojca króla Michała Korybuta.

W mieście rozwinął się przemysł maszynowy, metalowy, chemiczny, włókienniczy, spożywczy oraz meblarski^[2].

Historia

Łubnie są jednym z najstarszych ukraińskich miast, według legendy założonym w 988 roku przez Włodzimierza I Wielkiego. Miejscowość po raz pierwszy w źródłach pisanych pojawia się w 1107 roku.

Początkowo osada miała charakter stricte obronny. Jej rozwój przypada na XV i XVI wiek. W 1591 miasto zostało lokowane na prawie magdeburskim i otrzymało herb. Od 1569 roku znajdowało się w granicach Korony Królestwa Polskiego.

W 1596 roku w pobliżu Łubniów hetman Stanisław Żółkiewski rozbił ostatecznie powstanie kozackie Nalewajki. W tym samym roku Reinhold Heidenstein zapisał zamek przed siedmią laty przez Aleksandra Wiśniowieckiego starostę czerkaskiego wystawiony. Na rzece Sule jest most bardzo długi, przez który już na stepy się wychodzi.... Na mapie Beauplana zaznaczony jest zamek i obwarowania miejskie. W 1619 Raina Wiśniowiecka ufundowała w okolicach miasta prawosławny męski klasztor - Mgarski Monaster Przemienienia Pańskiego^[3].

Książę Jeremi („Jarema”) Wiśniowiecki, ojciec króla Michała Korybuta

W roku 1648, w czasie Powstania Chmielnickiego, po wycofaniu wojsk i dworzan księcia Jeremiego Wiśniowieckiego doszło do zniszczenia Łubniów, m.in. pałacu książęcego i kościoła^[4] o.o. bernardynów pw. św. Michała^[5]. Z zabytków z czasów Wiśniowieckich (sprzed 1648 r.) pozostały w muzeum regionalnym jedynie fragmenty kolumny z pałacu oraz drzwi z kościoła o.o. bernardynów. Teren, gdzie znajdował się pałac - rezydencja Wiśniowieckich, nie jest dostępny^[5].

Od 1654 roku w granicach Carstwa Rosyjskiego^[a]. W latach 1648-1781 w Łubniach stacjonował Pułk Łubieński wojska zaporoskiego.

Po wybudowaniu kolei prowadzącej przez miasto w 1901 roku nastąpił rozwój przemysłu w Łubniach.

W 1917 roku zaczęto wydawać gazetę^[6].

Podczas okupacji niemieckiej Łubnie były jednym z głównych skupisk partyzantki sowieckiej.

Demografia

Osoby związane z miastem

• Jan Jakowelewicz (ojciec Ioann) – protolasta rodu Janowskich, prapradziadek poety Nikołaja Gogola, był duchownym w Łubniach
• Jeremi Wiśniowiecki – książę, ojciec króla Michała Korybuta, urodzony w Łubniach
• Ludmiła Rudienko – radziecka mistrzyni świata w szachach w latach 1950–1953, urodzona w Łubniach
• Melchizedek (Znaczko-Jaworski) – prawosławny mnich, działacz dyzunicki, prawdopodobnie urodzony w Łubniach
• Hanka Bielicka – polska aktorka, urodzona w 1915 w Kononówce pod Łubniami

Łubnie w literaturze

Miejscowość, jako siedziba Jeremiego Wiśniowieckiego, pojawia się w Ogniem i mieczem Henryka Sienkiewicza. Pojawia się również w powieści historycznej Jacka Komudy pod tytułem "Samozwaniec", jako własność Michała Wiśniowieckiego starosty owruckiego, w czasie pochodu Dymitra na Moskwę.

Linki zewnętrzne

• Jakub Pączek, Jurij Rudnicki: Łubnie - reportaż. Jarema Wisniowiecki.com. [dostęp 2009-10-01]. (pol.).
• Łubny, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. V: Kutowa Wola – Malczyce, Warszawa 1884, s. 777 .
• Łubnie - strona miasta. [dostęp 2009-09-28]. (ros.).

Uwagi

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Archiwalne widoki miejscowości w bibliotece Polona