Łuków (rejon turzyski)

Łuków

Pałac Miączyńskich
Herb Flaga
Państwo	Ukraina
Obwód	wołyński
Data założenia	1537
Powierzchnia	6,93 km²
Wysokość	199 m n.p.m.
Populacja (2018) • liczba ludności	3090[1]
Nr kierunkowy	(+380) 3363
Kod pocztowy	44810
Położenie na mapie obwodu wołyńskiego Łuków
Położenie na mapie Ukrainy (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Łuków
51°14′00″N 24°20′51″E/51,233333 24,347500
Strona internetowa
Portal Ukraina

Łuków, Maciejów (ukr. Луків) – osiedle typu miejskiego na Ukrainie, w obwodzie wołyńskim, w rejonie kowelskim.

Stacja kolejowa^[2].

Historia

Maciejów na przełomie XIX/XX w.

Miejscowość została założona w 1537 r. Należała do Stanisława Maciejowskiego. W 1557 r. otrzymała magdeburskie prawa miejskie z rąk króla Polski Zygmunta II Augusta. Przynależała administracyjnie do ziemi chełmskiej Korony Królestwa Polskiego. Po Maciejowskim w posiadaniu Wiśniowieckich, Sapiehów i Miączyńskich. W 1708 miasteczko najechali Szwedzi. W Maciejowie został pochowany wojewoda wołyński Atanazy Walenty Miączyński.

Po III rozbiorze Polski od 1795 w zaborze rosyjskim. W 1870 administracja carska skonfiskowała kościół św. Anny. Kościół przywrócono katolikom po odzyskaniu niepodległości w 1920. W 1877 otwarto stację kolejową na trasie łączącej Chełm i Kowel.

W II Rzeczypospolitej miejscowość była siedzibą gminy wiejskiej Maciejów w powiecie kowelskim województwa wołyńskiego. W tym czasie większość mieszkańców stanowili Żydzi (74% w 1921 roku)^[3].

We wrześniu 1939 roku zajęty przez Armię Czerwoną. Od 27 czerwca 1941 okupowany przez Wehrmacht. Wkrótce po wkroczeniu Niemcy przystąpili do eksterminacji ludności żydowskiej. Latem 1941 SD z Kowla z pomocą pododdziałów 314. pułku policji rozstrzelało 200-300 Żydów. Pod koniec 1941 roku w Maciejowie założono getto; w getcie umieszczono także Żydów z okolicznych wsi^[4].

W Maciejowie powstał posterunek niemieckiej żandarmerii w sile kilku ludzi oraz policji ukraińskiej. Od 1942 roku w mieście stacjonował także ukraiński 103 Batalion Schutzmannschaft^[4].

W maju lub w czerwcu 1942 Niemcy (żandarmeria z Łucka) oraz 103 batalion Schutzmannschaft przeprowadzili bój z partyzantami, po którym za "wspieranie bandytów" zabito 200 żydowskich mężczyzn. We wrześniu tego roku oddział SD z Łucka z pomocą niemieckich żandarmów i ukraińskich policjantów zlikwidował getto rozstrzeliwując 2,5 tys. Żydów w pobliskim kamieniołomie kredy^[4].

W marcu 1943 roku Maciejów zaatakowała UPA. Wysłany w pościg za jej oddziałami 103 batalion Schutzmannschaft zdezerterował i przyłączył się do napastników. Inicjatorem dezercji był Iwan Kłymczak "Łysy"^[5], dowodzący później eksterminacją Ostrówek i Woli Ostrowieckiej^[6]. Według G. Motyki odtworzony batalion ponownie zdezerterował do UPA latem tego roku^[7]. W sierpniu 1943 podczas rzezi wołyńskiej Maciejów stał się miejscem schronienia polskich uchodźców. Niemcy sukcesywnie wywozili ich do Chełma, na roboty przymusowe w III Rzeszy bądź do obozów przejściowych. W miasteczku przystąpili do werbowania Polaków do policji^[8]. W grudniu 1943 przerzucono z Żytomierszczyzny do Maciejowa 107 Batalion Schutzmannschaft złożony z Polaków, który miesiąc później zdezerterował do 27 Wołyńskiej Dywizji Piechoty Armii Krajowej^[9].

W 1989 liczyło 3418 mieszkańców^[10].

W 2013 liczyło 3101 mieszkańców^[11].

Od 2020 po reformie znajduje się w rejonie kowelskim.

Zabytki

Kościół św. Anny

• Kościół św. Anny z XVI w.
• Pałac Miączyńskich
• Cerkiew św. Paraskiewy z XVIII w.

Urodzeni

• Kazimierz Jacynik – generał brygady Wojska Polskiego
• Aleksander Kazimierz Sapieha – biskup wileński i żmudzki, sekretarz królewski

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Łuków na stronie Rady Najwyższej Ukrainy
• Maciejów, pow. kowelski, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. V: Kutowa Wola – Malczyce, Warszawa 1884, s. 883 .
• Archiwalne widoki miejscowości w bibliotece Polona