Łuk Cezara w Toruniu

Łuk Cezara w Toruniu

nr rej. A/77 z 21 sierpnia 1929
Fasada wschodnia
Państwo	Polska
Województwo	kujawsko-pomorskie
Miejscowość	Toruń
Adres	ul. Piekary 37
Typ budynku	kamienica
Styl architektoniczny	barok
Rozpoczęcie budowy	I poł. XVIII w.
Ważniejsze przebudowy	1911
Położenie na mapie Torunia Łuk Cezara w Toruniu
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Łuk Cezara w Toruniu
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego (c) SANtosito, CC BY-SA 4.0 Łuk Cezara w Toruniu
53°00′35,37″N 18°36′07,12″E/53,009825 18,601978

Łuk Cezara w Toruniu – kamienica w stylu barokowym w Toruniu.

Lokalizacja

Łuk Cezara znajduje się na terenie Zespołu Staromiejskiego, przy ulicy Piekary 37, w sąsiedztwie Archiwum Państwowego.

Historia

Barokowa kamienica powstała w XVIII wieku. Kamienica sąsiadowała z zakładem produkującą maszyny do szycia marki Singer a miejską drukarnią. Od chwili powstania budynek tarasował drogę ze Starego Miasta do Bydgoskiego Przedmieścia^[1]. W 1915 roku wykonano przebicie. Za przebieg prac był odpowiedzialny niemiecki architekt Karl Cäsar. Na cześć architekta przejście (a następnie całą kamienicę) nazwano Łukiem Cezara^[2]. W okresie międzywojennym podjęto decyzję o poszerzeniu Łuku i wyburzeniu domów od strony ul Fosa Staromiejska. Przejście poszerzono w 1936 roku. W przejściu poprowadzono tory tramwajowe^[1], które dalej biegły w kierunku wschodnim ulicami Różaną, Szeroką, Królowej Jadwigi i św. Katarzyny do placu św. Katarzyny. W kierunku zachodnim tory kierowały się przez obecny plac Rapackiego w kierunku Bydgoskiego Przedmieścia. O ile przejście pod Kamienicą Pod Aniołem było zarezerwowane dla tramwaju, to przebicia pod sąsiadującymi kamienicami zostały przeznaczone dla ruchu pieszego oraz kołowego.

23 października 1936 roku odbył się pierwszy próbny przejazd tramwaju. Okazało się jednak, że ruch tramwajowy negatywnie wpływa na zabytkową architekturę miasta (między innymi zauważono pęknięcia ścian Ratusza Staromiejskiego), w związku z czym w 1971 roku, wraz z otwarciem nowego połączenia tramwajowego wokół Starego i Nowego Miasta, zaprzestano ruchu tramwajowego. Pod Łukiem Cezara odtworzono pamiątkowy fragment torów, podczas gdy pozostałą infrastrukturę tramwajową w Zespole Staromiejskim zdemontowano^[3].

Architektura

Barokowa kamienica wyróżniała się na tle innych budynków na Starym Mieście bogatym zdobieniem. Stiukowe ornamenty roślinne zachowane na fasadzie kamienicy stanowią jeden z nielicznych przykładów charakterystycznego dla Torunia stylu zdobnictwa barokowego. Na szczycie budynku od ulicy Różanej znajduje się figura archanioła Michała z trąbką, natomiast po jego bokach znajdują się puchary oraz metalowe chorągiewki^[4]. Od figury pochodzi jedna ze zwyczajowych nazw kamienicy – Kamienica pod Aniołem.

Galeria

• 

  Charakterystyczne stiukowe zdobienia oraz figura Archanioła Michała

• 

  Fasada zachodnia

• 

  Fasada wschodnia

• 

  Fragment torów tramwajowych z tablicą pamiątkową

• 

  Widok na ulicę Różaną

Zobacz też

• Turystyka w Toruniu
• Zabytki w Toruniu

Przypisy

Bibliografia

• Katarzyna Kluczwajd: Toruń, którego nie ma. Łódź: Księży Młyn Dom Wydawniczy, 2017. ISBN 978-83-7729-333-1.
• Katarzyna Kluczwajd: Toruński Łuk Cäsera Ulatowskiego – Tłoczka, czyli „nowa brama Bydgoska” jako przykład zmiany tego, co dzieli, na to, co łączy. W: Katarzyna Kluczwajd, Michał Pszczółkowski (red.): Torunia przestrzeń wspólna: wielokulturowe miasto z cezurą i bez cezury 1920 roku. Zabytki toruńskie młodszego pokolenia. Toruń: Stowarzyszenie Historyków Sztuki, 2020. ISBN 978-83-953155-9-6.