Łuk Cezara w Toruniu

Łuk Cezara w Toruniu
Symbol zabytku nr rej. A/77 z 21 sierpnia 1929
Ilustracja
Fasada wschodnia
Państwo

 Polska

Województwo

 kujawsko-pomorskie

Miejscowość

Toruń

Adres

ul. Piekary 37

Typ budynku

kamienica

Styl architektoniczny

barok

Rozpoczęcie budowy

I poł. XVIII w.

Ważniejsze przebudowy

1911

Położenie na mapie Torunia
Mapa konturowa Torunia, w centrum znajduje się punkt z opisem „Łuk Cezara w Toruniu”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego
Ziemia53°00′35,37″N 18°36′07,12″E/53,009825 18,601978

Łuk Cezara w Toruniukamienica w stylu barokowym w Toruniu.

Lokalizacja

Łuk Cezara znajduje się na terenie Zespołu Staromiejskiego, przy ulicy Piekary 37, w sąsiedztwie Archiwum Państwowego.

Historia

Barokowa kamienica powstała w XVIII wieku. Kamienica sąsiadowała z zakładem produkującą maszyny do szycia marki Singer a miejską drukarnią. Od chwili powstania budynek tarasował drogę ze Starego Miasta do Bydgoskiego Przedmieścia[1]. W 1915 roku wykonano przebicie. Za przebieg prac był odpowiedzialny niemiecki architekt Karl Cäsar. Na cześć architekta przejście (a następnie całą kamienicę) nazwano Łukiem Cezara[2]. W okresie międzywojennym podjęto decyzję o poszerzeniu Łuku i wyburzeniu domów od strony ul Fosa Staromiejska. Przejście poszerzono w 1936 roku. W przejściu poprowadzono tory tramwajowe[1], które dalej biegły w kierunku wschodnim ulicami Różaną, Szeroką, Królowej Jadwigi i św. Katarzyny do placu św. Katarzyny. W kierunku zachodnim tory kierowały się przez obecny plac Rapackiego w kierunku Bydgoskiego Przedmieścia. O ile przejście pod Kamienicą Pod Aniołem było zarezerwowane dla tramwaju, to przebicia pod sąsiadującymi kamienicami zostały przeznaczone dla ruchu pieszego oraz kołowego.

23 października 1936 roku odbył się pierwszy próbny przejazd tramwaju. Okazało się jednak, że ruch tramwajowy negatywnie wpływa na zabytkową architekturę miasta (między innymi zauważono pęknięcia ścian Ratusza Staromiejskiego), w związku z czym w 1971 roku, wraz z otwarciem nowego połączenia tramwajowego wokół Starego i Nowego Miasta, zaprzestano ruchu tramwajowego. Pod Łukiem Cezara odtworzono pamiątkowy fragment torów, podczas gdy pozostałą infrastrukturę tramwajową w Zespole Staromiejskim zdemontowano[3].

Architektura

Barokowa kamienica wyróżniała się na tle innych budynków na Starym Mieście bogatym zdobieniem. Stiukowe ornamenty roślinne zachowane na fasadzie kamienicy stanowią jeden z nielicznych przykładów charakterystycznego dla Torunia stylu zdobnictwa barokowego. Na szczycie budynku od ulicy Różanej znajduje się figura archanioła Michała z trąbką, natomiast po jego bokach znajdują się puchary oraz metalowe chorągiewki[4]. Od figury pochodzi jedna ze zwyczajowych nazw kamienicy – Kamienica pod Aniołem.

Galeria

Zobacz też

Przypisy

  1. a b Kluczwajd 2017 ↓, s. 66.
  2. Kluczwajd 2020 ↓, s. 77.
  3. Łuk Cezara w Toruniu w serwisie Zabytki Toruń. Zabytki Toruń. [dostęp 2012-01-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-03-10)].
  4. Toruński Serwis Turystyczny - Kamienice Mieszczańskie. [dostęp 2012-01-23].

Bibliografia

  • Katarzyna Kluczwajd: Toruń, którego nie ma. Łódź: Księży Młyn Dom Wydawniczy, 2017. ISBN 978-83-7729-333-1.
  • Katarzyna Kluczwajd: Toruński Łuk Cäsera Ulatowskiego – Tłoczka, czyli „nowa brama Bydgoska” jako przykład zmiany tego, co dzieli, na to, co łączy. W: Katarzyna Kluczwajd, Michał Pszczółkowski (red.): Torunia przestrzeń wspólna: wielokulturowe miasto z cezurą i bez cezury 1920 roku. Zabytki toruńskie młodszego pokolenia. Toruń: Stowarzyszenie Historyków Sztuki, 2020. ISBN 978-83-953155-9-6.

Media użyte na tej stronie

Toruń location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa miasta Toruń, Polska
Kuyavian-Pomeranian Voivodeship location map.svg
(c) SANtosito, CC BY-SA 4.0
Location map of Kuyavian-Pomeranian Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 53.83 N
  • S: 52.28 N
  • W: 17.16 E
  • E: 19.88 E
Distinctive emblem for cultural property.svg
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
Torun Luk Cezara gora.jpg
Autor: Pko, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Toruń, kamienica z 1 ćwierci XVIII w. przy ul. Piekary 37, tzw. Łuk Cezara. Górna część fasady
Toruń, Łuk Cezara, Piekary 37 (2) (Ola Z.).JPG
Autor: Ola Zaparucha, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Toruń, ul. Piekary 37 - kamienica tzw. Łuk Cezara, XV, X VII, XVIII, 1915 (zabytek nr rejestr. A/77)
Toruń, ul. Piekary 35, 37, 39 (OLA Z.).JPG
Autor: Ola Zaparucha, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Toruń, ul. Piekary - kamienice, od lewej:
Cesar's Arch (gate) in Torun.JPG
Autor: Nieszka, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl

Toruń - zabytkowe kamienice:

  • ul. Piekary 35 - kamienica, XV, XVIII, 4 ćw, XIX, XX
Distinctive emblem for cultural property.svg Ta fotografia przedstawia zabytek wpisany do rejestru zabytków pod numerem ID 603167.
  • ul. Piekary 37 - kamienica, tzw. Łuk Cezara, XV, XVII/XVIII, 1915
Distinctive emblem for cultural property.svg Ta fotografia przedstawia zabytek wpisany do rejestru zabytków pod numerem ID 603168.
  • ul. Piekary 39 - kamienica, XV, XVIII, 4 ćw. XIX, 1936
Distinctive emblem for cultural property.svg Ta fotografia przedstawia zabytek wpisany do rejestru zabytków pod numerem ID 603169.
Torun pamiatkowe tory pod lukiem Cezara.jpg
Autor: Ciacho5, Licencja: CC BY-SA 3.0
Fragment torów tramwajowych pod tzw. Łukiem Cezara w Toruniu, gdzie przebiegała linia tramwajowa w latach 1936-1970
Toruń, pl. Rapackiego, (od lewej - Piekary 41 oraz Łuk Cezara - Piekary 39, 37, 35) (OLA Z.).JPG
Autor: Ola Zaparucha, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Piekary 41: kamienica, XV/XVI, k. XVIII; Piekary 39: kamienica, XVIII, 4 ćw. XIX, 1936; Piekary 37: kamienica, tzw. Łuk Cezara, XV, X VII, XVIII, 1915; Piekary 35: kamienica, XV, XVIII, 4 ćw. XIX, XX