Łuk okołohoryzontalny

Łuk okołohoryzontalny

Łuk okołohoryzontalny (ang. circumhorizontal arc) – zjawisko optyczne w atmosferze ziemskiej, powstające na kryształach lodu, w związku z tym zaliczane do halo. Zjawisko występuje w postaci położonego blisko horyzontu i niemal równoległego do niego barwnego łuku przypominającego tęczę, z kolorem czerwonym u góry. Ze względu na jego rozległe rozmiary kątowe, zazwyczaj obserwuje się niewielki fragment łuku w obszarze, gdzie występuje chmura pierzasta. Łuk tworzy ze słońcem kąt około 46°, a słońce znajduje się powyżej łuku.

Łuk tworzony jest przez załamanie światła w kryształkach lodu o kształcie płytki zawartych w chmurach pierzastych. Promień słoneczny wchodzi do położonej poziomo płytki jej boczną (pionową) powierzchnią, a wychodzi dolną, załamując się w sumie o kąt bliski 58°, dlatego powstaje tylko wtedy, gdy słońce położone jest nad horyzontem wyżej niż 58°. Załamanie prawie równoległych promieni słonecznych przez położone niemal jednakowo kryształy, stanowiące pryzmat o kącie łamiącym 90°, wytwarza czyste, jasne i dobrze oddzielone pryzmatyczne kolory czystsze niż w tęczy[1].

Powyższe warunki powstawania sprawiają, że łuk okołohoryzontalny jest obserwowany dość często na średnich szerokościach geograficznych, a nigdy na dużych. Na obszarze Polski (dla 50° szerokości geograficznej) może być obserwowany od połowy maja do początku sierpnia; w sumie możliwy czas obserwacji to 200 godzin w roku. Łuk okołohoryzontalny nie powstaje na szerokościach geograficznych większych niż 55°[2].

Przypisy

  1. Les Cowley, Circumhorizon arc - formation, Atmospheric Optics [dostęp 2022-05-03] [zarchiwizowane z adresu 2018-01-01].
  2. Les Cowley, Is a circumhorizon arc "rare"? It depends where you are., Atmospheric Optics [dostęp 2022-05-03] [zarchiwizowane z adresu 2018-01-01].

Media użyte na tej stronie

CircumhorizonArcIdaho.jpg
Circumhorizontal arc, photographed in Idaho, June 3, 2006, by Gavin Anderson. You are free to use this picture, as long as credit is given to the author. Hi-res versions and additional pictures available at: http://sterlingstudiosinc.com/Gallery/v/GavinAnderson/WAVacation2006/CircumhorizonArc/.