Łuna 24

Łuna 24
Ilustracja
Łuna 24
ZaangażowaniZSRR
Indeks COSPAR1976-081A
Rakieta nośnaProton K/D-1
Miejsce startuBajkonur, Kazachska Socjalistyczna Republika Radziecka
Cel misjiKsiężyc
Orbita (docelowa, początkowa)
Okrążane ciało niebieskieKsiężyc
Perycentrum115 km[1]
Apocentrum115 km[1]
Okres obiegu119 min[1]
Nachylenie120[1]°
Czas trwania
Początek misji9 sierpnia 1976 (15:04:12[2] UTC)
Data lądowania18 sierpnia 1976 (02:00 UTC)
Powrót na Ziemię22 sierpnia 1976
Wymiary
Masa całkowita5306[1] kg

Łuna 24 (ros. Луна, tłum. „Księżyc 24”) – ostatnia radziecka sonda kosmiczna wystrzelona w ramach programu Łuna. Była to ostatnia radziecka misja mająca na celu pobranie próbek skał księżycowych i dostarczenie ich na Ziemię.

Przebieg misji

Stacja wystartowała 9 sierpnia 1976 roku z kosmodromu Bajkonur w Kazachskiej SRR. W dniu 18 sierpnia 1976 roku wylądowała w niecce Morza Przesileń w miejscu o współrzędnych  12,714°N 62,213°E/12,714000 62,213000, na terenie nie badanym dotąd przez wyprawy załogowe czy sondy bezzałogowe. Specjalne urządzenie pobrało próbki (około 170 gramów)[3] z głębokości około dwóch metrów i umieściło je w powrotniku. Start z powierzchni Księżyca nastąpił 19 sierpnia 1976 roku i trzy dni później zasobnik z trzecią próbką skał księżycowych wylądował 200 km na wschód od miasta Surgut. Poprzednie próbki uzyskano za pomocą sond Łuna 16 i Łuna 20[4].

Po locie Łuny 24 program został zawieszony. Następne próbki skał księżycowych pobrała i dostarczyła na Ziemię dopiero chińska sonda Chang’e 5 w grudniu 2020 roku[5].

Przypisy

  1. a b c d e Mark Wade: Luna Ye-8-5 (ang.). Encyclopedia Astronautica. [dostęp 2013-07-14].
  2. Jonathan McDowell: Launch Log (ang.). Jonathan's Space Home Page. [dostęp 2013-07-14].
  3. Praca zbiorowa: Encyklopedia Audiowizualna Britannica. T. 21: Ziemia i Wszechświat. Poznań: Wydawnictwo KURPISZ S.A., 2006, s. 83, seria: Encyklopedia Britannica. ISBN 978-83-60563-25-0.
  4. Andrzej Stoff. Zapomniany Księżyc. „Astronautyka”. 4 (116), s. 8-9, 1981. Zakład Narodowy im. Ossolińskich - Wydawnictwo Wrocław, Oddział w Warszawie. ISSN 0004-623X (pol.). 
  5. Rafał Grabiański: Lądownik misji Chang'e 5 pobiera materiał z Księżyca. Pierwsze zdjęcia i filmy. Urania – Postępy Astronomii, 2020-12-02. [dostęp 2020-12-11].

Bibliografia

  • Kosmos, Tajemnice Wszechświata, Oxford Educational, Poznań 2010, Nr 4, s. 18-19, ​ISBN 978-83-252-1355-8​.

Media użyte na tej stronie

Луна-24 3 (24432633921) cropped.jpg
Autor: Музей Космонавтики from Россия (author of the original version), Licencja: CC0
This is a cropped version of Wikimedia Commons File:Луна-24 3 (24432633921).jpg
Luna 16.jpg
Autor: Bembmv, Licencja: CC BY-SA 3.0
Макет в музее Космонавтики, г.Москва.