Łuskowcowate

Łuskowcowate
Manidae[1]
J.E. Gray, 1821[2]
Ilustracja
Przedstawiciel rodziny – łuskowiec jawajski (Manis javanica)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ssaki

Podgromada

żyworodne

Infragromada

łożyskowce

Rząd

łuskowce

Rodzina

łuskowcowate

Typ nomenklatoryczny

Manis Linnaeus, 1758

Rodzaje

zobacz opis w tekście

Łuskowiec ziemny osłonięty pancerzem z łusek

Łuskowcowate[3], łuskowce, pangoliny (Manidae) – rodzina ssaków łożyskowych z rzędu łuskowców (Pholidota). Słowo "pangolin" pochodzi od malajskiego pengguling – coś co się zwija[4].

Zasięg występowania

Rodzina obejmuje gatunki zamieszkujące tropikalne obszary Azji i Afryki[5][6].

Charakterystyka

Ciało wydłużone, barwy brązowej lub żółtawej, o długości od 1 do 1,6 m, pokryte grubą skórą, z której wyrastają rogowe łuski tworzące rodzaj pancerza. Bardzo długi ogon stanowi do 2/3 długości całkowitej. Język łuskowcowatych dorasta do 40 cm długości, jego koniec jest spłaszczony i pokryty lepką śliną wydzielaną przez bardzo duże gruczoły. Głowa i oczy są małe, czaszka wydłużona, brak łuków jarzmowych. Kończyny pięciopalczaste, ze zredukowanym piątym palcem przedniej łapy, uzbrojone w silne pazury. Łuskowce nie mają zębów; ich zawiązki stwierdzono jedynie u zarodków. Funkcję zębów spełniają gromadzone w żołądku kamyki ocierające pokarm o zrogowaciałe ściany silnie umięśnionego żołądka. W razie zagrożenia zwierzęta te zwijają się w kłębek, wystawiając ostre krawędzie łusek na zewnątrz.

Łuskowcowate zasiedlają tereny otwarte lub zalesione. Są aktywne głównie w nocy. Poza okresem rozrodu prowadzą samotniczy tryb życia. Samica rodzi zwykle jedno młode w miocie. Nowo narodzony łuskowiec ma skórę pokrytą miękkimi łuskami, twardniejącymi po około 2 dniach od porodu. Młode wędruje z matką na jej grzbiecie.

Gatunki azjatyckie różnią się od afrykańskich obecnością małżowin usznych i włosów wyrastających u nasady ich łusek. Naziemne łuskowce sprawnie kopią nory, w których spędzają dzień. Gatunki nadrzewne mają chwytny ogon. Wykorzystują go do przytrzymywania się w czasie wspinaczki. Odpoczywają w dziuplach drzew.

Podział systematyczny

Do rodziny należą następujące rodzaje[5][3]:

Zagrożenia

Łuskowcowate są łowione dla mięsa oraz łusek wykorzystywanych w azjatyckiej medycynie ludowej. Wszystkie osiem gatunków łuskowców zostało wpisanych do Czerwonej księgi gatunków zagrożonych Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody, w tym dwa gatunki w kategorii CR (krytycznie zagrożone wyginięciem).

Przypisy

  1. Manidae, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
  2. J.E. Gray. On the Natural Arrangment of Vertebrose Animals. „The London Medical Repository”. 15, s. 305, 1821. (ang.). 
  3. a b Nazwy zwyczajowe za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 134. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
  4. Ed Yong, Mikrobiom. Najmniejsze organizmy, które rządzą światem, wyd. I, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2018, s. 10, ISBN 978-83-233-4358-5.
  5. a b C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 392. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).
  6. D.E. Wilson & D.M. Reeder (red. red.): Family Manidae. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-05-15]. (ang.).

Bibliografia


Media użyte na tej stronie

Wikispecies-logo.svg
Autor: (of code) -xfi-, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikispecies logo created by Zephram Stark based on a concept design by Jeremykemp.
Trenggiling Sunda Sunda Pangolin Manis javanica.jpg
Autor: Frendi Apen Irawan, Licencja: CC BY-SA 4.0
Tenggiling Sunda, also known as Tenggiling Malaya or Jawa (Manis javanica syn. Paramanis javanica) is a representative of the order of Pholidota which is still found in Southeast Asia. This animal is preferred over most ants and termites. Tenggiling lives in lowland tropical rain forests. Tenggiling is sometimes also known as anteater (ant eaters).

Elongated shape, with a tongue that can be extended up to a third of its length to look for ants in the nest. Her hair was modified into a kind of large scales designed to protect herself. If disturbed, the tenggiling will roll its body like a ball. He can also wag his tail, so that the scales can hurt the skin disruption.

The tenggiling is threatened with extinction because its habitat is disturbed and is the object of trade in liars (Black Market). Tenggiling is one of the animals that is permitted in Indonesia.

Photo was taken in Pangombusan, Parmaksian, Pangombusan, Parmaksian, Kabupaten Toba Samosir, Sumatera Utara
Steppenschuppentier1a.jpg
Eingerolltes Steppenschuppentier (Manis temminckii), Madikwe Game Reserve, Südafrika