Łysołaje

Łysołaje

wieś
Kaplica parkowa
Państwo	Polska
Województwo	lubelskie
Powiat	łęczyński
Gmina	Milejów
Liczba ludności (2011)	389[1]
Strefa numeracyjna	81
Kod pocztowy	21-020[2]
Tablice rejestracyjne	LLE
SIMC	0386459
Położenie na mapie gminy Milejów Łysołaje
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Łysołaje
Położenie na mapie województwa lubelskiego Łysołaje
Położenie na mapie powiatu łęczyńskiego Łysołaje
51°11′30″N 22°56′22″E/51,191667 22,939444

Łysołaje – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie łęczyńskim, w gminie Milejów^[3][4].

Wieś szlachecka położona była w drugiej połowie XVI wieku w powiecie lubelskim województwa lubelskiego^[5]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do ówczesnego województwa lubelskiego.

Pałacyk w służbie NFOZ

We wsi znajduje się Szkoła Podstawowa im. Janusza Korczaka^[6], pałac z parkiem i kaplicą, gorzelnia i dwa stawy rybne. W centrum wsi znajdują się zabudowania dawnego PGR, przejęte przez prywatną firmę, która na podległych ziemiach nadal uprawia warzywa i owoce. Przy gorzelni znajduje się niewielki cmentarz z czasów pierwszej wojny światowej. W 1919 w Łysołajach znajdował się Szpital dla Koni Nr 5 – jednostka służby weterynaryjnej Wojska Polskiego. Obecnie jest tu szpital psychiatryczny, zlokalizowany w zabytkowym pałacyku i otaczającym go parku. Wieś stanowi sołectwo gminy Milejów^[7].

Historia

Pierwsza wzmianka o Łysołajach pochodzi z roku 1382 wówczas „Lyssolaye”.
Wieś była własnością szlachecką w roku 1382 dziedzicem był Prandota. W roku 1417 dziedzicem był Jan z Łańcuchowa kasztelan zawichojski. Z zachowanych akt ziemskich lubelskich wiadomo że w 1427 Marcin z Krza notariusz ziemi lubelskiej winien wykupić Łysołaje z rąk Mikołaja z Chrzeńca na rzecz Mikołaja z Prawiedlnik. W latach 1428–1460 dziedzicem był Jan Kuropatwa z Łańcuchowa^[8]. Według Słownika geograficznego Królestwa Polskiego z roku 1884 Łysołąje stanowiły wieś i folwark w powiecie lubelskim, ówczesnej gminie Jaszczów, parafii Biskupice. Wieś leży przy linii drogi żelaznej Nadwiślańskiej, o 1 ½ wiorsty od Milejowa ku Trawnikom.
Według spisu z 1827 r. było tu 44 domy i 246 mieszkańców. Według Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego folwark Łysołaje był rozległy na 2187 mórg:[...] w dobrach młyn wodny, pokłady kamienia wapiennego i torfu. Rzeka Wieprz przepływa granicą wschodnio-północną. Wieś Łysołaje posiadała wówczas osad 32, z gruntem 458 mórg^[9].

Zabytki

• Kolumna toskańska z I połowy XVIII w. zwieńczona metalowym krzyżem^[10].
• Zespół pałacowy, nr rej.: A/730 z 1.08.1977^[11]
  • piętrowy pałac kryty blaszanym dachem czterospadowym, wybudowany w 1904 r. Od frontu nieregularnie umieszczony ryzalit z balkonem z kamienną balustradą wsparty na czterech kolumnach doryckich. Ryzalit zwieńczony trójkątnym frontonem^[12].

Zobacz też

• Łysołaje-Kolonia

Przypisy