Łyszczynkowate
| Nitidulidae | |
| Latreille, 1802 | |
 Wyciążek czarny (Cyllodes ater') | |
 Urazek czteroplamkowy (Glischrochilus quadripunctatus) | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Rząd | |
| Podrząd | |
| Infrarząd | |
| (bez rangi) | Phytophaga |
| Nadrodzina | |
| Rodzina | łyszczynkowate |
_(29611589502).png)
_(29838629481).png)
.png)
.png)
_(29650278385).png)
_(29593623991).png)
_(29131983133).png)
Łyszczynkowate (Nitidulidae) – rodzina chrząszczy z podrzędu wielożernych.
Zasięg występowania
Przedstawiciele łyszczynkowatych występują na całym świecie[1].
W Polsce stwierdzono 125 gatunków[2].
Budowa ciała
Osiągają 0,9 - 15 mm długości. Ciało wydłużone bądź owalne w zarysie, wygrzbiecone lub spłaszczone. Pokrywy zazwyczaj skrócone, odsłaniają 1-3 tylne segmenty odwłoka; u niektórych rodzajów pokrywy w pełni rozwinięte. Głowa nie jest zakryta w widoku od góry. Brzegi przedplecza zwykle są rozszerzone i cienkie. Na brzusznej stronie przedtułowia znajduje się wyrostek, pomiędzy biodrami przednich par nóg nóg. Powierzchnia grzbietowa punktowana, pokrywy zazwyczaj gładkie, choć u niektórych rodzajów żeberkowane. Czułki składają się z 11 segmentów, ostatnie 3 (czasami 2) tworzą buławkę. Stopa zwykle składa się z 5 segmentów we wszystkich parach odnóży , rzadziej z 4. Czwarty tarsomer jest zredukowany, zaś piąty - najdłuższy[1].
Ubarwienie ciała zazwyczaj ciemnie, czarne lub brunatne, czasami z czerwonymi bądź żółtymi plamkami[1][3].
Biologia i ekologia
Większość gatunków jest saprofagiczna lub mykofagiczna. Inne są związane z kwiatami, padliną, (np. Nitidula, Omosita) gniazdami pszczół (np. Aethina tumida) lub mrówek, (np. Amphotis) bądź zmagazynowaną żywnością (np. niektórzy przedstawiciele rodzaju Carpophilus). Larwy niektórych grup są drapieżnikami, żerując zwłaszcza na larwach korników, larwy z rodzaju Cybocephalus żerują na czerwcach[1].
Systematyka
Do zgniotkowatych zaliczanych jest około 4500 gatunków zgrupowanych w 350 rodzajach[1].
Podział systematyczny[4]:
- Podrodzina Calonecrinae
- Calonecrus
- Podrodzina Maynipeplinae
- Maynipeplus
- Podrodzina Epuraeinae
- Crepuraea
- Epanuraea
- socznik (Epuraea)
- Grouvellia
- Mystronoma
- Amedanyraea
- Amystrops
- Parepuraea
- Ceratomedia
- Trimenus
- Ecnomaeus
- Platychorina
- Baloghmena
- Stauromenus
- Taenioncus
- Raspinotus
- Taeniolinus
- Carpocryraea
- Csiromenus
- Eutaenioncus
- Podrodzina Carpophilinae
- Procarpophilus
- Carpophilus
- Nitops
- Ctilodes
- Loriarulus
- Vulpixenus
- Urophorus
- Podrodzina Amphicrossinae
- Amphicrossus
- Podrodzina Meligethinae
- †Melipriopsis
- Meligethinus
- Pria
- Microporodes
- Anthystrix
- Micropria
- Metapria
- Cyclogethes
- Cryptarchopria
- Microporum
- Cornutopria
- Meligethes
- Restiopria
- Podrodzina Nitidulinae
- Nitidula
- Omosita
- lizaczka (Soronia)
- †Microsoronia
- Lobiopa
- Omosiphila
- Temnoracta
- Hisparonia
- Ornosia
- Pleoronia
- Amphotis
- Macleayania
- Sebastianiella
- Annachramus
- Stenoronia
- Prometopia
- Cacconia
- Axyra
- Megauchenia
- Tetrisus
- Megaucheniodes
- Taraphia
- Pseudoplatychora
- Ipidia
- Platychora
- Taracta
- Psilotus
- Perilopa
- Stelidota
- Phenolia
- Gaulodes
- Ussuriphia
- Ostomarch
- Epuraeopsis
- Perilopsis
- Cratonura
- Psilonitidula
- Lasiodactylus
- Neopocadius
- Australaethina
- Aethina
- Anister
- †Omositoidea
- Atarphia
- Hebasculinus
- Hebascus
- Neohebascus
- Hyleopocadius
- Kryzhanovskiella
- Niliodes
- Physoronia
- Pocadites
- Pocadius
- Tagmolycra
- Parapocadius
- Bolivitoxus
- Pleuroneces
- Thalycra
- Pseudothalycra
- Quadrifrons
- Neothalycra
- Thalycrinella
- Pocadionta
- Thalycrodes
- Rixerodes
- Australycra
- Pocadiolycra
- †Cychramites
- Cychramus
- Xenostrongylus
- Oxystrongylus
- Kirejtshukostrongylus
- Axychramus
- Ceratochramus
- Mystrops
- Anthepurops
- Anthocorcina
- Platychorodes
- Cychrocephalus
- Nitidulora
- Palaeocorcina
- Palmostrops
- †Cyllolithus
- Somatoxus
- Cyclocaccus
- Camptodes
- Meoncerus
- Apsectochilus
- Lordyrops
- Carinocyllodes
- wyciążek (Cyllodes)
- Eusphaerius
- Viettherchnus
- Ceramphosia
- Camptomorphus
- Pallodes
- Coxollodes
- Neopallodes
- Cyllodesus
- Oxycnemus
- Eugoniopus
- Psilopyga
- Interfaxia
- Triacanus
- Monafricus
- Gymnocychramus
- Pycnocnemus
- Arborotubus
- Cychramptodes
- Gonoglypha
- Miskoramus
- Cylindroramus
- Lawrencerosus
- Krakingus
- Koryaga
- Koryaginus
- Podrodzina Cillaeinae
- Gonioryctus
- Orthostolus
- Apetasimus
- Eupetinus
- Prosopeus
- Cillaeopeplus
- Colopterus
- Colopterus
- Cyllopodes
- Grammorus
- Grouvellepeplus
- Brachypeplus
- Leiopeplus
- Idosoronia
- Teloconus
- Tokocillaeus
- Onicotis
- Campsopyga
- Cillaeus
- Brittonema
- Cillaeopsis
- Halepopeplus
- Liparopeplus
- Halepopeplus
- Adocinus
- Platynema
- Ithyphenes
- Macrostola
- Macrostolops
- Conotelus
- Podrodzina Cryptarchinae
- Cnips
- Cnipsarcha
- schowka (Cryptarcha)
- Homepura
- Kaszabena
- Paromia
- Paromidia
- Pityophagus
- urazek (Glischrochilus)
- Platyarcha
- Amlearcha
- Ceratarhina
- Arhina
- Arhinella
- Eucalosphaera
- Podrodzina Cybocephalinae
- Cybocephalus
- Pycnocephalus
- Hierronius
- Pastillodes
- Taxicephomerus
- Horadion
- Pastillus
- †Endrodiellus
- Pastillocenicus
- incertae sedis
- †Miophenolia
- †Oligamphotis
- Prioschema
Przypisy
- ↑ a b c d e Family Nitidulidae bugguide.net. [dostęp 2021-12-28].
- ↑ A. Lasaoń: rodzina: Nitidulidae Latreille, 1802 — łyszczynkowate. [w:] Biodiversity Map [on-line]. [dostęp 2021-12-28].
- ↑ łyszczynkowate w insektarium.net. [dostęp 2021-12-28].
- ↑ łyszczynkowate w www.zin.ru. [dostęp 2021-12-28].
Media użyte na tej stronie
Autor: (of code) -xfi-, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikispecies logo created by Zephram Stark based on a concept design by Jeremykemp.
Autor: Udo Schmidt from Deutschland, Licencja: CC BY-SA 2.0
Family: Nitidulidae Size: 2.1 mm Location: India, South Goa, Distr. Canacona, Canacona, Raj Baga Beach leg. U.Schmidt, 16.-29-XI.2010; det. J.Jelinek, 2012
Photo: U.Schmidt, 2013Autor: NHM Beetles and Bugs, Licencja: CC BY 2.0
Photo by Keita Matsumoto. Copyright Natural History Museum, London.
Autor: Siga, Licencja: CC BY-SA 3.0
Pityophagus ferrugineus from Southern Germany near Tuttlingen at 2002-06-16
Autor: Udo Schmidt from Deutschland, Licencja: CC BY-SA 2.0
Family: Nitidulidae Size: 2.7 mm (2.0 to 3.6 mm) Origin: Europe Ecology: one finds the beetle on dry carrion, bones and similar substances Location: Germany, Bavaria, Unterfranken, Winterhausen leg. H.J.Mager, 12.V.1974; det. U.Schmidt, 2005
Photo: U.Schmidt, 2016Autor: Udo Schmidt from Deutschland, Licencja: CC BY-SA 2.0
Family: Nitidulidae Size: 2.0 mm ( 1.6 to 2.0 mm) Origin: Europe Ecology: lives on Solanum dulcamara Location: Switzerland, Graubuenden, Ilanz, Schluein, 650 m leg.det. U.Schmidt, 2.VII.2004
Photo: U.Schmidt, 2016Autor: Udo Schmidt from Deutschland, Licencja: CC BY-SA 2.0
Family: Nitidulidae Size: 2.6 mm (1.5 to 2.7 mm) Origin: Europe Ecology: development of crucifers Location: Germany, Bavaria, Upper Franconia, Selbitz, Foehrigbachtal leg.det. U.Schmidt, 4.VII.2003
Photo: U.Schmidt, 2016Autor: Udo Schmidt from Deutschland, Licencja: CC BY-SA 2.0
Family:Nitidulidae Size: 5.3 mm Origin: Europe Ecology: one finds the beetle on tree sap, of fermenting plant materials Location: Germany, Bavaria, Upper Franconia, Kulmbach, Forstlahm, the juice of alder leg. det. U.Schmidt, 8.VI.1975
Photo: U.Schmidt, 2016Autor: Stanislav Snäll, Licencja: CC BY 3.0
Glischrochilus quadripunctatus
Autor: URSchmidt, Licencja: CC BY-SA 4.0
Cybocephalus fodori Endroedy-Younga, 1965
Family: Cybocephalidae Size: 1.4 mm (1.1 to 1.4 mm) Origin: Parts of Europe, rare Ecology: They feed on scale insects Location: England, London, Surrey, Putney Heath leg.det. A.J.Allen, 8.V.2002; Coll. A.J.Allen
Photo: U.Schmidt, 2018Autor: Udo Schmidt from Deutschland, Licencja: CC BY-SA 2.0
Family: Nitidulidae Size: 2.9 mm (2.0 to 3.5 mm) Origin: Cosmopolitan, synanthropic and in the field, introduced and naturalized from tropical areas to Europe Ecology: the beetle lives of plants and plant products Location: Germany, Bavaria, Upper Franconia, Selbitz, Foehrigbachtal leg.det. U.Schmidt, 27.VI.2001
Photo: U.Schmidt, 2016Autor: Udo Schmidt from Deutschland, Licencja: CC BY-SA 2.0
Family: Nitidulidae Size: 6.7 mm (4.0 to 7.0 mm) Origin: Europe Ecology: one finds the beetle of juices of deciduous trees and in the corridors of bark beetles Location: Germany, Bavaria, Upper Franconia, Kulmbach, Oberkodach leg.det. U.Schmidt, V.1992
Photo: U.Schmidt, 2016