Łyszkowice (powiat łowicki)
Artykuł | 51°59′5″N 19°54′22″E |
---|---|
- błąd | 38 m |
WD | 51°55'N, 19°59'E |
- błąd | 20133 m |
Odległość | 784 m |
wieś | |
![]() Bank Spółdzielczy w Łyszkowicach | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Powiat | |
Gmina | |
Liczba ludności (2011) | 1377[1] |
Strefa numeracyjna | 46 |
Kod pocztowy | 99-420[2] |
Tablice rejestracyjne | ELC |
SIMC | 0730862 |
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
![]() |
Łyszkowice – wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie łowickim, w gminie Łyszkowice.
W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa skierniewickiego.
Wieś arcybiskupstwa gnieźnieńskiego w ziemi sochaczewskiej województwa rawskiego w 1792 roku[3].
Miejscowość jest siedzibą gminy Łyszkowice.
Historia
Miejscowość położona na szlaku prowadzącym z Ziemi Kujawskiej, Mazowieckiej i Prus Królewskich do Piotrkowa Trybunalskiego. Łyszkowice już w XV wieku uzyskały prawa organizowania targów i jarmarków. Wieś słynna była z wyrobu drewnianych narzędzi gospodarczych i kulinarnych takich jak: sochy, brony, łopaty, widły oraz drewniane talerze, kubki, kopyście i łyżki. Przed rozbiorami wieś i dwór należały do dóbr Arcybiskupstwa Gnieźnieńskiego.
W czasie Księstwa Warszawskiego, Łyszkowice jak i inne wsie były nawiedzone przez epidemię cholery, w wyniku czego liczba ludności spadła o połowę.
Łyszkowice były niegdyś letnią siedzibą prymasów, a w okresie od 1832 do 1880 r. mieścił się tu zarząd administracji księstwa łowickiego, na które składał się klucz 18 wsi. Niegdyś znajdowała się tu fabryka tkanin, następnie mydła i wyrobów żelaznych, od 1851 r. rafineria i fabryka cukru H. Epsteina, później «Łyszkowicka Fabryka Laktozy», następnie «Łowickie Zakłady Farmaceutyczne „Polfa”», następnie zakłady farmaceutyczne «BYK Mazovia», «Altana Pharma», «Nycomed Pharma», a obecnie jest częścią grupy «Takeda».
W czasach prymasowskich Łyszkowice słynęły z licznych młynów i stawów hodowlanych. W XVII wieku prymas Wacław Leszczyński założył tutaj ogród włoski z licznymi posągami, fontannami i altanami, dziś już nieistniejący. W Łyszkowicach mieścił się do 1881 r. zarząd główny administracji Księstwa Łowickiego, sprawujący nadzór nad osobistymi dobrami carów rosyjskich. Zarząd sprawował też pieczę nad szpitalem dla włościan we wsi Kapera. W XIX w., obok wsi Łyszkowice znanej od 1356 r. powstała osada fabryczna złożona m.in. z dużego zespołu fabryk lnianych i jedwabnych, przędzalni oraz cukrowni. W połowie ubiegłego stulecia sama tylko cukrownia zatrudniała 500 robotników.
W połowie XIX w. mieszkali tu Teodor i Paulina Noiretowie wraz z córką Zofią, późniejszą aktorką. Teodor był magazynierem spichrzów Księstwa Łowickiego[4].
1 stycznia 1928 arcybiskup warszawski Aleksander Kakowski utworzył w Łyszkowicach rzymskokatolicką parafię św. Kazimierza Królewicza[5].
W okresie okupacji hitlerowskiej teren gminy był miejscem walk oddziału AK S. Borowskiego „Maszynisty” (okolice wsi Chlebów) oraz zrzutów lotniczych cichociemnych we wsi Czatolin, gdzie postawiony został pomnik.
Zabytki
Według rejestru zabytków Narodowego Instytutu Dziedzictwa na listę zabytków wpisane są obiekty[6]:
- gorzelnia, ob. dom mieszkalny, ul. Księstwa Łowickiego 21, 1 poł. XIX, 1903, nr rej.: 612 z 24.08.1967
- cukrownia, ob. domy mieszkalne, ul. Wolności 1, 1830-XX, nr rej.: 1007-A z 1.10.1998:
- budynek „Podkowa”
- budynek „Mydlarnia”
Inne
Na terenie gminy znajdują się tereny łowieckie szczególnie atrakcyjne dla myśliwych polujących na kaczki i bażanty. Istnieją również stawy wędkarskie, gdzie łowić można nawet dwudziestokilogramowe karpie i szczupaki.
Sport
We wsi działa klub sportowy Laktoza Łyszkowice, założony w 1955 roku, który aktualnie gra w A klasie grupy skierniewickiej.
Przypisy
- ↑ Łyszkowice. [w:] Ludność w miejscowościach statystycznych według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r. [on-line]. Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-08-04].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 764 [zarchiwizowane 2022-10-26] .
- ↑ Karol de Perthées, Mappa szczegulna woiewodztwa rawskiego, 1792
- ↑ Aneta Kapelusz , Ze skierniewickiej sceny do warszawskich teatrów, Skierniewice Nasze Miasto, 25 lipca 2019 [dostęp 2021-10-30] (pol.).
- ↑ Łyszkowice. Parafia p.w. św. Kazimierza, królewicza. diecezja.lowicz.pl. [dostęp 2017-07-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-29)].
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo łódzkie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 24 listopada 2022, s. 31 [dostęp 2017-07-02] .
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Łódź Voivodeship. Geographic limits of the map:
- N: 52.45 N
- S: 50.78 N
- W: 17.95 E
- E: 20.75 E
Herb wsi i gminy Łyszkowice
Autor: Grzegorz W. Tężycki, Licencja: CC BY-SA 3.0
Łyszkowice. Budynek Banku Spółdzielczego w Skierniewicach, oddział w Łyszkowicach.
Autor: Grzegorz W. Tężycki, Licencja: CC BY-SA 4.0
Łyszkowice (pow. łowicki, woj. łódzkie, Polska). Urząd Gminy.
Autor: Grzegorz W. Tężycki, Licencja: CC BY-SA 4.0
Łyszkowice (pow. łowicki, woj. łódzkie, Polska). Miejscowa remiza strażacka.