Ścinawa Mała

Artykuł

50°25′19″N 17°32′41″E

- błąd

39 m

WD

50°28'N, 17°29'E

- błąd

19647 m

Odległość

1054 m

Ścinawa Mała
wieś
Ilustracja
(c) Ralf Lotys (Sicherlich), CC BY 4.0

Kościół pw. Nawiedzenia NMP
Państwo

 Polska

Województwo

 opolskie

Powiat

nyski

Gmina

Korfantów

Liczba ludności (2011)

767[1]

Strefa numeracyjna

77

Kod pocztowy

48-325[2]

Tablice rejestracyjne

ONY

SIMC

0497130

Położenie na mapie gminy Korfantów
Mapa konturowa gminy Korfantów, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „Ścinawa Mała”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa opolskiego
Mapa konturowa województwa opolskiego, blisko centrum po lewej na dole znajduje się punkt z opisem „Ścinawa Mała”
Położenie na mapie powiatu nyskiego
Mapa konturowa powiatu nyskiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „Ścinawa Mała”
Ziemia50°25′19″N 17°32′41″E/50,421944 17,544722

Ścinawa Mała (potocznie: Ścinawa Prudnicka, niem. Steinau in Oberschlesien) – wieś (dawniej miasto) w Polsce, położona w województwie opolskim, w powiecie nyskim, w gminie Korfantów[3]. Historycznie leży na Górnym Śląsku, na ziemi prudnickiej. Położona jest na terenie Wysoczyzny Bialskiej, będącej częścią Niziny Śląskiej. Przepływa przez nią rzeka Ścinawa Niemodlińska.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do ówczesnego województwa opolskiego.

Według danych na 2011 wieś była zamieszkana przez 767 osób[1].

Geografia

Położenie

Wieś jest położona w południowo-zachodniej Polsce, w województwie opolskim, około 15 km od granicy z Czechami, w środkowej części Wysoczyzny Bialskiej, w Dolinie Górnej Ścinawy Niemodlińskiej, tuż przy granicy gminy Korfantów z gminami Prudnik i Biała w powiecie prudnickim. Należy do Euroregionu Pradziad[4].

Środowisko naturalne

W Ścinawie Małej panuje klimat umiarkowany ciepły. Średnia temperatura roczna wynosi +9,3 °C. Duże zróżnicowanie dotyczy termicznych pór roku. Średnie roczne opady atmosferyczne w rejonie Ścinawy Małej wynoszą 737 mm. Dominują wiatry zachodnie[5].

Nazwa

W kronice łacińskiej Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis (pol. Księga uposażeń biskupstwa wrocławskiego) spisanej w latach 1295–1305 miejscowość wymieniona jest w zlatynizowanej formie Stynavia[6][7]. W roku 1613 śląski regionalista i historyk Mikołaj Henel z Prudnika wymienił miejscowość w swoim dziele o geografii Śląska pt. Silesiographia podając jej łacińską nazwę: Stinavia[8]. W Spisie miejscowości województwa śląsko-dąbrowskiego łącznie z obszarem ziem odzyskanych Śląska Opolskiego wydanym w Katowicach w 1946 wieś wymieniona jest pod polską nazwą Ścinawa[9]. 12 listopada 1946 nadano miejscowości, wówczas administracyjnie należącej do powiatu prudnickiego, nazwę Ścinawa Mała[10].

Historia

Pieczęć Ścinawy Małej

Miasto zostało lokowane na prawie zachodnim około 1222 roku[11]. Pierwsza wzmianka o Ścinawie Małej pochodzi z 1235[12]. W dokumencie z 1236 dotyczącym przekazania ośrodka targowego biskupowi wrocławskiemu Tomaszowi I, występuje wójt ścinawski Godinus. W 1268 rezydował tu kasztelan książęcy. Ścinawa Mała uczestniczyła w porozumieniu z Prudnikiem, Białą, Głogówkiem i Niemodlinem w sprawie ścigania i karania śmiercią przestępców[11].

W 1742 Ścinawa Mała została przyłączona do powiatu prudnickiego.

Według spisu ludności z 1 grudnia 1910, na 1535 mieszkańców Ścinawy Małej 1480 posługiwało się językiem niemieckim, 49 językiem polskim, a 6 było dwujęzycznych[13].

Ścinawa Mała została zajęta przez Armię Czerwoną 17 marca 1945[14]. W rejonie walczyli Estończycy z 20 Dywizji Grenadierów SS[15].

Do 1954 roku Ścinawa Mała należała do powiatu prudnickiego. W związku z reformą administracyjną, w 1954 Ścinawa Mała została odłączona od powiatu prudnickiego i przyłączona do nyskiego[16].

Zabytki

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są[17]:

  • kościół par. pw. Nawiedzenia NMP, z XIV w., XVIII w.
  • dwór, ul. Prudnicka 3, z 1600 r., XVIII w.

Przypisy

  1. a b GUS: Ludność – struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.. [dostęp 2016-09-23].
  2. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1262 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  3. Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200).
  4. Mapa interaktywna, emapy.com [dostęp 2022-05-24].
  5. Klimat: Ścinawa Mała: Klimatogram, wykres temperatury, tabela klimatu – Climate-Data.org, pl.climate-data.org [dostęp 2022-05-24].
  6. Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis online.
  7. H. Markgraf, J. W. Schulte, „Codex Diplomaticus Silesiae T.14 Liber Fundationis Episcopatus Vratislaviensis”, Breslau 1889.
  8. Detlef Haberland: Die „Silesiographia” und „Breslo-Graphia” von Nicolaus Henel von Hennenfeld. Arkadiusz Cencora, Diana Codogni-Łańcucka. Wrocław: Biblioteka Uniwersytecka we Wrocławiu, 2011, s. 181. ISBN 978-83-910595-2-4.
  9. P. Wicik: Spis miejscowości województwa śląsko-dąbrowskiego łącznie z obszarem ziem odzyskanych Śląska Opolskiego, tudzież podział administracyjny województwa na powiaty, gminy i gromady. Katowice: 1946, s. 46.
  10. Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. nr 142, poz. 262).
  11. a b Marek Misztal, Przeobrażenia prawno-administracyjne ziem gminy Korfantów od średniowiecza do współczesności, mikrohistoria.pl, 25 lipca 2014 [dostęp 2022-05-24] (pol.).
  12. Miejscowości, zs_scinawa.wodip.opole.pl [dostęp 2022-05-24].
  13. Kazimierz Nabzdyk, Rezultaty wyborów w powiecie prudnickim na początku XX wieku – szkic demograficzny, „Ziemia Prudnicka”, Andrzej Dereń – redaktor naczelny, Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 2007, s. 73.
  14. Kasza 2020 ↓, s. 101.
  15. Kasza 2020 ↓, s. 650.
  16. Andrzej Dereń, Historia Powiatu Prudnickiego, powiatprudnicki.pl [dostęp 2022-05-24] (pol.).
  17. Rejestr zabytków nieruchomych woj. opolskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 64. [dostęp 2012-12-23].

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Opole Voivodeship location map.svg
Autor: Tymek1988, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Opole Voivodeship, Poland. Geographic limits of the map:
  • N: 51.2778 N
  • S: 49.942 N
  • W: 16.8461 E
  • E: 18.8073 E
Korfantów (gmina) location map.png
Autor: Smat, Licencja: CC BY-SA 2.0
Location map Korfantów (gmina), Poland.
Siegelmarke Magistrat zu Steinau a.S. Kreis Neustadt W0391174.jpg

Sealing stamp
Title: Magistrat zu Steinau a.S. Kreis Neustadt
Description: Briefsiegelstempel
Place: Steinau

size: 2 cm
Nysa County location map02.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Nysa County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
  • N: 50.68 N
  • S: 50.24 N
  • W: 16.88 E
  • E: 17.77 E
2013 Ścinawa Mała 08 Kościół p.w. Nawiedzenia NMP.jpg
(c) Ralf Lotys (Sicherlich), CC BY 4.0
Ścinawa Mała – rzymskokatolicki kościół parafialny p.w. Nawiedzenia NMP, XIV, XVIII, 1896.