Śląski Ogród Botaniczny w Mikołowie

Związek Stowarzyszeń – Śląski Ogród Botaniczny

Państwo	Polska
Siedziba	Mikołów
Data założenia	2003
Rodzaj stowarzyszenia	Związek Stowarzyszeń
Status	organizacja pożytku publicznego
Profil działalności	ekologia
Zasięg	Polska
Prezes Zarządu	Stanisław Piechula
Członkowie	15
Nr KRS	0000163011
Data rejestracji	26 maja 2003
brak współrzędnych
Strona internetowa

Śląski Ogród Botaniczny Związek Stowarzyszeń – największy w Polsce ogród botaniczny istniejący od 2003 roku jako Związek Stowarzyszeń^[1]. W jego skład wchodzą: Województwo Śląskie, Polska Akademia Nauk, Uniwersytet Śląski w Katowicach, Powiat Mikołowski, Powiat Raciborski, Gmina Mikołów, Gmina Radzionków, Gmina Racibórz, Gmina Lyski, Towarzystwo Przyjaciół Ślaskiego Ogrodu Botanicznego, Towarzystwo Miłośników Ziemi Raciborskiej, Stowarzyszenie Wspólnota, Stowarzyszenie Golf Park Mikołów, Rudzkie Towarzystwo Przyjaciół Drzew. Członkiem wspierającym jest Górnośląskie Towarzystwo Lotnicze. Związek ma formułę otwartą dla innych samorządów, stowarzyszeń i instytucji naukowych. W 2006 roku Związek otrzymał zgodę Ministra Środowiska na prowadzenie ogrodu botanicznego.

Misją Śląskiego Ogrodu Botanicznego jest działalność na rzecz ochrony różnorodności biologicznej, poprzez uprawę na swoim terenie rzadkich i zagrożonych gatunków roślin oraz ich przenoszenie z warunków uprawy do właściwych im siedlisk, zachowanie cennych, a zanikających upraw polnych i łąkowych, a także starych odmian drzew owocowych. Nie bez znaczenia jest działalność polegająca na prowadzeniu edukacji przyrodniczej i ekologicznej wśród dzieci i młodzieży, i dorosłych.

Misja Ogrodu realizowana jest m.in. przez tworzenie przestrzeni chroniącej różnorodność biologiczną całego Śląska i strefy klimatu umiarkowanego dla dobra współczesnych i przyszłych pokoleń; prezentację kolekcji roślin, umożliwiającą poznawanie gatunków chronionych; prowadzenie badań naukowych, aktywny udział w kształtowaniu postawy proekologicznej wśród mieszkańców regionu i propagowanie informacji na temat sposobów zachowania bioróżnorodności.

Władze Związku Stowarzyszeń – Śląski Ogród Botaniczny

Zarząd

• Prezes – dr Stanisław Piechula
• Wiceprezes – dr Gabriel Tobor
• II Wiceprezes – mgr inż. Eugeniusz Wycisło
• Członek Zarządu – prof. Wiesław Włoch
• Członek Zarządu – dr Maciej Thorz

Komisja Rewizyjna

• Przewodniczący – dr Damian Absalon
• Sekretarz – Karina Tytko
• Członek Komisji – dr Jan Duda

Usytuowanie ogrodu

Punkt widokowy nad dawnym centrum dowodzenia – CEPiE w Mikołowie-Mokrym

Wyremontowany wapiennik, znajdujący się w części ŚOB przy ulicy Grudniowej (dawniej 15 grudnia)

Śląski Ogród Botaniczny znajduje się nadto w bliskiej lokalizacji autostrady A4, w pobliżu dróg krajowych 44 i 81 w bezpośrednim sąsiedztwie drogi wojewódzkiej 927.

Na Sośniej Górze, dawnym terenie wojskowym, należącym do jednostki wojskowej wojsk rakietowych, znajduje się Centrum Edukacji Przyrodniczej i Ekologicznej (CEPiE) Śląskiego Ogrodu Botanicznego. Zachowano część dawnych budowli wojskowych (bunkier-magazyn rakiet, centrum dowodzenia) i zaadaptowano do nowych celów; zbudowano także punkt widokowy.

Cele działalności

Śląski Ogród Botaniczny jest jedną z najmłodszych instytucji tego typu w Polsce. Związek Stowarzyszeń został powołany w celu prowadzenia badań naukowych, ochrony przyrody, działalności dydaktycznej, edukacyjnej, prozdrowotnej oraz rekreacyjnej realizowanej m.in. przez prowadzenie badań naukowych w zakresie: ochrony i zachowania różnorodności biologicznej i genetycznej roślin; biosystematyki i taksonomii i analizy zmienności roślin; gromadzenia kolekcji roślin, które mogą być wykorzystane w produkcji roślinnej i ochronie środowiska, a także w celu ich oceny naukowej i użytkowej; opracowywania i stosowania technik genetyki i biotechnologii do poszerzania zmienności genetycznej roślin i jej praktycznego wykorzystania; badania wpływu zanieczyszczenia środowiska na rośliny i roli roślin w ograniczaniu szkodliwego oddziaływania zróżnicowanych zanieczyszczeń; wykorzystania roślin jako wskaźników zmian klimatycznych i innych antropogenicznych przemian środowiska; zrównoważonego rozwoju, jak również implementacji międzynarodowych umów i traktatów dotyczących różnorodności biologicznej i zmian klimatycznych; biomimetyki i biotechniki; bio-inwentyki i bio-innowacyjności; botaniki leśnej; botaniki farmaceutycznej; agrobotaniki i aklimatyzacji roślin użytkowych; filozofii przyrody i ekofilozofii; roślin energetycznych i produkcji biomasy roślinnej; historii botaniki i w zakresie innych dziedzin związanych z relacją człowieka ze środowiskiem. Zgodnie z Regulaminem Organizacyjnym Śląski Ogród Botaniczny podzielony jest na pięć pracowni: Pracownię Kolekcji Roślin Ozdobnych, Pracownię Kolekcji Naukowych i Zachowawczych, Pracownię Kolekcji Siedliskowych, Pracownię Edukacji Ekologicznej i Przyrodniczej oraz Pracownię Studiów nad Systemami Adaptacyjnymi.

Działalność

Ogród nauki

W zakresie realizacji głównego celu jakim jest ochrona różnorodności biologicznej priorytetami są:

• stworzenie maksymalnie dużej różnorodności siedlisk;
• wprowadzanie maksymalnie dużej różnorodności roślin;
• zachowanie zdolności populacji roślin do rozmnażania generatywnego.

Śląski Ogród Botaniczny prowadzi działalność w zakresie badań naukowych. We wskazanym zakresie wyróżnić należy następujące działania: diagnoza przyczyn zanikania różnorodności biologicznej;

• gromadzenie danych środowiskowych;
• modelowanie zmian środowiskowych;
• opracowywanie aplikacji.

Ogród kształcenia

Podstawowymi założeniami działalności Ogrodu są:

• Praca z dziećmi, młodzieżą i innymi osobami zainteresowanymi ochroną środowiska naturalnego;
• Organizacja warsztatów, które prowadzone są przez najlepszych specjalistów w ramach danych dziedzin;
• Proponowanie edukacji mającej charakter uzupełniający lub alternatywny w stosunku do tradycyjnych form edukacji szkolnej.

Ogród kolekcji

Pracownie Kolekcji Roślin Ozdobnych, Kolekcji Naukowych i Zachowawczych oraz Kolekcji Siedliskowych realizują jedno z głównych statutowych zadań Ślaskiego Ogrodu Botanicznego jakim jest prowadzenie działalności zgodnie z Decyzją Ministra Środowiska z dnia 7 lutego 2006 r. dotyczącą m.in. uprawy roślin wybranych gatunków i ochrony różnorodności biologicznej.

Ogród kultury

Śląski Ogród Botaniczny będąc przestrzenią otwartą na urzeczywistnianie idei zrównoważonego rozwoju Górnego Śląska, planuje udostępnienie swoich terenów dla działań kulturalnych różnego typu. Widzi możliwość organizowania na swoim terenie plenerów artystycznych, wystaw, festynów rodzinnych i koncertów. Do współpracy są zapraszane instytucje, organizacje i osoby prowadzące działania kulturalne. Działalność Ogrodu jest skierowana na różnorodne projekty, które łączyłyby realizację misji Śląskiego Ogrodu Botanicznego z prowadzeniem przedsięwzięć w dziedzinie szeroko pojętych działań kulturalnych.

Ogród sportu

Fiat 126p na polu golfowym w Mikołowie (2017)

Na terenie Śląskiego Ogrodu Botanicznego znajduje się pole golfowe otwarte w czerwcu 2021, stworzone w czynie społecznym przez członków klubu golfowego Golf Park Mikołów^[2]. Decyzja o budowie pola golfowego na terenie ogrodu zapadła w listopadzie 2015. W 2016 powstał driving range, w 2018 zbudowano pierwsze dziewięć dołków, pod koniec 2020 zakończono budowę kolejnych dziewięciu, co w sumie dało pełnowymiarowe 18-dołkowe pole golfowe par 72^[2].

Pole powstało na terenie o powierzchni 56 hektarów. Kolekcje siedliskowe ogrodu rozdzielone są trawnikami pola golfowego mającego charakter parkowy, z dużą ilością drzew i ośmioma naturalnymi stawami odtworzonymi dzięki budowie pola^[2]. Dołek 17 ma ponad 600 metrów z białych tee (kołków) i jest najdłuższym par 5 w Polsce (stan na marzec 2021). Zimą pole służy jako teren do uprawiania biegów narciarskich^[2].

Pracownia Struktury Roślin

Przy Śląskim Ogrodzie Botanicznym usytuowana jest Pracownia Struktury Roślin powołana przez Ogród Botaniczny – Centrum Zachowania Różnorodności Biologicznej Polskiej Akademii Nauk (Ogród Botaniczny w Warszawie-Powsinie). Wiodącym tematem badawczym Pracowni jest wzrost promieniowy, w tym aktywność i mechanizmy funkcjonowania kambium, i procesy rozwojowe drzew. Rezultaty prac zespołu publikowane są w renomowanych międzynarodowych czasopismach.

Przypisy