Ślepiec

Ślepiec
Spalax[1]
Güldenstädt, 1770[2]
Ilustracja
Przedstawiciel rodzaju – ślepiec stepowy (S. microphthalmus)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ssaki

Podgromada

żyworodne

Infragromada

łożyskowce

Rząd

gryzonie

Podrząd

Supramyomorpha

Infrarząd

myszokształtne

Nadrodzina

myszowe

Rodzina

ślepcowate

Podrodzina

ślepce

Rodzaj

ślepiec

Typ nomenklatoryczny

Spalax microphthalmus Güldenstädt, 1770

Synonimy
Gatunki

zobacz opis w tekście

Ślepiec[10] (Spalax) – rodzaj ssaka z podrodziny ślepców (Spalacinae) w rodzinie ślepcowatych (Spalacidae).

Zasięg występowania

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w południowo-wschodniej Europie i południowo-zachodniej Azji[11][12][13].

Morfologia

Długość ciała 190–350 mm, ogon niewidoczny; masa ciała 120–1000 g[12].

Nazwa zwyczajowa

W polskiej literaturze zoologicznej nazwa „ślepiec” była używana dla oznaczenia gatunku Spalax microphthalmus[14][15]. W wydanej w 2015 roku przez Muzeum i Instytut Zoologii Polskiej Akademii Nauk publikacji „Polskie nazewnictwo ssaków świata” gatunkowi temu przypisano oznaczenie ślepiec stepowy, rezerwując nazwę „ślepiec” dla rodzaju Spalax[10].

Etymologia

  • Spalax: gr. σπαλαξ spalax, σπαλακος spalakos „kret”[16].
  • Glis: łac. glis, gliris „popielica”[17]. Erxleben nie wskazał gatunku typowego zaliczając do rodzaju Glis trzynaście gatunków (w tym G. zemni); młodszy homonim Glis Brisson, 1762 (Gliridae).
  • Myospalax: gr. μυς mus, μυος muos „mysz”; σπαλαξ spalax, σπαλακος spalakos „kret”[18]. Gatunek typowy: Myospalax laxmanni Hermann, 1783 (= Spalax microphthalmus Güldenstädt, 1770); młodszy homonim Myospalax Laxmann, 1769 (Spalacidae).
  • Talpoides: łac. talpa „kret”; -οιδης -oidēs „przypominający”[19]. Gatunek typowy: Mus typhlus Pallus, 1779.
  • Aspalax: gr. ασπαλαξ spalax, ασπαλακος spalakos „kret”[20]. Gatunek typowy: Mus typhlus Pallus, 1779.
  • Anotis: gr. przedrostek negatywny αν an „bez”; ους ous, ωτος ōtos „ucho”[21]. Nowa mazwa dla Talpoides Lacépède, 1799.
  • Ommatostergus: gr. ομματοστερης ommatosterēs „pozbawiony oczu”, od ομμα omma, ομματος ommatos „oko”; στερεω stereō „pozbawiać”; -ουργος -ourgos „pracownik”, od εργον ergon „pracować”, od εργω ergō „pracować”[22]. Gatunek typowy: Ommatostergus pallasii Nordmann, 1840 (= Spalax microphthalmus Güldenstädt, 1770).
  • Macrospalax: gr. μακρος makros „długi”[23]; rodzaj Spalax Güldenstädt, 1770. Gatunek typowy: Spalax graecus Nehring, 1898.

Podział systematyczny

Do rodzaju należą następujące gatunki[11][10]:

Przypisy

  1. ↑ Spalax, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
  2. ↑ J.A. Güldenstädt. Spalax, novum glirium genus. „Novi commentarii Academiae Scientiarum Imperialis Petropolitanae”. 14 (1), s. 410, 1770. (łac.). 
  3. ↑ J.Ch.P. Erxleben: Systema regni animalis per classes, ordines, genera, species, varietates: cvm synonymia et historia animalivm: Classis I. Mammalia. Lipsiae: Impensis Weygandianis, 1777, s. 358. (łac.).
  4. ↑ J. Hermann: Tabula affinitatum animalium olim academico specimine edita: nunc uberiore commentario illustrata cum annotationibus ad historiam naturalem animalium augendam facientibus. Argentorati: Impensis Joh. Georgii Treuttel, Bibliopolae, 1783, s. 83 (przypis „z”). (łac.).
  5. ↑ Tableau des divisions, sous-divisions, ordres et genres des mammifères. W: B.G. de Lacépède: Discours d’ouverture et de clôture du cours d’histoire naturelle, donné dans le Muséum national d’Histoire naturelle, l’an VII de la République, et tableaux méthodiques des mammifères et des oiseaux. Paris: Plassan, 1799, s. 10. (fr.).
  6. ↑ A.G. Desmarest: Tableau Méthodique des Mammifères. W: Nouveau dictionnaire d’histoire naturelle, appliquée aux arts, à l’agriculture, à l’économie rurale et domestique, à la médecine, etc. Par une société de naturalistes et d’agriculteurs. T. 24. Paris: Chez Deterville, 1804, s. 24. (fr.).
  7. ↑ C.S. Rafinesque: Analyse de la nature, or, Tableau de l’univers et des corps organisés. Palerme: Aux dépens de l’auteur, 1815, s. 58. (fr.).
  8. ↑ A. Keyserling & J.H. Blasius: Die wirbelthiere Europa’s. Braunschweig: F. Vieweg und sohn, 1840, s. vii, 31. (niem.).
  9. ↑ L. Méhely: Species generis Spalax: A földi kutyák fajai származás-és rendszertani tekintetben. Budapest: A Magyar Tudomos Akada Kiad, 1909, s. 23. (węg.).
  10. ↑ a b c Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 231. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
  11. ↑ a b C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 328. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
  12. ↑ a b R. Norris: Family Spalacidae (Muroid Mole-rats). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 137–140. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).
  13. ↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (red. red.): Genus Spalax. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-11-19].
  14. ↑ K. Kowalski (red.), A. Krzanowski, H. Kubiak, B. Rzebik-Kowalska & L. Sych: Ssaki. Wyd. IV. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1991, s. 357, seria: Mały słownik zoologiczny. ISBN 83-214-0637-8.
  15. ↑ Z. Kraczkiewicz: SSAKI. Wrocław: Polskie Towarzystwo Zoologiczne – Komisja Nazewnictwa Zwierząt Kręgowych, 1968, s. 81, seria: Polskie nazewnictwo zoologiczne.
  16. ↑ Palmer 1904 ↓, s. 637.
  17. ↑ Palmer 1904 ↓, s. 295.
  18. ↑ Palmer 1904 ↓, s. 441.
  19. ↑ Palmer 1904 ↓, s. 660.
  20. ↑ Palmer 1904 ↓, s. 124.
  21. ↑ Palmer 1904 ↓, s. 106.
  22. ↑ Palmer 1904 ↓, s. 474.
  23. ↑ E.C. Jaeger: Source-book of biological names and terms. Wyd. 1. Springfield: Charles C. Thomas, 1944, s. 130. (ang.).

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

Wikispecies-logo.svg
Autor: (of code) -xfi-, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikispecies logo created by Zephram Stark based on a concept design by Jeremykemp.
Spalax microphthalmus Syzran Russia (cropped).jpg
Autor: Vivan755, Licencja: CC BY-SA 3.0
Слепыш обыкновенный под Сызранью