Ślimak karpacki
| Monachoides vicinus | |||
| (Rossmässler, 1842) | |||
 Ślimak karpacki | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | Hygromiinae | ||
| Rodzaj | Monachoides | ||
| Gatunek | ślimak karpacki | ||
| Synonimy | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[1] | |||
 | |||
Ślimak karpacki (Monachoides vicinus) – gatunek ślimaka lądowego trzonkoocznego z rodziny Hygromiidae[2], wcześniej zaliczany do ślimakowatych (Helicidae)[3].
Systematyka
Gatunek opisany przez Rossmässlera w 1842 roku jako Monachoides vicina. Jest gatunkiem rodzaju Monachoides, należącym do rodziny Hygromiidae, w literaturze polskojęzycznej funkcjonuje pod nazwą: ślimak karpacki.
Cechy morfologiczne
Muszla o kulistym kształcie, wysokości od 8,5–11,5 mm i średnicy 12–15,5 mm. Zbudowana z 6–6,5 stożkowych skrętów ułożonych prawoskrętnie, grubościenna, barwy żółtawej lub rogowej, często na ostatnim skręcie występuje jasny pasek. Każde zgrubienie ma postać małych żeber ułożonych promieniowo. Powierzchnia błyszcząca, z regularną siatkową mikrostrukturą w formie łuseczek, wyraźnie większych niż występujące u ślimaka czerwonawego. Otwór muszli o kształcie zbliżonym do owalnego. Dołek osiowy zakryty zwykle w całości przez fałd wargi ujścia, ubarwienie wargi zazwyczaj białawe. Ciało ślimaka żółtawe z czarnymi plamami płaszcza, które prześwitują przez częściowo przezroczystą muszlę.
Zasięg występowania
Gatunek górski o zasięgu karpackim, występuje na obszarze wzdłuż łuku Karpat i ich pogórzy od Polski przez Ukrainę i Rumunię do Serbii. Spotykany wyspowo w Środkowej Bawarii, na Podolu, Słowacji, Czechach, oraz na izolowanych stanowiskach na Węgrzech i w Niemczech.
W Polsce, poza Karpatami, Sudetami i ich przedgórzem, występuje rzadko na Wzgórzach Trzebnickich, Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej, Roztoczu Wyżynie Lubelskiej w Kotlinie Sandomierskiej i Górach Świętokrzyskich.
Biologia i ekologia
Zajmowane siedliska
Gatunek leśny, zasiedla górskie lasy liściaste i zarośla, przeważnie powyżej 700 metrów nad poziomem morza. Spotykany w wilgotnych miejscach, w obniżeniach gruntu, wąwozach, często w sąsiedztwie strumieni. Zwykle kryją się w ściółce, pod próchniejącymi pniami drzew. Z ukrycia wychodzą w czasie deszczu. Często wspinają się na rośliny zielne. Ekologiczna przestrzeń ślimaka karpackiego jest dość wąska, związana z lasami o pierwotnym charakterze, z dużą ilością martwego drewna.
Rozmnażanie
Gatunek jajorodny. Ślimaki są obojnakami, potrzebują drugiego osobnika tego samego gatunku, aby doszło do wymiany spermy i złożenia jaj. Osobniki składają jaja w pakietach. Każdy osobnik hermafrodyta, ma zarówno żeńskie i męskie organy płciowe. Zapłodnienie krzyżowe dokonuje się podczas gry miłosnej z użyciem tzw. strzałki miłosnej.
Zagrożenia i ochrona
Gatunek nie jest zagrożony, ponieważ jest rozprzestrzeniony ma status gatunku najmniejszej troski. Zagrożenie stanowi degradacja siedlisk powodowana wylesianiem[1].
Zobacz też
Przypisy
- ↑ a b Monachoides vicinus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] (ang.).
- ↑ Fauna Polski - charakterystyka i wykaz gatunków. Bogdanowicz W., Chudzicka E., Pilipiuk I. i Skibińska E. (red.). T. III. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2008, s. 401. ISBN 978-83-88147-09-8.
- ↑ Bezkręgowce. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1984, seria: Mały słownik zoologiczny. ISBN 83-214-0428-6.
Bibliografia
Media użyte na tej stronie
Autor: Francisco Welter Schultes see here, Licencja: CC BY 3.0
Monachoides vicinus (Rossmässler, 1842), Hygromiidae, Pulmonata, Gastropoda, Slovakia, Lower Tatra, Mostenica Kysla
Autor: Joris M. Koene and Hinrich Schulenburg, Licencja: CC BY 2.0
Scanning electron microscopic (SEM) image of lateral view of love-dart of Monachoides vicinus. the scale bar is 500 μm (0.5 mm).
Autor: Roman Hural, Licencja: CC BY-SA 4.0
Равлик зернистий карпатський Monachoides vicina (Rossmässler, 1842)