Ślimak winniczek

Ślimak winniczek
Helix pomatia
Linnaeus, 1758
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

mięczaki

Gromada

ślimaki

Podgromada

płucodyszne

Rząd

trzonkooczne

Rodzina

ślimakowate

Rodzaj

Helix

Gatunek

ślimak winniczek

Kategoria zagrożenia (CKGZ)[1]
Status iucn3.1 LC pl.svg
Zasięg występowania
Mapa występowania

     Kraje Europy, w których stwierdzono występowanie gatunku

Ślimak winniczek (Helix pomatia) – gatunek lądowego ślimaka płucodysznego z rodziny ślimakowatych (Helicidae). Występuje w południowo-wschodniej i centralnej Europie. W Polsce pospolity niemal na całym niżu oraz pogórzu, w górach rzadszy, dochodzi tylko do regla dolnego. Zamieszkuje obszary o dużej wilgotności, lasy, parki, ogrody. Żywi się świeżymi liśćmi, stąd często uważany za szkodnika ogrodów. Zimuje w ściółce, ukryty pod roślinnością. Jest obojnakiem, kopuluje wiosną. Jajeczka składa w niewielkich dołkach w ziemi. Młode winniczki wylęgają się po około 3–5 tygodniach. Ślimak winniczek ma 54 chromosomy[2].

Pierwotny zasięg występowania tego ślimaka w Polsce obejmował prawdopodobnie jedynie południową Polskę (Małopolska, Górny Śląsk, obszar Rzeszowa). Na pozostałe tereny został przeniesiony przez człowieka. Najbardziej przyczynili się do tego zakonnicy (m.in. cystersi), którzy począwszy od średniowiecza hodowali winniczka w ogrodach i parkach przyklasztornych. Używali oni mięsa tego ślimaka jako uzupełnienia ubogiej w białko diety, stosowanej podczas długotrwałych postów, gdyż – podobnie jak ryby - ślimaki były uważane za potrawę postną.

Winniczek to największy lądowy ślimak w Polsce o średnicy muszli przeciętnie ok. 5 cm. Bywa eksportowany z Polski do Francji, gdzie uważany jest za przysmak. W niektórych rejonach Polski, z powodu nadmiernego eksportu, stał się gatunkiem rzadkim. Na terenie Polski jest objęty ochroną częściową[3][4][5]. Rozporządzenie Ministra Środowiska w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt, zezwala na zbiór osobników o średnicy muszli powyżej 30 mm, przez 30 dni łącznie w danym roku, w okresie od dnia 20 kwietnia do dnia 31 maja[5].

Kopulacja winniczków
Galeria
Oko winniczka
Muszle winniczka
Winniczki na pniu drzewa


Zobacz też

Przypisy

Bibliografia

  • J. Urbański: Krajowe ślimaki i małże. Warszawa: 1957.

Media użyte na tej stronie

Status iucn3.1 LC pl.svg
Autor: unknown, Licencja: CC BY 2.5
Wikispecies-logo.svg
Autor: (of code) -xfi-, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikispecies logo created by Zephram Stark based on a concept design by Jeremykemp.
Helix pomatia eye2.jpg
Autor: pl:user:Dixi, Licencja: GFDL
Czułek i oko winniczka
Helix pomatia may 2008 cropped.jpg
Autor: user:Kosiarz-PL, cropped Przykuta, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Ślimak winniczek (Helix pomatia).
Ślimaki winniczki Aw58.JPG
Autor: Aw58, Licencja: CC BY-SA 4.0
Ślimaki winniczki
Helix pomatia - copulatio.jpg
Autor: In eegent, Licencja: CC BY-SA 4.0
Kopulacja ślimaków winniczków
Helix-pomatia Presence in European countries.png
Autor: , Licencja: CC BY-SA 3.0

'Helix pomatia', land snail species: presence in European countries based upon data from:

Fauna Europaea: Helix pomatia