Ślinik luzytański
| Arion lusitanicus | |
| Mabille, 1868 | |
 | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | Arion |
| Gatunek | ślinik luzytański |
Ślinik luzytański – gatunek lądowego, nagiego ślimaka płucodysznego z rodziny ślinikowatych (Arionidae), o niejasnej pozycji taksonomicznej, opisywanego w literaturze europejskiej jako Arion lusitanicus[1]. Przez wielu taksonomów uznawany jest za A. vulgaris. Należy do tzw. kompleksu ARVC obejmującego trudne w identyfikacji, podobne do siebie morfologicznie gatunki bliźniacze z rodzaju Arion: A. rufus, A. ater i A. lusitanicus (lub A. vulgaris)[1]. Ma duże znaczenie gospodarcze jako szkodnik upraw.
Klasyfikacja tego gatunku jest kontrowersyjna. Część taksonomów uważa, że A. lusitanicus jest endemitem Półwyspu Iberyjskiego, a gatunkiem inwazyjnym w Europie jest pochodzący z zachodniej Francji A. vulgaris[2][3]. Stanowisko takie nie uzyskało jednak akceptacji środowiska malakologów[2][1][4]. Gatunek wykazuje dużą genetyczną zmienność wewnątrzgatunkową, a jego identyfikacja w oparciu o cechy morfologiczne młodych osobników nie jest możliwa[1].
Dorosły ślinik luzytański ma ciało o długości 7–15 cm, różnie zabarwione, najczęściej brązowe. Jest wszystkożerny – żywi się głównie różnymi rodzajami roślin, ale także rozkładającą się materią organiczną i padliną. Gatunek hermafrodytyczny, może złożyć do 400 jaj w jednym sezonie (jesienią, wszystkie naraz), a dojrzałość płciową osiąga w ciągu roku[3]. Większość ginie po złożeniu jaj[5].
Ślinik luzytański został rozwleczony z materiałem roślinnym czy różnymi odpadkami, i jako gatunek inwazyjny rozprzestrzenił się na niemalże całą zachodnią Europę, Islandię, Skandynawię i na wschód do granic Polski oraz Słowacji. W Polsce odnotowany został w 1993 roku (wzmiankowany od 1987)[4][5] w województwie podkarpackim. Dotarł także do USA[6]. Co roku rozprzestrzenia się na dalsze tereny. W związku z tym, według DAISIE European Invasive Alien Species Gateway, jest zaliczany do 100 najbardziej inwazyjnych gatunków w Europie[3].
Ślimak, w związku ze swoją wielkością i zagęszczonymi populacjami, jest istotnym szkodnikiem ogrodów i pól uprawnych. Przenosi także niektóre patogeny roślin[3].
Zobacz też
Przypisy
- ↑ a b c d Kałuski i in. Zmienność trzech europejskich gatunków ślimaków z rodzaju Arion w świetle badań molekularnych. „Progress in Plant Protection/Postępy w Ochronie Roślin”. 51 (3), s. 1119–1124, 2011. (pol.).
- ↑ a b F. Welter-Schultes: Species summary for Arion lusitanicus. [w:] AnimalBase. Early zoological literature [on-line]. AnimalBase Project Group, 2011. [dostęp 2011-12-28]. (ang.).
- ↑ a b c d Arion vulgaris. DAISIE European Invasive Alien Species Gateway. [dostęp 2011-12-28]. (ang.).
- ↑ a b Fauna Polski - charakterystyka i wykaz gatunków. Bogdanowicz W., Chudzicka E., Pilipiuk I. i Skibińska E. (red.). T. III. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2008, s. 398 i 422. ISBN 978-83-88147-09-8.
- ↑ a b Ewa Stworzewicz i Jan Kozłowski: Arion lusitanicus Mabille, 1868. [w:] Księga gatunków obcych inwazyjnych w faunie Polski. Wyd. internetowe [on-line]. Instytut Ochrony Przyrody PAN. [dostęp 2011-12-28]. (pol.).
- ↑ Cowie i in. Alien non-marine snails and slugs of priority quarantine importance in the United States: A preliminary risk assessment. „American Malacological Bulletin”. 27 (1-2), s. 113-132, 2009. DOI: 10.4003/006.027.0210. (ang.).
Media użyte na tej stronie
Autor: Foto Reves, Licencja: CC BY-SA 4.0
Krzak ziemniaka opanowany i zniszczony przez śliniki luzytańskie w czerwcu 2020 roku na podkarpaciu
Autor: Grandy02, Licencja: CC-BY-SA-3.0
A Spanish slug (Arion lusitanicus), a slug of the family of the Arionidae, seen in the German town Greifswald, Mecklenburg-Vorpommern (Mecklenburg-Western Pomerania).