Ślizgunowate
| Philodromidae[1] | |
| Thorell(ang.), 1870 | |
| Okres istnienia: kreda–dziś | |
 (c) James Lindsey at Ecology of Commanster, CC BY-SA 3.0 Philodromus dispar, samica | |
 Philodromus sp., samiec | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Podtyp | |
| Gromada | |
| Rząd | |
| Infrarząd | |
| Rodzina | ślizgunowate |
| Zasięg występowania | |
 | |
Ślizgunowate (Philodromidae) – rodzina pająków z grupy Araneomorphae, należąca do kladu Entelegynae(ang.)[2], liczy 31 rodzajów obejmujących 536 gatunków; występują niemal na całym świecie; w Polsce stwierdzono obecność 25 gatunków[3][4].
Systematyka
Rodzina została opisana przez Tamerlana Thorella(ang.) w artykule pt. On European spiders, który ukazał się w 7. numerze czasopisma „Nova Acta Regiae Societatis Scientiarum Upsaliensis(hiszp.)” w 1870 roku[5]. Ślizgunowate były łączone w jedną rodzinę z ukośnikowatymi[4], jednak Heinrich Homann wykazał w 1975 roku[5], że ślizgunowate nie są blisko spokrewnione z ukośnikowatymi, a ich rodziną siostrzaną są spachaczowate[6]. Ślizgunowate występują co najmniej od kredy[7].
Według World Spider Catalog(ang.) rodzina obejmuje 536 gatunków ujętych w 31 rodzajach[8]:
- Apollophanes(ang.) O. Pickard-Cambridge, 1898[9]
- Bacillocnemis(ang.) Mello-Leitão, 1938[9]
- Berlandiella(ang.) Mello-Leitão, 1929[9]
- Celerrimus(ang.) Lecigne, Cornic, Oger & Van Keer, 2019[9]
- Cleocnemis(ang.) Simon, 1886[9]
- Ebo(ang.) Keyserling, 1884[9]
- Eminella(ang.) Özdikmen, 2007[9]
- Fageia(ang.) Mello-Leitão, 1929[9]
- Gephyrellula(ang.) Strand, 1932[9]
- Gephyrina(ang.) Simon, 1895[9]
- Gephyrota(ang.) Strand, 1932[9]
- Halodromus(ang.) Muster, 2009[9]
- Hirriusa(ang.) Strand, 1932[9]
- Metacleocnemis(ang.) Mello-Leitão, 1929[9]
- Pagiopalus(ang.) Simon, 1900[9]
- Paracleocnemis(ang.) Schiapelli & Gerschman, 1942[9]
- Pedinopistha(ang.) Karsch, 1880[9]
- Petrichus(ang.) Simon, 1886[9]
- Philodromops(ang.) Mello-Leitão, 1943[9]
- Philodromus(ang.) Walckenaer, 1826[9] – rodzaj typowy[2][10]
- Procleocnemis(ang.) Mello-Leitão, 1929[9]
- Psellonus(ang.) Simon, 1897[9]
- Pseudopsellonus(ang.) Balogh, 1936[9]
- Pulchellodromus(ang.) Wunderlich, 2012[9]
- Rhysodromus(ang.) Schick, 1965[9]
- Suemus(ang.) Simon, 1895[9]
- Thanatus(ang.) C. L. Koch, 1837[9]
- Tibellus(ang.) Simon, 1875[9]
- Tibitanus(ang.) Simon, 1907[9]
- Titanebo(ang.) Gertsch, 1933[9]
- Vacchellia(ang.) Caporiacco, 1935[9]
Rozmieszczenie geograficzne
Ślizgunowate występują niemal na całym świecie[2][11]. Występują w bardzo różnych środowiskach, zamieszkują m.in. lasy, sawanny, łąki[11].
Morfologia
Pająki małe lub średniej wielkości, o długości ciała od 3 do 16 mm[4]. Oddychają za pomocą dwóch płucotchawek[2]. Ciało lekko grzbietobrzusznie spłaszczone[4], niekiedy znacznie wydłużone[4]. Ośmioro oczu, zazwyczaj podobnej wielkości[2], w dwóch rzędach[4] (4:4)[12][11][2], oczy wtórne pozbawione tapetum[2]. Szczękoczułki pozbawione ząbków[2]. Odnóża długie i delikatne, zbliżonych rozmiarów[4], nogi II pary zwykle najdłuższe[4][2]; stopy z dwoma pazurkami[4][2]; włoski przy pazurkach oraz skopule zapewniają im dobrą adhezję do śliskich podłoży[12]. Proste kądziołki przędne, brak stożeczka[2] i cribellum[2]. Ubarwienie często kryptyczne[12][11].
Zachowanie
Aktywni łowcy[4], nie budują sieci[11], przemieszczają się bardzo szybko[4][11] (ludzkiemu oku może być trudno nadążyć za ruchem przedstawicieli rodzaju Philodromus[12]), polują na roślinach lub na ziemi[4]; nie wykorzystują przędzy do łapania ofiar[13]. Bardzo mało wiadomo na temat naturalnych ofiar ślizgunowatych[13]. Zastygają w bezruchu, przypominając niemal istoty dwuwymiarowe[12]. Samice tworzą wełniste kokony na m.in. liściach, pod korą[12]. W chłodniejszych, północnych regionach formy niedorosłe (subadult) zimują, osiągają dorosłość wiosną[12].
Galeria
Apollophanes margareta, Kanada
Berlandiella querencia, Brazylia
Ebo pepinensis, samica, USA
Pagiopalus personatus, samica, Hawaje
Philodromus sp., Polska
Oczy Philodromus albidus, Wielka Brytania
Philodromus cespitum, Łotwa
Philodromus marxi, USA
Thanatus coloradensis, samica z kokonem, USA
Philodromus margaritatus, Holandia
Thanatus formicinus, Łotwa
Tibellus oblongus, Łotwa
Titanebo sp., USA
Przypisy
- ↑ Philodromidae, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i j k l R. Jocqué, A. S. Dippenaar-Schoeman: Spider families of the world. Tervuren: Royal Museum for Central Africa, cop. 2007, s. 204. ISBN 978-90-74752-11-4.
- ↑ W. Nentwig, T. Blick, R. Bosmans, D. Gloor, A. Hänggi, C. Kropf: Europe - Country lists. [w:] Spiders of Europe [on-line]. [dostęp 2021-01-05]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i j k l Marek Michał Żabka: Pajęczy świat. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2013, s. 156. ISBN 83-88147-16-1.
- ↑ a b Family: Philodromidae Thorell, 1870. [w:] World Spider Catalog [on-line]. [dostęp 2021-01-10]. (ang.).
- ↑ Heinrich Homann. Die Stellung der Thomisidae und der Philodromidae im System der Araneae (Chelicerata, Arachnida). „Zeitschrift für Morphologie der Tiere”. 80, s. 181, 1975-09. Springer-Verlag. DOI: 10.1007/BF00285652. ISSN 0720-213X. (ang.).
- ↑ Family Philodromidae Thorell 1870 (orb-weaver). [w:] Fossilworks [on-line]. [dostęp 2021-01-10]. (ang.).
- ↑ Currently valid spider genera and species (2021-01-10). [w:] World Spider Catalog [on-line]. [dostęp 2021-01-10]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z aa ab ac ad ae Family: Philodromidae Thorell, 1870. [w:] World Spider Catalog [on-line]. [dostęp 2021-01-10]. (ang.).
- ↑ U. A. Gajbe. Studies on some spiders of the family Philodromidae (Araneae: Arachnida) from Madhya Pradesh, India. „Records of the Zoological Survey of India”. 105, s. 62, 2005. ISSN 03751511. (ang.).
- ↑ a b c d e f Ansie Dippenaar-Schoeman: Field Guide to South African Spiders. Pretoria: LAPA Publishers, cop. 2014, s. 180. ISBN 978-0-7993-6018-9.
- ↑ a b c d e f g Jørgen Lissner: The Spiders of Europe and Greenland - filtered for France (Mainland). Jørgen Lissner, cop. 2011. [dostęp 2021-01-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-01-27)]. (ang.).
- ↑ a b Elchin Fizuli oglu Huseynov. Natural prey of the spider Tibellus macellus (Araneae, Philodromidae). „Bulletin of the British Arachnological Society”. 14 (4), s. 206, 2008. ISSN 20493045. (ang.).
Media użyte na tej stronie
Autor: (of code) -xfi-, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikispecies logo created by Zephram Stark based on a concept design by Jeremykemp.
%2c_Wageningen%2c_the_Netherlands.jpg)
Autor:
|
This image is created by user Dick Belgers at waarneming.nl, a source of nature observations in the Netherlands. |
Philodromus margaritatus (Philodromidae), Wageningen - Regentesselaan, the Netherlands
Autor: Sarefo, Licencja: CC BY-SA 4.0
male adult Philodromus aureolus (or Philodromus dispar?) from Cologne, Germany.
Autor: , Licencja: CC BY-SA 4.0
Autor: Judy Gallagher, Licencja: CC BY 2.0
Metallic Crab Spider - Philodromus marxi - Leesylvania State Park, Woodbridge, Virginia
_.jpg)
Pagiopalus personatus, female.
.jpg)
Autor: AJC1, Licencja: CC BY-SA 2.0
I've been chasing Philodromus albidus for the last couple of years, certain that they're out there. VC55 is on the north west edge of their historical range, and there is only one previous record for the vice county. In May 1994 Jon Daws collected a specimen from Essendine Churchyard, just yards inside the county boundary, which John Crocker identified as Philodromus rufus. When Segers redescribed P. albidus in 1989 (Segers, H. (1989) A redescription of Philodromus albidus Kulczynski, 1911 (Araneae, Philodromidae) Bull.Br.arachnol.Soc. 8(2): 38-40), Jon Daws changed this record to P. albidus.
In the last couple of years I've had a number of specimens from my own garden I was pretty sure were P. albidus but they were all immature and so this could not be confirmed. I've been taking advantage of the lousy weather for a mad end of year dash through my backlog of specimens and was delighted to find not one but two adult female Philodromus albidus beaten from Oak at Narborough Bog on 28.06.2019. At last, proof that albidus is out there and that VC55 is a stop over on the north westwards march of this species.(c) James Lindsey at Ecology of Commanster, CC BY-SA 3.0
female Philodromus dispar from Commanster, Belgian High Ardennes .
Autor: Adrian Tync, Licencja: CC BY-SA 4.0
pająk z rodzaju Philodromus (być może P. aureolus lub P. collinus) na pniu zapewne kasztanowca (Aesculus sp.), Bytom-Rozbark, drzewo przy ul. Juliana Tuwima
_Figure_1.jpg)
Autor: (Author: César Favacho) Pantoja P, Drago-Bisneto M, Saturnino R (2020) Updates on Berlandiella (Araneae: Philodromidae): a new species, description of the male of B. querencia and new diagnosis for the genus. Zoologia 37: 1-13. https://doi.org/10.3897/zoologia.37.e37384, Licencja: CC BY 4.0
Figure 1; Juvenile Berlandiella querencia in vivo.
_(7027225345).jpg)
Autor: Marshal Hedin from San Diego, Licencja: CC BY-SA 2.0
found under woody debris in mesquite flats
Autor: Gergin Blagoev 2010, Unspecified, Licencja: CC0
Apollophanes margareta, immature from Canada
Autor: User:Sarefo, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Philodromidae habitat distribution, drawn after Platnick: World Spider Catalog 7.0. This is not at all a precise rendering of the distribution! If you have better
information, please replace this map, or send me the info, and i will redraw it.
_(4131858085).jpg)
Autor: Marshal Hedin from San Diego, Licencja: CC BY 2.0
Another common species in the IB dune vegetation, where students & I collected both adult males and females