Śluza Różanka

Śluza Różanka
Rosentaler Schleusse
Ilustracja
widok z Mostu Osobowickiego
Państwo

 Polska

Województwo

 dolnośląskie

Miejscowość

Wrocław

Droga wodna

Kanał Różanka

Dane techniczne
Długość

193,0 m

Szerokość

9,6 m

Różnica poziomów

2,30 m

Wrota

górne: zamknięcie segmentowe
dolne: wrota wsporne

Rodzaj napędu

elektryczny

Położenie na mapie Wrocławia
Mapa konturowa Wrocławia, w centrum znajduje się punkt z opisem „Śluza Różanka”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po lewej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Śluza Różanka”
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego
Mapa konturowa województwa dolnośląskiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „Śluza Różanka”
Ziemia51°07′57″N 17°01′34″E/51,132500 17,026111

Śluza Różanka (Rosentaler Schleusse[1]) – śluza wodna, komorowa, zlokalizowana na rzece Odrze. Śluza położona jest we Wrocławiu na osiedlu Różanka. Stanowi ona jeden z elementów stopnia wodnego nazywanego Stopniem Wodnym Różanka[1].

Historia

Śluza została wybudowana w 1916 r.[a], w ramach inwestycji z zakresu hydrotechniki[b][2][3] polegającej na budowie nowej drogi wodnej przeprowadzonej przez miasto w ramach Wrocławskiego Węzła Wodnego, tzw. Wrocławskiego Szlaku Głównego[4] (Północnego).

Charakterystyka

Śluza zlokalizowana jest na Kanale Różanka. Lewy brzeg stanowi grobla rozdzielająca Kanał Różanka od kanału Starej Odry[c]. Na prawym brzegu kanału znajduje się zabudowa osiedla Różanka[d]. Za wałem przeciwpowodziowym przebiega Ulica Osobowicka. Tuż powyżej śluzy przerzucona jest przeprawa mostowaMosty Osobowickie[e][1][4].

Śluza ma wymiary: długość – 193,0 m, szerokość 9,6 m, głębokość na progu dolnym 4,00 m. Śluza spełnia wymagania Europejskiej klasyfikacji śródlądowych dróg wodnych żeglownych, według EKG ONZ – 1992 r. dla III klasy dróg wodnych żeglownych, natomiast dla Polskiej klasyfikacji śródlądowych dróg wodnych, spełnia wymagania stawiane IV klasie dróg wodnych[f]. Poprzednia śluza na szklaku wodnym: Śluza Zacisze, odległość 3,92 km; następna: Śluzy Rędzin, odległość 6,49 km[1][4]. Poziom wody górnej kształtowany jest na śluzie przez Jaz Różanka; normalny poziom piętrzenia wynosi 112,30 m n.p.m. Poziom wody dolnej kształtowany jest na Stopniu Wodnym Rędzin; normalny poziom wody dolnej 110,30 m n.p.m. Komora śluzy wykonana jest w konstrukcji betonowej. Ściany komory zostały oblicowane cegłą. Zamknięcie górne komory – segmentowe, zamknięcie dolne – wrota wsporne. W głowie dolnej zastosowano krótkie kanały obiegowe z zamknięciami segmentowymi[1].

Niecodziennym rozwiązaniem technicznym zastosowanym na tej śluzie jest zamknięcie górne komory: jest to stalowy segment wahadłowy, o żebrowych elementach nośnych, nitowany, obracany na łożyskach ślizgowych. Posiada on żeliwne przeciwwagi zamocowane na kratowych wysięgnikach. Segment napędzany jest jednostronnie za pomocą wycinka koła zębatego o średnicy około 4 m. Koło zębate napędzane jest za pomocą wału z maszynowni, która mieści się w niewielkim, dwukondygnacyjnym budynku przy śluzie. Wał napędzany jest silnikiem elektrycznym, za pośrednictwem odpowiednio dobranego układu przekładni[1].

Przy śluzie oprócz budynku maszynowni znajduje się drugi, bliźniaczy budynek sterowni oraz budynek administracyjny przy ul. Osobowickiej 2[1].

Śluza Różanka
głowa dolna i budynki maszynowni
zamknięcie górne podczas piętrzenia
stanowisko górne
awanport górny
głowa dolna
głowa dolna
awanport dolny
budynek administracyjny
budynek administracyjny

Zobacz też

Uwagi

  1. Do eksploatacji przekazana 25 października 1917 r.
  2. Tzw. II kanalizacja Odry, przeprowadzona w latach 1913–1917.
  3. Na południe od śluzy.
  4. Na północ od śluzy.
  5. W ciągu Ulicy Władysława Reymonta i dalej Ulicy Bałtyckiej.
  6. Dla Odrzańskiej Drodze Wodnej powyżej śluz Rędzin – a więc począwszy od Śluzy Różanka, nie są spełnione parametry obowiązujących w europie zachodniej dla IV klasy drogi wodnej, bowiem szerokość śluz wynosi 9,6 m, wobec wymaganych 12 m – jednostki o standardowej w Europie szerokości mają 11,40 m.

Przypisy

  1. a b c d e f g wrosystem.um.wroc.pl: Fundacja Otwartego Muzeum Techniki, Wrocław 2007, Budowle hydrotechniczne Wrocławskiego Węzła Wodnego (dostęp 2009-12-07).
  2. Strona www.wroclaw.pl o Wrocławskim Węźle Wodnym (dostęp 2009-12-07).
  3. Małgorzata Książkiewicz, Grzegorz Bakuliński, Stanisław Januszewski, Ryszard Majewicz, Trasa turystyczna Pomniki Wrocławskiego Węzła Wodnego, Prosto z pokładu nr 55, rok IV, Marzec 2008 r. do pobrania ze strony Fundacji Otwartego Muzeum Techniki (dostęp 2009-12-07).
  4. a b c Zespół autorski: dr inż. kpt. ż.s. Jacek Trojanowski – kierownik pracy, dr kpt. ż.s. Krzysztof Wos, dr inż. Anna Galor, dr inż. Bogusz Wisnicki, mgr inż. Marcin Breitsprecher, Analiza potrzeb inwestycyjnych w zakresie żeglugi śródlądowej na rzece Odrze w latach 2007–2013. bip.transport.gov.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-05)]., AKADEMIA MORSKA W SZCZECINIE, INSTYTUT INŻYNIERII TRANSPORTU, Zakład Żeglugi Śródlądowej i Gospodarki Wodnej, SZCZECIN 2006 (dostęp 2009-12-07).

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Lower Silesian Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of [[:en:Lower Silesian Voivodeship]Lower Silesian Voivodeship]], Poland. Geographic limits of the map:
  • N: 51.9134 N
  • S: 49.9809 N
  • W: 14.7603 E
  • E: 17.9091 E
POL województwo dolnośląskie flag.svg
Flaga województwa dolnośląskiego
Wrocław 2010-08-01 049 - Śluza Różanka (głowa dolna).jpg
Autor: Joee, Licencja: CC BY-SA 3.0
Wrocław, Odra, Kanał Różanka, Śluza Różanka
Wrocław location map2.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa Wrocławia, Polska
Wrocław 2010-08-01 039 - Śluza Różanka.jpg
Autor: Joee, Licencja: CC BY-SA 3.0
Wrocław, Odra, Kanał Różanka, Śluza Różanka
Wrocław 2010-08-01 057 - Śluza Różanka (awanport dolny).jpg
Autor: Joee, Licencja: CC BY-SA 3.0
Wrocław, Odra, Kanał Różanka, Śluza Różanka (i Most Osobowicki)
Polska hydrografia.jpg
Autor: , Licencja: CC-BY-SA-3.0
Hydrographic map of Poland Author: Aotearoa, version desaturated and lightened by Mareklug
Wrocław 2010-08-01 268 - Stara Odra, dalej Śluza Różanka (budynki przy ul. Osobowickiej).jpg
Autor: Joee, Licencja: CC BY-SA 3.0
Wrocław, Odra, Kanał Różanka, Śluza Różanka (na pierwszym planie: Stara Odra)
Wrocław 2010-08-01 092 - Śluza Różnaka (stanowisko górne, Most Osobowicki Północny).jpg
Autor: Joee, Licencja: CC BY-SA 3.0
Wrocław, Odra, Kanał Różanka, Śluza Różanka (i Most Osobowicki)
Wrocław 2010-08-01 021 - Śluza Różanka (głowa górna).jpg
Autor: Joee, Licencja: CC BY-SA 3.0
Wrocław, Odra, Kanał Różanka, Śluza Różanka
Wrocław 2010-08-01 045 - Śluza Różanka.jpg
Autor: Joee, Licencja: CC BY-SA 3.0
Wrocław, Odra, Kanał Różanka, Śluza Różanka
Steel pog.svg
Shiny LightSteelBlue button/marker widget. Used to mark the location of something such as a tourist attraction.
Wrocław 2010-08-01 088 - Śluza Różnaka (stanowisko górne, Most Osobowicki Północny).jpg
Autor: Joee, Licencja: CC BY-SA 3.0
Wrocław, Odra, Kanał Różanka, Śluza Różanka (i Most Osobowicki)