Śluzy wodne we Wrocławiu

Wrocławski węzeł wodny obejmuje liczne budowle i urządzenia wodne, w tym śluzy wodne, wybudowane w ramach wrocławskich stopni wodnych, zlokalizowanych zarówno na największej wrocławskiej rzece i jej odnogach oraz kanałach – Odrze^[1], jak i na mniejszych rzekach, dopływach Odry. Śluzy te można podzielić na dwie zasadnicze grupy:

• śluzy komorowe, pociągowe, związane z drogami wodnymi przechodzącymi przez Wrocław, oraz
• pozostałe, związane z ochroną przeciwpowodziową.

Historia

Najstarszą śluzą komorową we Wrocławiu jest Śluza Piaskowa. Różne źródła podają, że pierwsze, proste śluzy powstawały już w XVI wieku. Początkowo były to śluzy drewniane. Rozwój potrzeb żeglugowych sprawił, że śluzy modernizowano i budowano w technologii murowej, by w czasach najnowszych wykorzystywać technologię żelbetową. Również konstrukcja zamknięć została zmieniona z drewnianej ma stalową, początkowo z użyciem połączeń nitowych, współcześnie także spawanych^[1].

Śluzy na Odrze i jej odnogach oraz kanałach

Śluzy wodne związane z żeglugą

Dużą grupę śluz na Odrze stanowią śluzy komorowe, pociągowe, umożliwiające żeglugę w ramach odrzańskiej drogi wodnej, przy czym przez miasto Wrocław przechodzą trzy drogi wodne, o znacznie różniących się od siebie parametrach żeglugowych, w tym i parametrach śluz komorowych.

Największe znaczenie ma Główna droga wodna. Na tej drodze zachowane są najlepsze parametry, a śluzy mają największe wymiary. Śluzy na tej drodze spełniają wymogi dla III klasy drogi wodnej, z wyjątkiem Śluz Rędzin, których parametry odpowiadają IV klasie drogi wodnej. Pozostałe dwie drogi mają już znikome znaczenie transportowe, choć rośnie ich rola z punktu widzenia turystyki i rekreacji wodnej. Miejska droga wodna odpowiada II klasie dróg wodnych^[2].

Śluzy wodne – pociągowe – we Wrocławiu^[2]

droga wodna	km biegu rzeki	śluza wodna	kanał wodny	stopień wodny	fotografia
Główna Droga Wodna	244,80 (0,50 kanału)	Śluza Bartoszowice	Kanał Żeglugowy	Stopień Wodny Bartoszowice
Główna Droga Wodna	249,40 (5,10 kanału)	Śluza Zacisze	Kanał Żeglugowy	Stopień Wodny Zacisze
Główna Droga Wodna	253,30 (9,20 kanału)	Śluza Różanka	Kanał Różanka	Stopień Wodny Różanka
Główna Droga Wodna	260,70	Śluza Rędzin	Odra (Przekop Rędzin)	Stopień Wodny Rędzin
Miejska Droga Wodna	245,03 (1,0 kanału)	Śluza Opatowice	Kanał Opatowicki	Stopień Wodny Opatowice
Miejska Droga Wodna	250,25 (0,25 kanału)	Śluza Szczytniki	Przekop Szczytnicki	Stopień Wodny Szczytniki	(c) Mateusz210 z polskiej Wikipedii, CC-BY-SA-3.0
Miejska Droga Wodna	256,95 (6,95 kanału)	Śluza Miejska	Kanał Miejski	Stopień Wodny Psie Pole
Śródmiejska Droga Wodna	251,70	Śluza Piaskowa	Odra południowa	Piaskowy Stopień Wodny
Śródmiejska Droga Wodna	252,30	Śluza Mieszczańska	Odra południowa	Mieszczański Stopień Wodny

Śluzy przeciwpowodziowe

Na Odrze – a dokładnie na Kanale Miejskim znajduje się śluza wodna przeciwpowodziowa, nazwana – Bramą przeciwpowodziową. Oprócz niej, znaleźć można zamknięcia powodziowe budowane przy śluzach komorowych. Są to między innymi: wrota powodziowe w głowie dolnej Śluzy Miejskiej, Śluzy Zacisze oraz wrota powodziowe w głowie górnej Śluzy Bartoszowice^[1]. Powyżej Śluzy Bartoszowice zbudowana jest^[a] śluza wałowa, umożliwiająca przerzut części wód wezbraniowych z Odry do Widawy, przez Kanał Odpływowy.

Pozostałe rzeki

Na pozostałych rzekach funkcjonują niewielkie śluzy powodziowe. Śluzy te zlokalizowane są:

• na Oławie – Śluza nr 3,
• na Dobrej – śluza wlotowa do Kanału Kłokoczyckiego
• na Kanale Odpływowym – wspomniana wyżej śluza wlotowa^[a].

Zobacz też

• Wrocławski węzeł wodny
• Odrzańska Droga Wodna
• Drogi wodne we Wrocławiu
• Stopnie wodne we Wrocławiu
• Jazy we Wrocławiu
• Kanały wodne we Wrocławiu

Uwagi

Przypisy