Śmicz
| Artykuł | 50°24′37″N 17°36′47″E |
|---|---|
| - błąd | 39 m |
| WD | 50°25'N, 17°37'E, 50°24'36.22"N, 17°36'56.34"E |
| - błąd | 2322 m |
| Odległość | 798 m |
| wieś | |
 (c) Ralf Lotys (Sicherlich), CC BY 3.0 Kościół pw. św. Katarzyny | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2011) | 494[1] |
| Strefa numeracyjna | 77 |
| Kod pocztowy | 48-210[2] |
| Tablice rejestracyjne | OPR |
| SIMC | 0491558 |
Położenie na mapie gminy Biała _location_map.png "Mapa lokalizacyjna gminy Biała") | |
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
Położenie na mapie województwa opolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu prudnickiego  | |
 50°24′37″N 17°36′47″E/50,410278 17,613056 | |
Śmicz (dodatkowa nazwa w j. niem. Schmitsch, cz. Smecz[3]) – wieś w Polsce, położona w województwie opolskim, w powiecie prudnickim, w gminie Biała[4][5]. Historycznie leży na Górnym Śląsku, na ziemi prudnickiej. Położona jest na terenie Wysoczyzny Bialskiej, będącej częścią Niziny Śląskiej.
W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do ówczesnego województwa opolskiego.
Według danych na 2011 wieś była zamieszkana przez 494 osoby[1].
Wieś posiada przysiółek Podlesie[4][5].
Geografia
Położenie
Wieś jest położona w południowo-zachodniej Polsce, w województwie opolskim, około 10 km od granicy z Czechami, na Wysoczyźnie Bialskiej. Należy do Euroregionu Pradziad[6]. Wieś ulokowana została wokół zbiornika wodnego leżącego na Potoku Śmiczowskim. Jest jednym z największych sołectw w gminie Biała. Ogólna powierzchnia gruntów wynosi 1290,5 ha, z czego użytki rolne zajmują powierzchnię 1213,9 ha. Wysoka kultura gleby pozwala na osiąganie wysokich zbiorów opłacalnych upraw. Leży na terenie Nadleśnictwa Prudnik (obręb Prudnik)[7].
Środowisko naturalne
W Śmiczu panuje klimat umiarkowany ciepły. Średnia temperatura roczna wynosi +8,0 °C. Duże zróżnicowanie dotyczy termicznych pór roku. Średnie roczne opady atmosferyczne w rejonie Śmicza wynoszą 618 mm. Dominują wiatry zachodnie[8].
Nazwa
W 1235 występuje pod nazwą Smesh, w łacińskim dokumencie wydanym w 1333 roku w zlatynizowanej formie Smece[9], a w kolejnym Smecz[10]. W 1379 figuruje jako Smotsch, a w 1845 jako Schmitsch. Topograficzny opis Górnego Śląska z 1865 roku notuje wieś pod polską nazwą Smice, a także niemiecką Schmitsch we fragmencie: „Schmitsch (1223 Smogez, 1379 Schmotsch, polnisch Smice)”[11]. Ze względu na polskie pochodzenie nazwy od 1936 roku naziści w ramach akcji germanizacji nazw miejscowych w III Rzeszy przemianowali nazwę na nową, całkowicie niemiecką Lößtal.
Historia
Wieś wzmiankowana po raz pierwszy w łacińskim dokumencie z 1223 roku wydanym przez Wawrzyńca biskupa wrocławskiego gdzie zanotowana została w zlatynizowanej formie „Smogoz”[12]. Wówczas biskup Wawrzyniec włączył wieś do parafii Kościoła Mariackiego w Kazimierzu. Nazwa pochodzi od imienia Smagor.
Wieś stała się punktem centralnym dóbr możnowładcy Zbrosława z prawem przywileju targowego dla Ścinawy Małej.
Według spisu ludności z 1 grudnia 1910, na 1055 mieszkańców Śmicza 256 posługiwało się językiem niemieckim, 750 językiem polskim, a 49 było dwujęzycznych[13]. Po I wojnie światowej we wsi powstał pomnik upamiętniający mieszkańców wsi, którzy zginęli podczas niej.
W latach 1945–1950 Śmicz należał do województwa śląskiego, a od 1950 do województwa opolskiego.
W latach 1945–1954 siedziba gminy Śmicz.
W Śmiczu znajduje się siedziba rzymskokatolickiej Parafii św. Katarzyny Aleksandryjskiej, należącej administracyjnie do dekanatu bialskiego w diecezji opolskiej[14]. Kościół został zbudowany przez Jana Innocentego Töppera z Prudnika[15].
Zabytki
Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są[16]:
- kościół par. pw. św. Katarzyny, z XVIII w., przebudowany w 1839
- lamus plebański, drewniany z XIX w.
inne zabytki:
- szkoła; na podstawie tłumaczeń w wolnym przekładzie, których dokonał dr Tomasz Horak wiadomo, iż szkoła została założona w 1832 r. i położona była na terenie gruntów parafialnych. Kolejna wizytacja dnia 6 czerwca 1888 r. podaje kierownika szkoły – Michał Fridek. O późniejszym funkcjonowaniu placówki do czasów powojennych niewiele wiadomo.
Kultura
W Śmiczu działa Niemieckie Koło Przyjaźni (Deutscher Freundeskreis) – oddział terenowy Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego Niemców na Śląsku Opolskim[17].
Turystyka
Przez wieś przebiega trasa rowerowa PTTK nr 263 N.
Przez Śmicz prowadzą szlaki turystyczne:
Szlakami bociana białego (27 km): Biała – Prężyna – Miłowice – Śmicz – Pleśnica – Grabina – Otoki – Wasiłowice – Biała[18]- Szlakiem zabytkowych kościołów (9,12 km): Prężyna – Biała – Śmicz – Miłowice – Kolnowice – Otoki – Ligota Bialska – Krobusz – Dębina – Łącznik – Mokra – Żabnik – Gostomia – Solec – Olbrachcice[19]
Przypisy
- ↑ a b GUS: Ludność – struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.. [dostęp 2016-09-23].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1263 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ František Machát, Podrobná mapa Moravy a Slezska, digitalniknihovna.cz, 1922 [dostęp 2020-12-05] (cz.).
- ↑ a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200).
- ↑ a b GUS. Rejestr TERYT.
- ↑ Mapa interaktywna, emapy.com [dostęp 2020-08-22].
- ↑ Bank Danych o Lasach – Mapa, bdl.lasy.gov.pl [dostęp 2021-01-23].
- ↑ Klimat: Śmicz: Klimatogram, wykres temperatury, tabela klimatu – Climate-Data.org, pl.climate-data.org [dostęp 2020-08-22].
- ↑ Colmar Grünhagen 1854 ↓, s. 184.
- ↑ Colmar Grünhagen 1854 ↓, s. 189.
- ↑ Felix Triest 1865 ↓, s. 1092.
- ↑ Colmar Grünhagen 1866 ↓, s. 123.
- ↑ Kazimierz Nabzdyk, Rezultaty wyborów w powiecie prudnickim na początku XX wieku – szkic demograficzny, „Ziemia Prudnicka”, Andrzej Dereń – redaktor naczelny, Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 2007, s. 73.
- ↑ Rocznik Diecezji Opolskiej. Opole: Wydawnictwo Świętego Krzyża, 2006, s. 84. ISBN 83-7342-095-9. (pol.).
- ↑ Front Page, drogibaroku.org – Szlaki Kulturowe Sztuki XVII i XVIII wieku. [dostęp 2020-08-22] [zarchiwizowane z adresu 2020-08-13] (pol.).
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. opolskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 104. [dostęp 2013-01-08].
- ↑ DFK Śmicz / Schmitsch
- ↑ Ścieżki rowerowe – Urząd Miejski w Białej, biala.gmina.pl [dostęp 2020-08-22].
- ↑ Szlakiem zabytkowych kościołów, turystyka.biala.gmina.pl [dostęp 2020-08-22] (pol.).
Bibliografia
- Colmar Grünhagen: Codex Diplomaticus Silesiae T.22 Regesten zur schlesischen Geschichte 1327-1333. Breslau: E. Wohlfarth’s Buchhandlung, 1903.
- Felix Triest: Topographisches handbuch von Oberschliesen. Breslau: Verlag von Wilh. Gottl. Korn, 1865.
Linki zewnętrzne
| Miasto | |
|---|---|
| Wsie | |
| Osady leśne | |
| Integralne części wsi | |
| Części miasta |
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: Tymek1988, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Opole Voivodeship, Poland. Geographic limits of the map:
- N: 51.2778 N
- S: 49.942 N
- W: 16.8461 E
- E: 18.8073 E
Niebieski szlak turystyczny.
(c) Ralf Lotys (Sicherlich), CC BY 3.0
Śmicz (dodatkowa nazwa w j. niem. Schmitsch) – wieś w Polsce położona w województwie opolskim, w powiecie prudnickim, w gminie Biała.
(c) Ralf Lotys (Sicherlich), CC BY 3.0
Kaplica w Śmiczu (dodatkowa nazwa w j. niem. Schmitsch) – wieś w Polsce położona w województwie opolskim, w powiecie prudnickim, w gminie Biała.
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Prudnik County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
- N: 50.56 N
- S: 50.25 N
- W: 17.43 E
- E: 18.06 E
(c) Ralf Lotys (Sicherlich), CC BY 3.0
Śmicz (dodatkowa nazwa w j. niem. Schmitsch) – wieś w Polsce położona w województwie opolskim, w powiecie prudnickim, w gminie Biała.
(c) Ralf Lotys (Sicherlich), CC BY 3.0
Śmicz (dodatkowa nazwa w j. niem. Schmitsch) – wieś w Polsce położona w województwie opolskim, w powiecie prudnickim, w gminie Biała.
Autor: Smat, Licencja: CC BY-SA 2.0
Location map gmina Biała, Poland.